پایان نامه بررسی عزت نفس دانشجویان خودشکوفا در زمینه های ورزشی و تحصیلی

چکیده

هدف تحقیق حاضر با عنوان بررسی عزت نفس دانشجویان خود شکوفا در زمینه عزت نفس دانشجویان دختر و پیشرفت تحصیلی رابطه بیشتری وجود دارد و در پسران بین عزت نفس دانشجویان پسر پیشرفت ورزشی رابطه عمیق تری وجود دارد . برای این کار جامعه آماری ما دانشگاه آزاد اسلامی بود که 200 نمونه انتخاب شد 100 نمونه دختر و 100 نمونه پسر و نیز برای سنجش خود شکوفایی از میانگین معدل کل در آزمودنیها در ترم های گذرانده استفاده شد و نیز با مراجعه به پرونده تحصیلی و یا سوال از خود آنها به عنوان نمره خود شکوفایی ورزشی و تحصیلی استفاده شد. و از پرسشنامه کوپر اسمیت استفاده شد و از دو روش آمار استنباطی و توصیفی استفاده شده و در آمار توصیفی به نشان دادن میانگین و نمرات عزت نفس دانشجویان دختر و پسر پرداخته ایم و از نمودار و جداول فراوانی استفاده شده است و در مقایسه آمار استنباطی از روش آماری خی دو برای معنی داری و رابطه عزت نفس با خود شکوفایی در متغییر ورزش و تحصیل استفاده کرده ایم. و متغییر مستقل عزت نفس و متغییر وابسته خود شکوفایی و یا عدم شکوفایی تحصیلی و ورزشی دانشجویان است.

فصل اول

مقدمه

ویژگی ها و خصوصیات شخصیتی همواره مورد توجه و مطالعه و تحقیق صاحب نظران و فلاسفه و حکیمان و پزشکان و عرفا در سال های اخیر روان شناسان و روان کاوان و متخصّصان رفتاری و کارشناسان مختلف مددکاری و مشاروه و روان شناسی بوده و هست.

علّت این توجه و علاقه کاملاً روشن است. انسان اگر هم در یک هیأت و کُلّ مورد مطالعه و تحقیق قرار گیرد نمی توان از خصوصیات قد و وزن و علایق و استعدادها و توان و هوش و اراده و تصمیم گیری و انزوا و گریز از گروه و افسردگی و اضطراب و ویژگی های مهمّ او را نادیده گرفت. (توزنده جانی، 1374 ، ص 15)

اگر هم در نظر داشته باشیم به صورت قیاسی رفتارها را بررسی کنیم لاجرم به پرداخت موارد فوق ناگزیریم.

در شکل استقرایی که این اصل است و نمی توان پارامترهای هوش و توانایی و حافظه و احساس و ادارک و تعاملات را نادیده گرفت، اصولاً تحقیق در همین زمینه ها ما را به یک نگرش و نتیجه کلّی معطوف می کند. و تأثیر خود آگاهی از نتایج عملکرد طی تحقیقات تجربی و آزمایشگاهی در سال های اخیر کاملاً به اثبات رسیده است.( پل فرس، 1380، ص 63)

خود شکوفایی یک واژه و اصطلاح تازه و جدید است که وارد ادبیات روان شناسی شده ولی مفهوم آن تا حد زیادی روشن است. و در تعریف تحققّ و برآورده کردن همه قابلیت ها و توانایی های بالّقوه و فعلیت آنها در رسیدن به هدف را شامل می شود. (دوان شولتزه، 1377، ص 366)

خودشکوفایی گاهی یک قطبی است یعنی فردی هیچ گونه قابلیت رفتاری و شناختی و هنری و عملی و اجتماعی ندارد. اما ممکن است در یک زمینه دیگر مثل آشپزی و یا ورزش و یا ... برجستگی و نبوغ خاصی داشته باشد. (شولتز، 1377)

ابراهام مزلو در طبقه بندی نیاز که از نیازهای فیزیولوژیکی و ایمنی و نظم و ثبات و نیازهای عاطفی و تعلّق و عشق  و نیاز به احترام از جانب خود و دیگران تا نیاز به خود شکوفایی و یا تحقق خود را شامل می شود به این نیازها و سلسله مراتب پرداخته است. (شولتز، 1377، ص 362)

شکوفایی دانشجویان در تحصیل و ورزش از اهمیت بسیار زیادی برخوردار هستند. زیرا هر دو شاخصی آینده علمی و توانایی کارکردی شغلی و درآمدی و خانوادگی را از یک سو و سلامت و بهداشت روان و توانایی و قدرت رویارویی وی در مقابل مشکلات و معضلات را نشان می دهد. و در این تحقیق قصد داریم. شاخص های ورزش و تحصیل دانشجویان خود شکوفا را در مقایسه با دانشجویان عادی به تحقیق و مطالعه نشان دهیم.

