پایان نامه نقد و بررسی دیوان سید رضی(ره)

تعداد صفحات: 287 فرمت فایل: word کد فایل: 10001277
سال: 1384 مقطع: کارشناسی دسته بندی: پایان نامه ادبیات فارسی
قیمت قدیم:۳۵,۳۰۰ تومان
قیمت: ۳۳,۲۰۰ تومان
دانلود فایل
  • خلاصه
  • فهرست و منابع
  • خلاصه پایان نامه نقد و بررسی دیوان سید رضی(ره)

    پایان نامه جهت دریافت درجه کارشناسی 

    موضوع: برای شناخت و شناساندن شخصیتهای برجسته علمی، یکی از بهترین روشها بررسی آثار مکتوب آنان است که بازتاب آرا و اندیشه ها و تجلیگاه علم و دانش آنهاست از آنجائیکه شناخت دقیق افکار و اندیشه های هر یک از بزرگان  می تواند چراغ روشنگری فراروی نسل جوان باشد ما را بر آن داشت تا برای تحقق این آرمان مقدس، دست به دامن آسمان پرستاره ی علم ادب ببریم تا چراغی برگیریم.

    لذا در این کهکشان، ستاره ای را رصد کردیم که هرچند غبار غرض ورزی وجهل آمیخته با گذشت زمان، چهره ی عالمتاب او را تا حدودی پوشانده است و آنگونه که شایسته شخصیت او بوده برای جهان علم و ادب شناخته نشده است.

     وی شخصیت بی نظیری است که با داشتن مناصب فقاهت و زعامت و نقابت علویان و مناصب مختلف سیاسی، هیچگاه شیفته مظاهر و زخارف دنیوی نشد و لذا بواسطه ی اتصال به حقیقت هستی، اهل دل بود. عاطفه ی سرشار، روحیه ی حساس، وقریحه ی وقاد او باعث گردید که برای بیان حقایق و ثبت وقایع سلاح قدرتمند خود را بکار گیرد و در جهت تحقق اهداف و آرمانهایش گوش به ندای دل دهد که نتیجه آن اشعار نغز و دلنشین و سخنان زیبای اوست که دیوان شعری با چنین گلهایی فراهم آورد. با توجه به اینکه دیوان اشعار این نادره ی دوران بازتاب اندیشه های عمیق و آئینه ی تمام نمای سلوک عرفانی اوست ایجاب می کند که برای شناسایی اندیشمند فرزانه و شاعر گرانمایه، دیوان اشعار او را درکنار آثار گرانبها و ارزشمند فقهی و کلامی اش کاملاً مورد نقد و بررسی علمی و ادبی قرار گیرد.

     اهداف: لذا در این کار تحقیقی هدف ما بر آن بوده است که آرا  و اندیشه های یگانه ی دوران را از میان اثر ارزنده ی ادبی اش( دیوان اشعار) مورد ارزیابی و نقد بررسی قرار داد  تا از میان اشعار به بازخوانی نظریات و افکار عالمانه ی    « شاعر فقیه» بپردازیم. بنابراین در شناخت ابعاد شخصیتی این ادیب گرانقدر نیازمند آن هستیم که پاسخ های قانع کننده ای در قبال پرسش های زیر داشته باشیم:

    نحوه ی تجلی افکا رو اندیشه های رضی در دیوان چگونه بوده است؟

    تأثیر شریف رضی بر ادبای پس از خود و ادبیات عرب به چه میزان بوده است؟

    جلوه های انتساب به دودمان علوی و میزان تأثیر آن بر شخصیت وی چقدر می  باشد؟

    گردآورنده نهج البلاغه واقعاً کیست؟ و تأثیر آن بر ادبیات عرب چگونه و تا چه اندازه ای بوده است؟

    فرضیه ها:

     با توجه به اینک رضی یک فقیه برجسته و آشنا به ظرایف علوم اسلامی است ولی اشعار خود را مرکب اندیشه های علمی و ادبی و مباحث فلسفی قرارداده و برای بیان مقاصد وتشریح مسائل علمی و عملی بهره های فراوان از آن برده است و در هر جائی که نیاز بوده  به طرح مباحث اخلاقی و مبانی فلسفی انسان شناسی و معادشناسی پرداخته است. سبک منحصربه فرد او در هجویات نمونه ی بازر اخلاق اسلامی است. و یا غزلهای عاری از وصف« می» و توصیف نوازندگان و خوانندگان زیباروی، حاکی از محتوای مکتب و تعالیم عرفانی وی است.

