پایان نامه ارزیابی ژئوشیمیایی مخازن گازی حوضه رسوبی کپه داغ

تعداد صفحات: 237 فرمت فایل: word کد فایل: 10001346
سال: 1385 مقطع: کارشناسی ارشد دسته بندی: پایان نامه زمین شناسی
قیمت قدیم:۳۰,۳۰۰ تومان
قیمت: ۲۸,۲۰۰ تومان
دانلود فایل
  • خلاصه
  • فهرست و منابع
  • خلاصه پایان نامه ارزیابی ژئوشیمیایی مخازن گازی حوضه رسوبی کپه داغ

    پایان نامه کارشناسی ارشد مهندسی اکتشاف نفت

    چکیده:

    بررسیهای ژئوشیمیایی(راک اول- بیومارکر- ایزوتوپ کربن) برروی سنگ منشا احتمالی کپه داغ شرقی نشان می‌دهد که سازند های کشف رود و چمن بید، با توجه به نوع و بلوغ ماده آلی می‌توانند از سنگهای مادر منطقه محسوب شوند. سازند کشف رود با کروژنی از نوع دلتایی- دریایی در مرحله تولید گاز خشک قرار دارد، در حالیکه سازند چمن بید با کروژنی با منشا دریایی-کربناته در انتهای نفت زایی و در ابتدای تولید گاز تر می‌باشد. آنالیز های بیو مارکر و ایزوتوپ نشان می‌دهد که تغذیه مخزن مزدوران توسط سازند کشف رود بوده و منشا هیدروکربنها در مخزن شوریجه در نتیجه زایش مواد آلی از سازند چمن بید می‌باشد.

    مطالعات ایزوتوپی و بیومارکری نشان می‌دهد که بخش مهم سولفید هیدروژن در مخزن مزدوران بر اثر احیای ترموشیمیایی سولفات (واکنش بین متان وانیدریت موجود در سازند کربناته مزدوران) بوجود آمده است. این سولفید هیدروژن با عث ترش شدگی در مخزن مزدوران شده است. مخزن شوریجه دارای لیتولوژی ماسه سنگی به همراه ترکیبات آهن دار فراوان و دارای درصد کمتری انیدریت در میان لایه های خود نسبت به سازند مزدوران است.پس سولفید هیدروژن کمتری تولید شده و آن نیز با آهن موجود در مخزن واکنش داده و بصورت پیریت رسوب کرده است. یعنی سنگ مخزن مانند یک فیلتر سبب حذف سولفید هیدروژن از مخزن گردیده است.

    فصل اول

    در حال حاضر  و دهه های آینده ،گاز طبیعی یکی از عمده ترین منابع تامین کننده انرژی و مواد اولیه صنایع پتروشیمی در جهان است. روند رو به رشد مصرف نفت ومحدودیت  منابع و استخراج آن باعث گردیده است.نگرشی ویژه به منابع هیدروکربنی گازی معطوف شود.این در حالی است که ایران با داشتن بیش از 18 درصد منابع گاز شناخته شده دنیا ،پتانسیل بالقوه ای هم از لحاظ اکتشاف مخازن گازی داراست افزون بر این وجود میادین عظیم مشترک بین ایران و کشورهای همسایه از جمله حوضه خلیج فارس و همسایگان غربی و شمال شرقی، اهمیت توجه به مسائل بهره برداری از این منابع را روشن می‌سازد. حوضه رسوبی کپه داغ در شمال شرق ایران، بخش وسیعی از ترکمنستان وشمال افغانستان واقع است. در هر سه کشور میدانهای گازی عظیمی کشف شده است. محققین و دانشمندان علوم زمین از جمله ژئوفیزیستها و ژئوشیمیستها تمام سعی و تلاش خود را بکار می‌گیرند تا از میزان ریسک عملیات اکتشافی بکاهند ودرمناطقی اقدام به حفاری کنند که احتمال دستیابی به نفت وگاز، نسبتا زیاد باشد.ژئوشیمیستهای آلی  با تکیه بر اطلاعات ناحیه ای ،محلهای مناسب برای حفاریهای آتی را مشخص می کنند ونظر مط دهند که در یک چاه اکتشافی باید در انتظار نفت ، گاز و یا هر دو بود. ژئوشیمی آلی می‌تواند عوامل مخرب در مخزن مثل تخریب میکروبی ،آبشویی، کرکینگ ،اکسیداسیون و غیره را مشخص کند و در مورد کاهش روند تخریب و حفظ مواد آلی نظر دهد.

    در این پایان نامه حوضه رسوب کپه داغ و مخزن گازی آن را از نظر نوع و کیفیت سنگ منشا، شرایط رسوبی، نوع کروژن ،میزان بلوغ وتوان تولید هیدروکربن و نوع هیدروکربن تولیدی را با استفاده از روشهای مختلف ژئوشیمی مورد بررسی قرار می‌دهیم و در نهایت به بررسی علل افزایش غلظت سولفید هیدروژن در مخزن مزدوران نسبت به شوریجه می‌پردازیم.

     

     

    فصل دوم                     زمین شناسی منطقه کپه داغ

    -1-مقدمه:

    حوضه رسوبی کپه داغ آمودریا در ایران، ترکمنستان ،ازبکستان،افغانستان و تاجیکستان گسترش دارد.میدانهای گازی فوق عظیم خانگیران در ایران، دولت آباد-دونمز در ترکمنستان و میدانهای گازی عظیم  مری،شاتلیک و بایرام علی در ترکمنستان و گاز لی در ازبکستان و بسیاری از میدانهای گازی دیگر مانند گنبدلی در ایران و گوگرداغ ،یتیم داغ و جرقدوق در افغانستان دراین حوضه کشف شده اند.حوضه رسوبی کپه داغ به صورت حوضه ای مستقل از اواسط ژوراسیک میانی شکل گرفته است.بخش ایرانی این حوضه با وسعت 50000 کیلومتر مربع در شمال استان خراسان و گلستان قرار دارد.ضخامت سنگهای رسوبی این حوضه در ایران بالغ بر هفت هزار متر است.ضخامت زیاد سنگهای رسوبی دریایی و نبود فعالیتهای آذرین، این حوضه را پس از حوضه رسوبی زاگرس مناسب ترین حوضه برای تشکیل و تجمع هیدروکربن قرار داده است.در این بخش حوضه رسوبی کپه داغ را از نظر زمین شناسی مورد بررسی و مطالعه قرار می‌دهیم.