     وی با تأسیس اولین دانشگاه مدرن علوم اسلامی و تربیت شاگردان فاضل و فقهای نامداری چون شیخ  طوسی(ره) و نگارش و گردآوری کتاب گوهربار

    « نهج البلاغه» تأثیر انکارناپذیری بر ادبیات جهان اسلام و عرب و ادبای پس از خود برجای گذاشت. لذا او با این اقدام خدمت ارزنده ای به جهان ادبیات و علم و اندیشه ی بشری نمود. ولی کار پرثمر او دچار تردید واقع شده و در برخی از محافل سخن از گردآورنده و یا نگارنده نهج البلاغه به میان می آید که او واقعاً کیست؟

     ما نیز د راین مجموعه با توجه به اسلوب نگارش نهج البلاغه و تطبیق آن با سبک نوشتاری رضی در کتابهای ماندگارش و با بیان دلایل وشواهد و قرائن ثابت نمودیم که افتخار گردآوری نهج البلاغه همچنان برای رضی بوده و خواهد بود.

     انتساب رضی به خاندان علوی وشرافت ذاتی این خاندان باعث گردید که نیروی عجیبی در رضی بوجود آید و چنان مقتدرانه پا به عرصه گذاشت ک در مطالبه ی علنی حقوق خانوادگی خویش در امر خلافت از هیچ مقامی و منصبی هراس به دل نداشت و لذا جسورانه خلیفه ی عباسی را مورد خطاب قرار می دهد و گاهی هم خواسته های قلبی خود را در قالب ستایش پدر به منصه ی ظهور می رساند.حتی برای ابراز انزجار از خلافت عباسی به خلیفه ی فاطمی که در جد و مرام تا اندازه ای با او مشترک بوده اظهار علاقه و محبت می کند.

    مرثیه های رضی هم از این خواسته ی او خالی نیست و شاید اوج قدرت او در نکوهش خلافت اموی و عباسی باشد. وی در ضمن سوگنامه های حضرت سیدالشهداء(ع) با شیوه ای نو، به بیان وقایع تاریخی و ستم های قدرتمندان غاصب می پردازد.

     محتوا:

     پایان نامه ی حاضر در قالب دو باب تدوین شده است که در باب اول به بررسی اوضاع اجتماعی و ادبی قرن چهارم پرداخته که در این فصل علاوه بر بررسی اوضاع سیاسی و اجتماعی، به نقش آل بویه در حرکت فکری و فرهنگی قرن چهارم و مظاهر فرهنگی و ادبی این قرن در قالب محصولات فرهنگی نظیر: شعر، نثر، نقد و علم لغت می پردازد.

     در فصل دوم این باب به بررسی زندگی نامه ی سیدرضی از ولادت تا وفات می پرازد که در این میان به شجره نامه ی او ، پدر، مادر، و فرزندان بطور کامل توجه شده است و مطالب مفصلی را در باره مقام و منزلت پدرش سیدابواحمد موسوی و نقش اصلاح گرانه ی او در جامعه آن روز و وساطت میان خلفا و سلاطین و بزرگان آورده ایم  و در ضمن نکاتی هم درقالب همین بحث درباره ی خصوصیات اخلاقی او بیان کردیم.

     در ادامه ی سخن از اساتید و مشایخ رضی و تربیت یافتگان مکتب او و نقش مجتمع عظیم علمی، فرهنگی «دارالعلم» در نهضت فکری و تأسیس مجامع شبیه به آن بطور مفصل بحث شده است. رضی در کنار مناصب و مشاغل رسمی و اشتغال کامل، دست از تدریس و تألیف برنداشت و لذا علاوه بر بیان اسامی تألیفات و فعالیتهای علمی و بررسی شاگردان از اثربسیار ارزشمند او« نهج البلاغه» هم غافل نشده و لذا به بررسی نگاره ها و پژوهش های صورت گرفته در زمینه ی نهج البلاغه و پاسخ به شبهات مطرح شده درباره ی متن و گردآورنده آن نیز پرداخته ایم.

     در باب دوم که به موضوع اصلی تحقیق مرتبط می شود به بررسی ونقد دیوان اشعار رضی و نسخه های خطی کتابخانه  های ایران و جهان می پردازد و دیوان اشعار او را از جهت محتوایی با استفاده از مفاهیم و مضامین وموضوعات قصاید مورد نقد کامل قرار می دهد.