    2-2-محل و موقعیت

    حوضه رسوبی کپه داغ در شمال شرق ایران،بخش وسیعی از ترکمنستان وشمال افغانستان واقع است. در هر سه کشور میدانهای  گازهای عظیمی کشف شده است. بین′30وْ 35 تا ′15وْ38 عرض شمالی و′00وْ54  تا ′13وْ61 طول  شرقی قرار دارد.]2[

    وسعت منطقه در حدود 550000 کیلومتر مربع یعنی تقریبا 3.3 درصد کل کشور است.کپه داغ ایران منطقه ای کوهستانی است. دو رشته کوه  با روندی موازی بیشتر سطح منطقه را پوشانیده است. رشته شمالی را کوههای کپه داغ و هزار مسجد  ورشته جنوبی را کوههای گلستان آلاداغ و بینالود تشکیل می‌دهند. بین این دو رشته دشتهای مشهد،قوچان ،شیروان ،بجنورد و گرماب قراردارد.در غرب منطقه این دو ررشته کوه بهم می‌پیوندند. دشت سرخس در شرق منطقه در حاشیه

    دشت ترکمنستان وصحرای قره قوم قرار دارد.دشت گرگان در غرب منطقه ،در ادامه گودال دریای خزر است. شکل(1-2)این منطقه را نشان داده است.

    -3 ریخت شناسی منطقه:

    کپه داغ منطقه ای کوهستانی است که در اثر آخرین فازهای چین خوردگی آلپ و فرسایش پی آمد آن سیمای فعلی را بخود گرفته است. مورفولوژی منطقه در مراحل جوانی بوده و توپوگرافی رابطه مستقیم با ساختمان های زمین شناسی دارد. تاقدیس، ارتفاعات و کوه ها را می‌سازند و ناودیس ها اغلب دشت های میانکوهی را تشکیل داده اند. سازند کربناتی مزدوران مهمترین واحد سنگی است که به کوهستان هزار مسجد شکل داده است. سنگ آهک تیرگان تنها واحد سنگی سیمان سازی است که بلند ترین بخشهای ساختمانی و توپوگرافی تاقدیسها را تشکیل می‌دهد. سنگ آهکهای کلات و چهل کمان در شرق منطقه و ماسه سنگ های آیتامیر در شمال غرب نیز سازنده های صخره ساز می‌باشند. سازندهای کلات وچهل کمان با روند کلی جنوب شرقی –شمال غربی در دماغه هایی تاقدیسی وناودیسی دشت سرخس را از جنوب شرق محدود می‌کند. سازندهای سنگانه ,آب تلخ, خانگیران وآبدراز واحدهای سنگی نرم و دره سازند که دره هاو دشتهای کوچک و نواحی کم ارتفاع وپست را تشکیل می‌دهند. سازند های شوریجه , آیتامیر, پسته لیق در بخشهایی که از تناوب ماسه سنگ و شیل تشکیل شده اند تپه ماهور هایی  معروف به "توپوگرافی زمین های بد " را می‌سازند.سازند های مزدوران وتیرگان ازسنگهای کربناته ای تشکیل شده اند و نقش عمده ای را در ذخیره و هدایت آب دارا هستند.]2[

    2-4- چینه شناسی منطقه:

    منطقه کپه داغ ایران را بیشتر سنگ های رسوبی دوران دوم و سوم زمین شناسی می‌پوشاند. ضخامت این سنگ های رسوبی در برخی از نواحی بالغ بر هشت هزار متر می‌باشد. واحدهای سنگی دوران اول و بخش زیرین و میانی دوران دوم منطقه کپه داغ مشابه واحدهای سنگی هم سن در رشته کوههای البرز و منطقه طبس است. شکل (1-2) مقطع  استیراگرافی منطقه کپه داغ را نشان می‌دهد

    -4-1- پرکامبرین:

    2-4-1-1- شیستهای گرگان:

    شیستهای گرگان را سنگ های رسوبی با سن های مختلف پوشانیده اند و سن آن را به پرکامبرین نسبت می‌دهند. این واحد از سنگهای آذرین خروجی دگرگو ن شده ,شیست , کوارتزیت ,دیاباز ,دولومیت , کوارتز واک و گرانوفیر با ضخامتی در حدود 2000 متر تشکیل شده است.

    -4-2- کامبرین- اردویسین

    2-4-2-1- سازندلالون:

    این سازند تنها در ارتفاعات جنوب شرق دشت گرگان رخنمون دارد. ضخامت رخنمون شده این سازند 123 متر اندازه گیری شده که 105 متر آن ماسه سنگ سرخ و 18 متر زیرین ماسه سنگ کوارتزیتی سفید رنگ (top quartzite) است.

    2-4-2-2- سازند میلا:

    این سازند تنها در ناحیه قلی در جنوب غرب بجنورد رخنمون دارد. که دارای واحدهای شیل به رنگ خاکستری زیتونی و سنگ آهک زیست آواری و سیلتستون و ماسه سنگ هایی به رنگ سبز خاکستری تیره می‌باشد.

    2-4-2-3- سازند قلی:

    نام این سازند از روستای قلی که در فاصله 50 کیلومتری جنوب غرب بجنورد قرار دارد، گرفته شده است. سازند قلی شامل شیل و ماسه سنگ های میکادار، سنگ های آذرین و لایه های جزیی سنگ های آهکی است. سن سازند قلی اردویسین فوقانی است.

    2-4-3 سیلورین:

    2-4-3-1- سازند نیور:

    تنها واحد سنگی به سن سیلورین که در منطقه کپه داغ رخنمون دارد، سازند نیور است. که شامل دولومیت، سنگ آهک و لایه های نازک شیلی و ماسه سنگ می‌باشد.

    2-4-4- دونین:

    2-4-4-1- سازند پادها:

    دارای چهار بخش می‌باشد.

    بخش آواری که شامل سیلتستون ماسه دار، سخت و توده ای به رنگ قرمز مایل به قهوه‌ای است.

    بخش تبخیری زیرین که شامل سنگ های شیل، گچ و دولومیت است.

    بخش کربناتی که شامل سنگ دولومیت و سنگ آهک مرجانی است.

    بخش تبخیری زبرین که شامل سنگ گچ، لایه های شیل و لایه های نازک سنگ های کربناتی است.

    2-4-4-2- سازند خوش ییلاق:

    این سازند از سنگ آهک های زیست آواری، شیل، ماسه سنگ کوارتزیتی، دولومیت، کنگلومرا و دیاباز تشکیل شده است و دارای سنگواره بازوپایان، مرجان ها و تریلوبیت است.سن آن دونین میانی وفوقانی است.

    2-4-5- کربنیفر:

    2-4-5-1- سازند مبارک.

    سازند مبارک در شمال  روستای مبارک آباد شامل 450 متر سنگ آهک سیاهرنگ پرسنگواره است که در بخش زیرین در تناوب با لایه های جزئی مارن سیاهرنگ است.بخش فوقانی از سنگ دولومیت و سنگ آهک ضخیم لایه تشکیل شده است.سن آن کربونیفر زیرین است.

    2-4-6- پرمین:

    2-4-6-1- سازند دورود:

    این سازند شامل چهار بخش است که از قاعده به بالا از مارن، شیل، سنگ آهک و ماسه سنگ سرخ تشکیل شده است.

    2-4-6-2 سازند روته:

    این سازند شامل آهک زیست آواری خاکستری رنگ می‌باشدکه دارای سنگواره های فراوانی از مرجانها , بریوزواها ,با زو پایان و روزنه داران است.

    2-4-6-3- سازند نسن:

    این سازند شامل سنگ آهک چرتی  و سنگ آهک زیست آواری که در افق زبرین دارای ماسه سنگ است می‌باشد.

    2-4-7- تریاس:

     2-4-7-1- سازند الیکا:                                                                                                                                                                                                                                            دارای دو بخش است، بخش زیرین شامل سنگ آهک نازک لایه به رنگ زرد، صورتی و یا خاکستری است و بخش زبرین شامل سنگ دولومیت و سنگ آهک دولومیتی به رنگ خاکستری مایل به زرد و اغلب ریز بلور است.

    2-4-7-2- سازند قره قیطان:

    این سازنداز ردیف سنگهای رسوبی شامل شیل، شیل ماسه ای، ماسه سنگ، ریگ سنگ و کنگلومرادر زیر پوشش سیلت بادی و نهشته های آبرفتی می‌باشد.

    2-4-7-3- گروه آق دربند:

    شامل سازند آهکی سفید کوه، سازند نظر کرده، آتشفشانی سینا و سازند شیلی میانکوهی می‌باشد.

    2-4-7-3-1- سازند سفید کوه:

    که از قاعده شامل سنگ های آذر آواری دانه درشت سیاهرنگ، تناوب سنگ آهک نازک لایه و مارن، سنگ آهک تیره رنگ نازک لایه و سنگ آهک بسیار ضخیم لایه، صخره ساز و با رنگ روشن است.

    2-4-7-3-2- سازند نظر کرده:

    این سازند شامل شیل و مارن سیلتی، ماسه ای و توفی است.که بر روی آن سنگ آهک گره دار گلوکونیتی قرار داردو بروی این سنگ آهک ,12 متر مارن ماسه ای قرار دارد و بقیه سازند را آهک زیست آواری تشکیل می‌دهد.

    2-4-7-3-3- سازند سینا:

    این سازند از ماسه سنگ، شیل و مارن توفی تشکیل شده است.لا یه های کنگلومرا نیز در سازند وجود دارد.

    2-4-7-3-4- سازند شیلی میانکوهی:

    این سازند از شیل قهوه ای رنگ یکنواخت با لایه های جزئی سیلتستون و ماسه سنگ دانه ریز تشکیل شده است. شیل میانکوهی در محیط قاره ای رسوب کرده است.به احتمال زیاد سازند میانکوهی با نبود رسوبی بر روی سازند سینا قرار دارد.

     

    2-4-8- ژوارسیک:

    واحدهای سنگی ژوراسیک را در منطقه کپه داغ سازندهای شمشک، کشف رود، بادامو، باش کلاته، چمن بید و مزدوران تشکیل می‌دهند.

    2-4-8-1- سازند شمشک:

    در منطقه کپه داغ، در دامنه شمالی تاقدیس طویل  کوه ازون سازند شمشک رخنمون کامل دارد، در این محل سازند شمشک 2020 متر ضخامت دارد و 9 بخش در آن قابل تشخیص است.

    الف) بخش لایه های سرخ قاعده.

    10 متر لایه آرژیلی سیلتی آهن دار سخت به رنگ قهوه ای مایل به سرخ تیره که دارای کانی های آلومینوم است.

    ب) بخش شیلی زیرین:

    190 متر شیل غیر آهکی به رنگ خاکستری تیره تا سیاه رنگ، سیلتی در لایه های تشکیل شده و دارای سه لایه ماسه سنگی جمعاً به ضخامت 8 متر است. ماسه سنگ ها به رنگ خاکستری مایل به سبز روشن بوده، اندازه دانه ها متوسط و دارای جورشدگی متوسط می‌باشد. دو رگه زغال هر یک به ضخامت 10 تا 15 سانتی متر با فاصله 5/1 متر از یکدیگر در این بخش وجود دارد.