     این باب از شش فصل به ترتیب موضوعات شعری و حجم آنها تدوین یافته است که در هرکدام از این فصول،  با طرح مباحثی به بیان ابعاد و ویژگی ها و ساختار و موضوع و مضامین قصاید دیوان و قالبهای شعری پرداخته ایم که عبارتند از: مدایح، رثا و سوگنامه ها، فخرو حماسه، غزلیات و حجازیات، هجویه ها و پند و اندرزهای حکیمانه.

     لازم به یادآوری است که در هر فصل به تناسب نیاز به شرح و ترجمه ی برخی قصاید و غزلیات نیز اهتمام تمام صورت گرفته است.

     رضی با سرودن ترانه های سرزمین یار(حجازیات) به همه ی دلسوختگان عاشق و عاشقان دلسوخته فهماند و نشان داد که می توان بی آنکه آلوده ی ناپاکی و فساد شوند در مسیر عشق الهی قدم بردارند؛ و در حقیقت از عشق زمینی راهی به وسعت هستی بسوی معشوق اصلی گشود. او ثابت کرد که می توان شب را درکنار محبوب بسر برد بی آنکه به گناه آلوده شد. رضی با طرحی ابتکاری در هجویات بی آنکه متعرض عیوبی شود که احساسات را جریحه دار می سازد، دست به روشی زد که در آن از روش هجویات برای اصلاح اخلاق ناپسند و رفتار زشت مخاطب استفاده نمود. وی عیبهای اشخاص را متذکر می شود نه اینکه متعرض آبروی او شود بلکه وضعیتی پیش آید که خود شخص به اصلاح خویش بپردازد.

     رضی که خود حکیم وارسته است لذا در انتظار فرصتهایی است که درهای حکمت را نثار افراد ومخاطب خویش کند. به حق باید گفت که رضی شایسته ی القابی چون« اشعر قریش» و« رائدالعفاف» است.

     

    پیشینه ی بحث:

    هر چند  که در زمینه ی آثار علمی و ادبی رضی تحقیقاتی صورت گرفته است ولی در مقایسه با شعرای همردیف و همطراز او بسیار اندک است. و شاید یکی از دلایل اصلی آن نبودن منابع کافی در زمینه ی نقد آثار ادبی وی و یا عدم دسترسی آسان به کتابهای اوست و شاید هم مفقود بودن خیلی از آثار وی باشد. ولی با وجود همه ی کمبودها، کارهای قابل توجهی انجام شده است که در جای خود قابل تقدیر و امتنان می باشد. از جمله ی کارهای صورت گرفته، پایان نامه های دانشگاهی است که با وجود همه مشکلات در راه شناخت و نقد زندگی سیدرضی، تلاشهای پسندیده ای کرده اند. ولی به تناسب موضوع تحقیق به بررسی بخشی از زوایای علمی و ادبی پرداخته شده و غالب تألیفات حوزوی نیز با بررسی محوریت نهج البلاغه موضوعات گوناگون با جنبه های فقهی و کلامی او را مورد توجه قرار داده اند.

     با سپاس از تلاش همه کسانی که در این راه زحتمهای فراوانی را متحمل شده اند، ما  نیز در حد توان وضرروت شناساندن این چهره برجسته اسلامی، به محافل علمی و ادبی و محققان و پژوهشگران فارسی زبان، برای تحقق این آرمان مقدس، در پرتو توجهات خداوند متعال  قلم فرسایی نمودیم باشد که مورد رضایت حق تعالی قرار گیرد.                                        

  • فهرست و منابع پایان نامه نقد و بررسی دیوان سید رضی(ره)

    فهرست:

    مقدمه                                                                                                  7-1

    باب اول

    اوضاع سیاسی، اجتماعی فرهنگی و ادبی دوران سید رضی

    فصل اول: اوضاع سیاسی، اجتماعی و ادبی                                        29-9

    بخش اول: اوضاع سیاسی                                                                       9

    بخش دوم: اوضاع اجتماعی                                                                     15

    بخش سوم: اوضاع فرهنگی و ادبی                                                 19

    الف: نقش آل بویه در  نهضت فکری و ادبی قرن چهارم                                 21

    ب: مظاهر فرهنگی و ادبی قرن چهارم                                                       22