    ج) بخش ماسه سنگ و شیل زیرین:

    این بخش شامل 542 متر ماسه سنگ و شیل از پایین به بالا است.

    د) بخش شیل و سنگ آهک

    این بخش از 278 متر شیل سیلتی برنگ خاکستری زیتونی و سیلتستون آهن دار به رنگ خاکستری زیتونی که در سطوح فرسوده قهوه ای رنگ است و لایه های نازک ماسه سنگ خاکستری مایل به سبز تشکیل می‌شود.

    ر)بخش ماسه سنگ میانی

    این بخش از 56 متر ماسه سنگ و شیل تشکیل شده است.

    س) بخش شیل میانی:

    این بخش از 360 متر شیل به رنگ خاکستری زیتونی، سیلتی در لایه های زیرین میکادارو  دارای لایه های نازک و جزئی ماسه سنگ است.

  • فهرست و منابع پایان نامه ارزیابی ژئوشیمیایی مخازن گازی حوضه رسوبی کپه داغ

    فهرست:

    فصل اول: مقدمه .......................................................................................... 1

    فصل دوم: زمین شناسی منطقه کپه داغ .......................................................... 2

    2-1-مقدمه ................................................................................................... 2

    2-2-محل و موقعیت .................................................................................... 2

    2-3- ریخت شناسی منطقه ............................................................................ 3

    2-4- چینه شناسی منطقه ............................................................................... 4

    2-4-1- پرکامبرین ....................................................................................... 4

    2-4-1-1- شیستهای گرگان ......................................................................... 4

    2-4-2- کامبرین- اردویسین ......................................................................... 5

    2-4-2-1- سازندلالون ................................................................................. 5

    2-4-2-2- سازند میلا .................................................................................. 5

    2-4-2-3- سازند قلی ................................................................................. 5

    2-4-3- سیلورین ......................................................................................... 5

    2-4-3-1- سازند نیور ................................................................................. 5

    2-4-4- دونین ............................................................................................ 5

    2-4-4-1- سازند پادها ................................................................................ 5

    2-4-4-2- سازند خوش ییلاق ..................................................................... 6

    2-4-5- کربنیفر ........................................................................................... 6

    2-4-5-1- سازند مبارک .............................................................................. 6

    2-4-6- پرمین ............................................................................................. 6

    2-4-6-1- سازند دورود .............................................................................. 6

    2-4-6-2 سازند روته .................................................................................. 6

    2-4-6-3- سازند نسن ................................................................................ 6

    2-4-7- تریاس ........................................................................................... 6

    2-4-7-1- سازند الیکا ................................................................................. 6

    2-4-7-2- سازند قره قیطان ......................................................................... 7

    2-4-7-3- گروه آق دربند ........................................................................... 7

    2-4-7-3-1- سازند سفید کوه ..................................................................... 7

    2-4-7-3-2- سازند نظر کرده ...................................................................... 7

    2-4-7-3-3- سازند سینا ............................................................................. 7

    2-4-7-3-4- سازند شیلی میانکوهی ............................................................ 7

    2-4-8- ژوارسیک ....................................................................................... 8

    2-4-8-1- سازند شمشک ............................................................................ 8

    2-4-8-2- سازند کشف رود ........................................................................ 9

    2-4-8-3- سازند بادامو ............................................................................... 12

    2-4-8-4- سازند باش کلاته ........................................................................ 12

    2-4-8-5- سازند خانه زو ............................................................................ 12

    2-4-8-6- سازند چمن بید .......................................................................... 12

    2-4-8-7- سازند مزدوران ........................................................................... 14

    2-4-8-7-1- محل برش الگو....................................................................... 14

    2-4-8-7-2- گسترش منطقه ای .................................................................. 17

    2-4-9- کرتاسه ........................................................................................... 17

    2-4-9-1- سازند شوریجه ........................................................................... 17

    2-4-9-1-1 محل برش الگو ........................................................................ 17

    2-4-9-1-2- گسترش منطقه ای .................................................................. 22

    2-4-9-2 سازند زرد .................................................................................... 23

    2-4-9-3- سازند تیرگان .............................................................................. 23

    2-4-9-4- سازند سرچشمه .......................................................................... 23

    2-4-9-5- سازند سنگانه .............................................................................. 23

    2-4-9-6- سازند آیتامیر .............................................................................. 24

    2-4-9-7 سازند آب دراز ............................................................................. 24

    2-4-9-8- سازند آب تلخ ............................................................................ 24

    2-4-9-9- سازند نیزار ................................................................................. 24

    2-4-9-10- سازند کلات ............................................................................ 25

    2-4-10- ترشیر .......................................................................................... 25

    2-4-10-1- سازند پسته لیق ........................................................................ 25

    2-4-10-2- سازند چهل کمان ..................................................................... 26

    2-4-10-3 سازند خانگیران .......................................................................... 26

    2-4-11- نهشته های نئوژن .......................................................................... 26

    2-4-12- پلیوسن ........................................................................................ 26

    2-4-12-1- کنگلومرای پلیوسن ................................................................... 26

    2-4-12-2- سازند آقچه گیل ....................................................................... 26

    2-5- زمین شناسی ساختمانی منطقه ............................................................... 27

    2-6-پتانسیل هیدروکربنی منطقه ..................................................................... 28

    2-6-1- معرفی مخازن گازی کپه داغ ............................................................. 28

    2-6-1-1- میدان گازی خانگیران .................................................................. 28

    2-6-1-2- لایه بندی مخزن مزدوران ............................................................. 29

    2-6-1-3- فشار و دمای اولیه مخزن ............................................................. 30

    2-6-2-میدان گازی گنبدلی ........................................................................... 30

    2-6-2-1- لایه بندی مخزن شوریجه ............................................................. 30

    2-6-2-2- فشار و دمای اولیه مخزن ............................................................. 30

    فصل سوم: روشهای مطالعه ........................................................................... 31

    3-1- مقدمه ................................................................................................ 31

    3-2- دستگاه راک اول .................................................................................. 31

    3-2-1- ویژگی های پارامترهای راک – اول .................................................. 33

    3-2-2- کل کربن آلی(TOC) ..................................................................... 34

    3-2-3- اندیس اکسیژن (OI)........................................................................ 35

    3-2-4- اندیس تولید (PI)............................................................................ 35

    3-2-5-اندیس هیدروکربن زایی((GI............................................................. 35

    3-2-6-اندیس مهاجرت(MI) ...................................................................... 35

    3-2-7-اندیس نوع هیدروکربن (Hydrocarbon Ttype Index) .............. 35

    3-2-8- اندیس هیدروژن (HI) .................................................................... 35

    3-2-9-نمودار نسبتهای HI/Tmax HI/OI وS1/TOC  و S2/TOC ....... 36

    3-2-10-تفسیر داده های راک اول ................................................................ 38

    3-3- گاز کروماتو گرافی / طیف سنج جرمی .................................................. 38

    3-3-1-گاز کروماتوگرافی درGCMS  ......................................................... 39

    3-3-1-1-آنالیز گرافهای گاز کروماتوگرافی ................................................... 41

    3-3-2-طیف سنج جرمی در GCMS........................................................... 42

    3-4-بایومارکرها ( نشانه های زیستی) ............................................................ 44

    3-4-1- مقدمه ............................................................................................. 44

    3-4-1-1- بیومارکرها یا نشانه های زیستی .................................................... 45

    3-4-1-2- انواع بیومارکرها .......................................................................... 47

    3-4-2-پارامتر های بیومارکری برای تطابق، منشا و محیط رسوبی ..................... 49

    3-4-2-1ترپانها (Terpanes) .................................................................... 54

    3-4-2-2-اندیس هموهوپان ......................................................................... 57

    3-4-2-3-نسبت پریستان به فیتان ................................................................. 59

    3-4-2-4-نسبت (Isopenoid/n-Paraffin) ............................................ 60

    3-4-2-5-ایزوپرونوئید های غیر حلقوی>C20.............................................. 61

    3-4-2-6-باتریوکوکان ................................................................................. 61

    3-4-2-7-اندیس اولیانان(Oleanane)......................................................... 61

    3-4-2-8-بیس نورهوپانها و تریس نور هوپانها .............................................. 62

    3-4-2-9-اندیس گاماسران .......................................................................... 62

    3-4-2-10- نسبت(C30/C29Ts) ............................................................ 63

    3-4-2-11- -β کاروتن  و کاروتنویید........................................................... 63

    3-4-2-12- Bicyclic Sequiterpanes........................................ 63

    3-4-2-13-کادینانها..................................................................................... 63

    3-4-2-14- دی ترپانهای دو و سه حلقه ای ................................................. 64

    3-4-2-15- فیچتلیت(Fichtelite) ............................................................. 65

    3-4-2-16- دی ترپانهای چهار حلقه ای(Tetracyclic Diterpane) ......... 65

    3-4-2-17-ترپان سه حلقه ای ....................................................... 65

    3-4-2-18-ترپانهای چهار حلقه ای ............................................................. 66

    3-4-2-19-هگزا هیدرو بنزو هوپانها ............................................................ 66

    3-4-2-20-لوپانها(Lupanes) ................................................................... 66

    3-4-2-21-متیل هوپان(Methyl Hopanes) ............................................ 66

    3-4-3- استیرانها(Steranes) ...................................................................... 67

    3-4-3-1-نسبت Rgular Steranes/17α(H)-Hopanes ...................... 67

    3-4-3-2- C26استیران............................................................................... 68

    3-4-3-3- استیرانهای (C27-C28-C29) .................................................. 68

    3-4-3-4- اندیس C30-استیران .................................................................. 70

    3-4-3-5- دیااستیرانهای(C27-C28-C29) ............................................... 72

    3-4-3-6-نسبت  Diasteranes/Regular Steranes ............................. 72

    3-4-3-7-   3-آلکیل استیران....................................................................... 73

    3-4-3-8-   4-متیل استیران......................................................................... 73

    3-4-4- استیروئید های آروماتیکی و هوپانوئید ها ........................................... 74

    3-4-4-1- C27-C28-C29- منو آروماتیک استیروئیدها................................................... 74

    3-4-4-2-(Dia/Dia+Regular)C-Ring Monoaromatic Steroids  ............. 76

    3-4-4-3- C­26-C27-C28تری آروماتیک استیروئید................................... 76

    3-4-4-4- بنزوهوپانها (Benzohopanes) ................................................ 76

    3-4-4-5-پریلن( (Perylene .................................................................... 76

    3-4-4-6-  m/z 239(Fingerprint)  و(Fingerprint) m/z 276 ....... 77

    3-4-4-7- Degraded Aromatic Deterpane.............................. 77

    3-4-4-8-خصوصیات ژئوشیمی نفتها برای تطابق با سنگ منشا ....................... 77

    3-4-5-بلوغ(Maturation) ....................................................................... 79

    3-4-5-1- بیومارکرها بعنوان پارامتری برای بلوغ ............................................ 79

    3-4-5-2-ترپانها ......................................................................................... 81

    3-4-5-2-1-ایزومریزاسیون هموهوپان 22S/(22S+22R) .......................... 81

    3-4-5-2-2-نسبت   Βα-Moretane/αβ-Hopanes and ββ-Hopane 82

    3-4-5-2-3- نسبت  Tricyclic/17α(H)-Hopane................................. 83

    3-4-5-2-4- نسبت  Ts/(Ts+Tm).......................................................... 83

    3-4-5-2-5- نسبت  C29Ts/(C2917α(H)-Hopane+C29Ts)......... 84

    3-4-5-2-6- نسبت  Ts/C3017α(H)Hopane...................................... 84

    3-4-5-2-7- اندیس Oleanane یا 18α/(18α+18β)-Oleanane ......... 84

    3-4-5-2-8- نسبت  (BNH+TNH)/Hopanes .................................... 85

    3-4-5-3- استیرانها (Steranes) ................................................................ 86