    1- شعر                                                                                               23

    2- نثر                                                                                                 27

    3- نقد                                                                                                  28

    4- علم لغت                                                                                          28

    فصل دوم: سید رضی شاعری از تبار علی(ع)                                   77-30

    بخش اول: زندگینامه ی سید رضی

    الف: ستاره ای از افق بغداد                                                                     30

    ب: شجره نامه                                                                                      31

    1- پدر( ابواحمد)                                                                                   32

    2- مادر( شیرزنی از تبار ناصرللحق)                                                        37

    3- ناصر کبیر یا فاتح مازندران                                                               38

    ج: روزگار وصل و غنچه های پیوند                                                         39

    د: غروبی نابهنگام                                                                                 41

    ه: ویژگیها و خصوصیات بارز اخلاقی رضی                                            44

    بخش دوم: زندگی علمی، ادبی و اجتماعی سیدرضی                  

    الف: اساتید و مشایخ رضی                                                                      49

    ب: دانش آموختگان و تربیت یافتگان و روایت کنندگان مکتب رضی                56

    ج: مجتمع علمی« دارالعلم» یا اولین دانشگاه علوم اسلامی                     58

    د: مناصب (نقابت، قضاوت، ریاست « امیرالحاج»                                      61

    ه: تألیفات                                                                                           63

    شعر( دیوان اشعار)                                                                          64

    2- سیره نویسی                                                                                     65

    3- رسائل( مجموعه ی مکاتبات)                                                              65

    4- فقه                                                                                                 65

    5- نحو                                                                                                65

    6- تفسیر                                                                                             66

    الف: حقائق التأویل فی متشابه التنریل                                                         66

    ب: معانی القرآن                                                                                    66

    7- بلاغت                                                                                            67

    الف: تلخیص البیان فی مجازات القرآن                                                        67

    ب: نهج البلاغه                                                                                      67

    ب1: گردآورنده ی نهج البلاغه واقعاً کیست؟                                                68

     ب2: ادبیات نهج البلاغه                                                                         74

    ب3: پژوهش های دانشمندان در اقیانوس نهج البلاغه                                     75

    باب دوم:                         

     نقد و بررسی دیوان سیدرضی                                                         256-78

    فصل اول: دیوان رضی                                                                          79

    الف: نسخه های دیوان در کتابخانه های ایران و جهان                                    85

    ب: شروح یا نگاره هایی بر دیوان                                                             89

    ج: اغراض و موضوعات موجود در دیوان                                       90

    فصل دوم: مدایح                                                                                    92

    الف: ممدوحان رضی                                                                             94

    ب: ساختار قصیده های مدح                                                          109

    ج: مضامین و مفاهیم مدیحه های رضی                                                      114

    ج1: شجاعت                                                                                        114

    ج2: بخشش و بخشندگی                                                                          116

    ج3: خردورزی و نیک اندیشی( عصاره ی چهار خلیفه)                                119

    ج4: مقام ومنزلت اجتماعی                                                                      121

    ج5: تبریک اعیاد و مناسبتها                                                                    124

    ج6: بلیغان در نگاه بلیغ                                                                           125

    مدیحه های رضی در یک نگاه                                                                  126

    فصل سوم: رثاء« سوگنامه»                                                                   130

    الف: افرادی که شاعر در سوگ آنها مرثیه سرایی کرده است                            133

    ب: فرهنگ عاشورا در سوگنامه های حسینی (5 مرثیه با بررسی محتوایی آنها) 138

    ج: غمنامه ی مادر و تجلیل از مقام و منزلت زن مسلمان                                153

    د: بررسی ساختار سوگنامه های رضی                                                       158

    ه : مضامین و موضوعات سوگنامه ها                                                       162

    ه 1: سرانجام و سرنوشت انسان                                                               164

    ه 2: پدیده ی مرگ و تأثیر آن بر مرثیه های رضی                                       165

    ه 3:بزرگداشت و بیان فضائل متوفی                                                          167

    ه 4: تسلیت و همدردی با بازماندگان متوفی                                                171

    ه 5: اعلان جنگ با مرگ                                                                       172

    ه 6: تجلی رثای دوران جاهلیت در سوگنامه های شاعر                       173

    نقد وبررسی سوگنامه های سید سوگوار                                                       174

    فصل چهارم: فخر و حماسه                                                            178

    الف: بررسی ساختار فخریات                                                                    181