    3-4-5-3-1- نسبت 20S/(20S+20R) ................................................... 86

    3-4-5-3-2-نسبت Ββ/(ββ+αα) ............................................................. 86

    3-4-5-3-3- اندیس بلوغ بیومارکرها  (BMAI) ......................................... 87

    3-4-5-3-4- نسبت  Diasterane/Regular Sterane ........................... 89

    3-4-5-3-5- نسبت  20S/(20S+20R) 13β(H),17α(H)-dia steranes89

    3-4-5-4-استیروئید های آروماتیکی  Aromatic steroids......................... 89

    3-4-5-4-1- نسبت TA/(MA+TA)  ..................................................... 89

    3-4-5-4-2- نسبتMA(I)/MA(I+II)  ................................................... 90

    3-4-5-4-3- نسبتTA(I)/TA(I+II) ...................................................... 91

    3-4-5-4-4- نسبتC26-Triaromatic 20S/(20S+20R) .................. 91

    3-4-5-4-5- منوآروماتیک هوپانوئید (Monoaromatic Hopanoids ).... 92

    3-4-5-4-6- پارامتر MAH ...................................................................... 92

    3-4-6- تخریب میکروبی (Biodegradation) .......................................... 93

    3-4-6-1- پارامتر های بیومارکری تخریب میکروبی ....................................... 93

    3-4-6-1-1- ایزوپرنوئیدها(Isopernoids) ............................................... 95

    3-4-6-1-2- استیران و دیااستیران(Steranes and Diasteranes) ........... 95

    3-4-6-1-3- هوپانها(Hopanes) .............................................................. 95

    3-4-6-1-4-    25-نورهوپانها (25-Norhopanes)................................. 96

    3-4-6-1-5-C28-C34 30-nor-17α(H)-Hopane ................................ 96

    3-4-6-1-6- ترپانهای سه حلقه ای............................................................... 97

    3-4-6-1-7- دیگر ترپانها............................................................................ 97

    3-4-6-2- اثرات تخریب میکروبی در تعیین بلوغ و تطابق ............................. 97

    3-4-7-تعیین سن بوسیله بایومارکرها ............................................................. 97

    3-5- ایزوتوپهای پایدار ................................................................................ 99

    3-5-1- مقدمه ............................................................................................. 99

    3-5-2- ایزوتوپهای پایدار ............................................................................ 99

    3-5-2-1- اکسیژن ...................................................................................... 100

    3-5-2-2- کربن ......................................................................................... 102

     

    3-5-2-2-1- ارتباط بین سن زمین شناسی و

    نسبت ایزوتوپ کربن نفت و کروژن ............................................................... 106

    3-5-2-2-2-کاربرد ایزوتوپ کربن در تعیین

    نوع محیط رسوبی، نوع کروژن، نوع نفت و مسیر مهاجرت ................................ 108

    3-5-2-2-2-1- نمودار سوفر(Sofer) ........................................................ 108

    3-5-3- گوگرد ............................................................................................ 109

    3-5-4– کاربرد ایزوتوپهای پایدار در مخازن گاز و کاندنسیت ......................... 111

    فصل چهارم: نحوه نمونه برداری ................................................................... 114

    4-1-مقدمه ................................................................................................... 114

    4-2-نمونه گیری از میادین گازی ................................................................... 114

    4-2-1- روش نمونه گیری گاز و سیالات مخزن ............................................. 115

    4-2-2- آنالیز نمونه های مخازن خانگیران وگنبدلی ......................................... 117

    4-3-داده های شرکت نفت ........................................................................... 117

    4-3-1-مقاطع و نمونه ها .............................................................................. 119

    فصل پنجم: بحث و تفسیر ............................................................................. 120

    5-1- مقدمه ................................................................................................. 120

    5-2- تعبیر و تفسیر داده های راک اول .......................................................... 120

    5-2-1-چاه امیرآباد-1 ................................................................................. 120

    5-2-2-چاه خانگیران-30 ............................................................................ 125

    5-2-2-1-سازند چمن بید ........................................................................... 127

    5-2-2-2-سازند کشف رود ......................................................................... 129

    5-3-تعبیر و تفسیر داده های راک اول مقاطع سطحی........................................ 132

     5-3-1مقطع بغبغو ....................................................................................... 132

    5-3-2-مقطع خور ....................................................................................... 137

    5-3-3-مقطع فریزی .................................................................................... 141

    5-3-3-1-سازند شمشک ............................................................................. 143

    5-3-3-2-سازند باش کلاته ......................................................................... 145

    5-3-4-مقطع خانه زو .................................................................................. 147

    5-3-4-1-سازند چمن بید ........................................................................... 150

    5-3-4-2-سازند شمشک ............................................................................. 152

    5-3-5-مقطع اردک-آب قد .......................................................................... 155

    5-3-6-مقطع شورک .................................................................................... 159

    5-3-7-نتیجه گیری کلی آنالیز داده های راک-اول .......................................... 163

    5-4-تعبیر و تفسیر داده های گاز کروماتو گرافی ............................................. 164

    5-4-1-مقطع بغبغو سازند کشف رود(G-19) ............................................... 166

    5-4-2-مقطع خور سازند چمن بید(G-11) ................................................... 167

    5-4-3-مقطع اردک آب-قد سازند چمن بید(ABG-15) ............................... 167

    5-4-4-مقطع شورک- سازند کشف رود(G-10) ........................................... 168

    5-4-5-مقطع بغبغو سازند کشف رود(G-45) ............................................... 169

    5-4-6-نتیجه گیری نهایی آنالیز داده های GC ............................................... 169

    5-5-تعبیر و تفسیر داده های بیومارکر مقاطع سطحی........................................ 169

    5-5-1-سازند چمن بید ................................................................................ 173

    5-5-2- سازند کشف رود ............................................................................ 174

    5-5-3- نتیجه گیری نهایی آنالیز بیومارکرهای مقاطع سطحی ........................... 182

    5-5-4- تعبیر وتفسیر داده های بیو مارکری

    و ایزوتوپی میعانات سنگ مخزن مخازن مزدوران و شوریجه .............................. 182

    5-5-4-1- تشخیص محیط رسوبی سنگ منشاء ............................................. 182

    5-5-4-1-1- نسبت C29/C27 استیران  در مقابل نسبت Pr/Ph ................ 183

    5-5-4-2- تعیین محدوده سنی سنگ منشاء ................................................... 184

    5-5-4-2-1- نسبت C28/C29 استیران ..................................................... 184

    5-5-4-2-2-ایزوتوپ کربن ........................................................................ 185

    5-5-5- تشخیص لیتولوژی سنگ منشاء ......................................................... 186

    5-5-5-1- نسبت DBT/ PHEN در مقابل Pr/Ph .................................... 186

    5-5-5-2-اندیس نورهوپان .......................................................................... 187

    5-5-5-3- نسبت C22/C21 تری سیکلیک ترپان

    در مقابل نسبت C24/C23 تری سیکلیک ترپان ............................................. 188

    5-5-5-4- نسبتهای   C24تترا سیکلیک ترپان .............................................. 189

    5-5-5-5- ایزوتوپ کربن در مقابل نسبت پریستان به فیتان ............................ 190

    5-5-5-6- مقایسه نسبتهای بیومارکری .......................................................... 190

    5-5-5-7-  نتیجه گیری لیتولوژی سنگ منشاء ............................................... 191

    5-5-6-تشیخص بلوغ سنگ منشاء ................................................................ 191

    5-5-6-1-نمودار C24Tet/C23Tri در مقابل C23Tri/C30Hopane ... 191

    5-5-6-2- نمودار نسبت C30DiaHopan/C30Hopane ....................... 192

    5-5-6-3-  نمودار نسبت Pr/nC17 به Ph/nC18 مخازن .......................... 193

    5-5-6-4- نتیجه گیری بلوغ سنگ منشاء ....................................................... 194

    5-5-7- داده های ایزوتوپی کربن دو مخزن مورد مطالعه ................................. 194

    5-5-8- تشخیص سنگ منشاء های مخازن مزدوران و شوریجه ....................... 194

    5-6- تشخیص منشاء تولید سولفید هیدروژن در مخازن گازی کپه داغ .............. 196

    5-6-1- بررسی ترکیب شیمیایی مخازن ......................................................... 196

    5-6-2- فشار و دمای مخازن ........................................................................ 198

    5-6-3- پتروگرافی سازندهای مخزنی منطقه کپه داغ ....................................... 198

    5-6-4- بررسی آلکانهای نرمال و بیومارکری و آب سازند مخازن .................... 200

    5-6-4-1- فراوانی آلکانهای نرمال مخازن ..................................................... 200

    5-6-4-2- بیومارکر آدامانتان ........................................................................ 200

    5-6-4-3-  مطالعه ترکیبات هیدروکربوری گوگرد دار در مخازن ..................... 202

    5-6-4-4- مطالعه آب سازندی مخازن .......................................................... 204

    5-6-4-5-  بررسی بلوغ میعانات گازی مخازن .............................................. 207

    5-6-4-6- مقایسه ترکیبات گازی مخازن با هیدروکربورهای سنگ منشاء ......... 209

    5-6-4-7- ایزوتوپ کربن و گوگرد آلی مخازن ............................................. 209

    5-7- نتیجه گیری کلی در مورد منشاء سولفید هیدروژن ................................... 212

    فصل ششم: نتیجه گیری نهایی ..................................................................... 213

    پیشنهادات.................................................................................................... 214

    پیوستها......................................................................................................... 215

    منابع و مآخذ ............................................................................................... 216

    .

    منبع:

    اشکان،سید علی محمد،اصول مطالعات ژئوشیمیایی سنگهای منشا هیدروکربوری و نفتها،شرکت ملی نفت ایران ، مدیریت اکتشاف ،360 صفحه،زمستان 1383

    افشار حرب، عباس ، ''زمین شناسی کُِپه داغ''، سازمان زمین شناسی کشور، 275  صفحه، 1373.

    الکساندرروژی، کلودراژه، ترجمه ابو الحمد، گ،رسایی، م.، بهرامیان، ع.، ،''گاز طبیعی: تولید، فراوری، انتقال''، انتشارات تهران. 1382

    حسین پور صیامی، حسین، ، ''بررسی توان هیدروکربورزایی سازند کشف رود و چمن بید در حوضه رسوبی کُپه داغ''، پروژه کارشناسی ارشد، صنعتی امیر کبیر. 1373

    ربانی ، احمد رضا، ،''ارزیابی توان هیدروکربورزایی و مطالعه ژئو شیمیای نفت میادین بخش شرقی خلیج فارس ''، مجله امیر کبیر( نشریه علوم پایه و مهندسی کاربردی دانشگاه امیر کبیر) صفحه 219 تا 231. 1382

    ربانی، احمد رضا، ، ''بررسی منشاء گازهای مخازن پرمین-تریاس جنوب ایران''،(خلاصه مقاله) نشریه تحقیق در علوم و مهندسی نفت، پژوهشگاه صنعت نفت1382.

    ربانی، احمدرضا، ، ''بررسی منشاء و علل افزایش سولفیدهیدروژن در مخازن گاز''، شرکت مهندسی و توسعه نفت(متن) 247صفحه. 1384

    ربانی، احمد رضا ، طبقه بندی ژئوشیمیایی نفت میادین بخش غربی خلیج فارس،دانشکده نفت دانشگاه امیر کبیر

    اشکان ،سید علی محمد،اصول مطالعات ژئوشیمیایی سنگهای منشا هیدروکربوری و نفتها با نگرش ویژه به حوضه رسوبی زاگرس

    کمالی، محمدرضا‌، ، ''کاربرد ژئو شیمی آلی در اکتشاف نفت''، پژوهشگاه صنعت نفت، 156صفحه، جزوه درسی. 1378

    گندمی، احمدرضا، ''کاربرد بیومارکرها''، سمینار کارشناسی ارشد، دانشگاه صنعتی امیر کبیر،90 صفحه ،1381.