    ب: مضامین فخریه های رضی                                                                182

    ب1:افتخار به اصل ونسب( شجره ی طیبه)                                       183

    ب2: شاعری الگو در میدان اخلاق و عمل                                        189

    ب3: قله ی عظمت در کوهسار ادب                                                  195

    ج: ابعاد و ویژگی های فخریات رضی                                                        197

    د: مقایسه ای میان فخریه های رضی و متنبّی                                               200

    فصل پنجم: غزلیات و حجازیات                                                               204

    ترانه های سرزمین یار( حجازیات)                                                            206

    الف: بررسی ساختارغزلیات                                                                     210

    ب: مضامین وموضوعات غزلهای رضی                                                   213

    ج: ابعاد و ویژگی های غزلهای رضی                                                        215

    حجازیات یا ترانه های سرزمین یار:                                                 218

     الف: ساختار ترانه های سرزمین یار( غزلهای حجازی)                                 218

    متن و ترجمه غزل« لیله السفح»                                                               219

    نقد وبررسی غزل« لیله السفح»                                                                 224

    برگزیده غزل« یا ظبیه البان...»                                                                229

    ب: بررسی مکانهای سرزمین حجاز در حجازیات                                232

    ج: مضامین و موضوعات غزلهای حجازی                                                 233

    د: جایگاه حجازیات و تأثیرآن بر ادبیات عرب                                              234

    فصل ششم: هجویات                                                                     237

    الف: موضوعات و مضامین هجوهای رضی                                               238

    1) هجو اخلاقی                                                                                    238

    2) هجو سیاسی                                                                                      240

    ب: نمونه هایی از هجویات رضی                                                              241

    فصل هفتم: پند و اندرز و حکمتها                      

    الف: نمای کلی حکمتهای رضی                                                                243

    ب: نمونه هایی از سخنان حکیمانه ی رضی                                                 244

    زبده البحث (چکیده پایان نامه به زبان عربی)                                              249

    منابع                                                                                                   265

    چکیده انگلیسی                                                                                      269

     

    .

    منبع:

    - قرآن کریم

    2- ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه ، داراحیاء التراث العربی، ج 1

    3- ابن اثیر (عزالدین الجزری) – الکامل فی التاریخ، دار صادر و دار بیروت چاپ 1996 م. نسخه ی دارالفکر 1978 م.– ج 7 و ج 9

    4- ابن جوزی (ابوالفرج عبدالرحمن بن علی بن محمد بن علی)، المنتظم فی تاریخ الملوک و الامم، مطبعه دار المعارف، الطبعه الاولی، 1939 ه.

    5- ابن خلّکان (ابوالعباس شمس الدین احمدبن محمدبن ابی بکر)، وفیات الأعیان، تحقیق شیخ محمد محی الدین عبدالحمید، مکتبه النهضه المصریه الطبعه الاولی، 1984 م.

    6- ابراهیمی (دکتر محمود)، شرح فارسی دیوان ابوالعلاء معرّی (سقط الزند) دانشگاه کردستان، چاپ اول، 1381 ه.

    7- ابراهیم نژاد (محمد)، سید رضی بر ساحل نهج البلاغه، چاپخانه سپهر، چاپ اول بهار 1382 ه.

    8- امینی (علامه عبدالحسین)، الغدیر، دارالکتاب العربی بیروت، لبنان، ج 4.

    9- امینی (علامه عبدالحسین) شهیدان راه فضیلت ترجمه ی شهداء الفضیله .

    10- امینی (دکتر شیخ محمد هادی)، الشریف الرضی، موسسه نهج البلاغه، چاپخانه شمشاد، چاپ اول، 1408 ه، 1366 ش.

    11- ابوعلیوی (حسن محمود)، الشریف الرضی، دراسه عصره و أدبه، مؤسسه الوفاء، بیروت، لبنان، الطبعه الاولی، 1406 ه. 1986 م.

    12- امین (سید محسن)، اعیان الشیعه ، دارالتعارف للمطبوعات، بیروت، 1403ه. ج 2.

    13- بغدادی (ابوبکر احمدبن علی الخطیب)، تاریخ بغداد، دارالکتب العلمیه ، بیروت، لبنان، ج 2.

    14- بروکلمان (کارل)، تاریخ الادب العربی، ترجمه ی عبدالحلیم النجّار دارالمعارف، الطبعه الثانیه ، 1968 م. الجزء الثانی.