    معماریانی، م. انگچی، م.، مهران ن.، ضرغامی،''بررسی ژئوشیمیایی سازندهای حوضه کُپه داغ''، گزارش داخلی پژوهشکده صنعت نفت، 1373.

    معماریانی، م.، انگچی وند. م.، مهران، ن.، کرامتی.م،مطالعه و بررسی ارتباط مخازن هیدروکربوری با سنگهای منشا در کپه داغ شرقی،فصلنامه تحقیق ،شماره 29،تابستان 1377

    موسوی حرمی،رضا، ،''تفسیر محیط رسوبگذاری سازند شوریجه (کرتاسه تحتانی) در شرق کُپه داغ''، (خلاصه مقاله)، پنجمین گردهمایی علوم زمین، سازمان زمین شناسی کشور، صفحه 5 تا 6 . 1366

    یونسی، محمد، ، ''بررسی منشاء و علل افزیش سولفیدهیدروژن در مخازن گاز طبیعی ایران'' پروژه کارشناسی ارشد، دانشگاه صنعتی امیر کبیر، 118 صفحه. 1383

    نامجویان، مهدی،مطالعه منشا سولفید هیدروژن در مخازن گازی منطقه کپه داغ، پروژه کاشناسی ارشد ، دانشگاه تهران ،138 صفحه،1384

    آقا نباتی ع . ، چینه شناسی ژوراسیک ایران-1 ، طرح تدوین کتاب سازمان زمین شناسی ایران شماره 65 ، 355 صفحه.1377

    آقانباتی ع. ، زمین شناسی ایران ، سازمان زمین شناسی ایران ، 586 صفحه ،1383

    Bordenave M.L , Applied petroleum geochemistry, frist E.d., paris:1993, pp.

    Galiom m.e.Rbbani, Geochimical Characteristics and Origen of Natural Gas in Southern Iran ,  Geochemistry international Vol.38,NO.08,780-792 . ,(2002)

    Moldowan,J.Michael  ,The biomarker guide , New york: Cambirige university press.vollume 1 & 2 .PP1-708,(2006)

    Hunt.M.John, Petroleum geochemistry and geology,Snd E.d,New York:W.H.Freeman and company,1996

    John.R.B.,Biological Markers in the sedimentary record, Australia: university of Melbourne ,1986

    Stahl.J.W.,Carbon and Nitrogen isotopes in hydrocarbon research and exploration, Netherlands:Elsevier,1977

    Dembiciki.H , Horsefield.B , Thomas T.Y.Ho , Source rock evaluation by pyrolysis-Gas choromatogaraphy , AAPG .Bulletin , V.67,no.7(1983),p(1094-1103)

    Shen ping , characteristics of carbon and hydrogen isotopic compositions of light hydrocarbons , china:science in china,vol .38 No 2 ,1994,P.211-220

    Michael A., Anderson , Thomas F., Kaplan,Isaac.R,Lynton .S.,Stable isotop in sedimentary Geology ,SEPM ,Short course ,NO 10 ,dallas,1983

    Supaporn Pisutha.A, Applications of Organic Geochemistry to source rock Appraisal and hydrocarbon characteristics , combodia, GGG.PPT,exploration and production CO.,2004

    Ghorl.K.A.R., High quality oil prone source rocks within carbonates of Silurian Drick Hartog group ,Gascoyne platform,western Australia ,Annual review ,2000-1

    Herbert Volk,Clues to fill histories of gas field in the case well sub basin evidence  form distribution and geochemistry of paleo oils, geoscience Australia:APPEA 2005

    Cari L. Johnson ,Geochemical characteristics and correlation of oil and nonmarine source rocks from Mongolia ,AAPG,Bulletin,vol 87,No5,may(2003).pp817-846

    Ronald J. Hill,Petroeum geochemistry of oil and gas from Barbados,Elsivier marine and petroleum geology 22(2005),PP917-943

    Xu Youngchang, Works of gas geochemistry(I),china:frist print,Agust 1992 , PP.1-202

    W.A.Arthur, geochemistry, Boston university ,(1990),pp.224.

    Claypool C.,Carbon isotope fractionation during natural gas generation from kerogen , Mart.pet.Geol.,(1991),p-232-240

    Madani M.,A study of the sedimentology ,stratigraphy and regional geology of the Jurasic rocks of Eastern Kopeh-dagh (NE-Iran).Thesis Royal School of Mine,Imperial Collage London.(1977),p 1-246

    Brain S. Cooper , Practical petroleum geochemistry , NewYourk, 1990, P 174.

    Hanin Sylvie ; Adam Pierre ;Kowalewski , Isable ; Huc, Bridgehead alkylated 2-thiaadamantanes ; novel markers for for sufurisation process occurring under high thermal stress in deep petroleum reservoirs , Journal of Geochemichal Exploration (2002) ,No,: 16,pages 1750-1751.

    Z.G.N. Gordadzw , O.A.Arefyev , Adamantanes of genetically different crud oils ,petroleum chemistry , (1997) , No. 37, pp 381-389.

    Chunfang Cai , R.H. Worden ,Simon  H.Bottrell, Lannsheng Wang ,Thermochemichal sulphate reduction and the generation of hydrogen sulphide and thiols (mercaptanes) in Triassic carbonate reservoirs from the Sichuan Basin , China.PREGAMON , Elsivier , chemichal Geology , Article in press.

    Ken E.Peters.,Martin G. Fowler,Aplication of petroleum geochemistry to exploration and reservoir management, Elsivier,organic geochemistry ,2002 ,no. 33,pp.5-36.

    .

ثبت سفارش
عنوان محصول
قیمت