    15- تهرانی (علامه آغا بزرگ)، الذریعه الی تصانیف الشیعه ، طبعه النجف، العراق، الطبعه الاولی، 1959 م.

    16- الثعالبی (ابومنصور)، یتیمه الدهر فی محاسن اهل العصر، دارالکتب العلمیه ، بیروت 1403 ه.

    17- الشریف الرضی (ابوالحسن محمد)، دیوان الشریف الرضی، داربیروت، 1403 ه.

    18- الشریف الرضی (ابوالحسن محمد) دیوان الشریف الرضی، صنعه أبی حکیم الخبری، الدکتور عبدالفتاح الحُلو، الجمهوریه العراقیه ، وزاره الاعلام،         الجزء الثانی، و الطبعه الاولی، 1977 م.

    19- الشریف المرتضی (ابوالقاسم) دیوان السید المرتضی، تحقیق رشید الصفار، داراحیاء الکتب العربیه 1958 م.

    20- شهرستانی (هبه الدین)، پیرامون نهج البلاغه، ترجمه ی ماهو نهج البلاغه ، مترجم سید عباس اهری، بنیاد نهج البلاغه.

    21- حسن (محمد عبدالغنی)، تلخیص البیان فی مجازات القرآن، داراحیاء الکتب العربیه ، 1955 م.

    22- الحلّی (الشیخ عبدالحسین) مقدمه کتاب حقائق التأویل، منتدی النشر، الطبعه الاولی، بغداد، 1936 م. ج 5

    23- حکیمی (استاد محمد رضا)، دانش مسلمین، دفتر نشر فرهنگ اسلامی.

    24- حنّا الفاخوری، الجامع فی تاریخ الأدب العربی – الأدب القدیم، دارالجیل، بیروت، لبنان، بدون تاریخ.

    25- خلیل (جرّ)، فرهنگ لاروس، ترجمه ی سید حمید طبیبیان، مؤسسه انتشارات امیرکبیر، تهران 1375 ه ش.

    26- صبحی صالح، نهج البلاغه امام امیرالمؤمنین علی (ع)، دارالاسوه للطباعه و النشر، قم، 1381 ه. ش.

    27- صدر (سید حسن) تأسیس الشیعه لعلوم الاسلام.

    28- زیدان (جرجی)، تاریخ آداب اللغه العربیه ، دارمکتبه الحیات، بیروت، چاپ دوم، 1978 م. ج 2

    29- ذهبی (حافظ) العبر فی خبر من غبر، دارالکتب العلمیه ، بیروت، لبنان، ج 2.

    30- عباس (احسان)، الشریف الرضی، دار بیروت، 1959 م.

    31- عبدالزهراء حسینی (الخطیب)، مصادر نهج البلاغه و أسانیده، مطبعه القضاء، النجف الاشرف، الطبعه الاولی 1965 م.

    32- دوانی (علی)، سید رضی مؤلف نهج البلاغه، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ سوم، 1364 ه.

    33- دیلمی (مهیار)، دیوان، احمد نسیم، مؤسسه النور للمطبوعات، بیروت، لبنان، 1420 ه. 1999 م.

    34- متز (آدم) الحضاره الاسلامیه فی القرن الرابع الهجری، ترجمه ی محمد عبدالهادی، الطبعه الثالثه ، بدون تاریخ، الجزء الاول

    35- محی الدین (عبدالرزاق)، شخصیت ادبی سید مرتضی، ترجمه ی ادب المرتضی، ترجمه ی جواد محدثی، موسسه انتشارات امیرکبیر، چاپ اول، چاپخانه ی سپهر، 1373 ه ش.

    36- محی الدین (عبدالرزاق)، ادب المرتضی من سیرته و آثاره، مطبعه المعارف، بغداد، الطبعه الاولی، 1957 م.

    37- المعجم الوسیط، تألیف مجموعه ی نویسندگان، مکتب نشر الثقافه الاسلامیه ، الطبعه الخامسه ، 1416 ه. 1374 ه. ش، فی جزئین.

    38- مبارک (محمد زکی عبدالسلام) النثر الفنی فی القرن الرابع الهجری، مطبعه السعاده ، الطبعه الثانیه ، 1934 م.

    39- مبارک (محمد زکی عبدالسلام) عبقریه الشریف الرضی، بیروت لبنان، 1403 ه.

ثبت سفارش
عنوان محصول
قیمت