کلیات (بیان مسأله)

ورزش و تربیت بدنی در کنار تحصیل و یا آموزش ها و مهارت های دانشجویان دو مقوله ی مهم و ارزشمند عمر دانشجویی دانشجویان در تمام طول تحصیل در مراکز عملی و دانشگاهی می باشد.

تربیت بدنی و ورزش تابع دوره و سنین خاص نیست و می تواند از کودکی تا مرگ ادامه داشته باشد ولی آنچه واضح و مُبرهُن است این است که سنین اواخر نوجوانی تا اواخر جوانی و اوایل میانسالی معینی حدود سنی 34 – 14 سالگی و حدود این دو دهه برجسته ترین سنین و دوره ی موفقیّت تحصیلی و ورزشی است. و در این دوره معمولاً در میان نوجوانان و جوانان قهرمانان و پهلوانان به نبوغ می رسند و اوج توانایی و قدرت جسمانی و بدنی در این سنین است و نیز اوج علم گرایی و تحصیل گرایی و تخصصی خواهی در این سنین صورت می گیرد و همه ی صاحب نظران نگرش ویژه ای به این دوره ها دارند.(معیّری، 1373، ص 181)

این شرایط فقط یک زمینه است. یعنی جوانان و نوجوانان فطرتاً و متناسب با روحیه جسمانی و شرایط فیزیولوژیکی از اوج برخورداری و توانش و انگیزه و سیاق و سائق های جسمانی و روانی و روحی قرار دارند اما ممکن است ، دانشجویانی علیرغم برخورداری از این شرایط گوشه انزوا اختیار کنند و به تنبلی و سُستی و کاهلی تن در دهند و یا با اشتغالات مخرّب مثل مصرف سیگار و خدای ناکرده مصرف مواد مخدّر و یا قرص های روان گردان و شرب مشروبات الکلی و یا پرداختی به قمار و بازی های غیر قانونی و شرکت در مجالس لهو و لعب سرمایه های بی انتها و غیر قابل برگشت جوانی را به تباهی و تخریب و زندان و سیاهی و گناهکاری و ... تبدیل نمایند. (احمدی، 1373، ص 94)

در مقابل عده ای از دانشجویان ضمن آگاهی از شرایط و استفاده از استعدادهای بالقوّه و تلاش و کوشش مضاعف و کاربست علایق و انگیزه ها خود را در جهت قابلیت های خاص خود که توان و برتری قابل توجهی هم در این زمینه دارند آماده و تربیت و تقویت کنند و در طول چند سال پلّه های ترقی و رشد و توسعه را طی و به مقامات مورد انتظار خود برسند. خود شکوفایی مقوله ای در این جهت است. بر خلاف ذهنیّت ما از خود باید گفت « خود » مجموعه ای از عقاید و باورهای فرد درباره ی خود است که بیشتر بر مبنای توصیف است تا قضاوت. (هنری ماس، 1373، ص 414)

اما عزت نفس به ارزیابی های شخص از خصوصیاتش اطلاق می شود.(هنری ماس، 1373، ص 414)

خودشکوفایی تلفیقی از هر دو معنی است. یعنی خود که در واقع توصیف عقاید و باورها و شکوفایی که فعلیت و رسش آنهاست را شامل می شود و خود شکوفایی در واقع فعلیت و باروری قوّه ها و باورهای فرد از استعداد و قابلیت های خود در عرصه عمل و عملکرد رفتاری است.

خود شکوفایی ممکن است فقط بخش هایی از رفتارها و استعدادها را شامل شود. مثلاً در شماره ای از مجلّات هفتگی اطلاعات هفتگی از جهان پهلوان می پرسند که چرا به کشتی روی آوردی؟ یعنی چرا و چه عاملی سبب شد که به ورزش کشتی توجه کردی و آمدی؟ و ایشان در پاسخ می گویند زیرا هیچ گاه در مدرسه 20 نگرفتم و خواستم در ورزش و کشتی 20 بگیرم که حقاً و انصافاً هم بیست گرفت (سال 56 گزارش مصاحبه خبرنگار ورزشی با تختی پس از بازگشت از مسابقات ملبورن استرالیا)

عزت نفس چنانچه اشاره گردید به ارزیابی شخص از خصوصیات خود را شامل می شود.

بسیار جالب است که علامه طباطبائی صاحب اثر جاویدان تفسیر المیزان در اثر قبل سلیم جلد اول و صفحه 542 می گوید:

" اعتماد به نفس که بعضی که از نویسندگان ما به تقلید از غربی ها جزء فضایل انسانی دانسته اند در قاموس دین وجود ندارد. قرآن لفظ اعتماد به خداوند متعال را می شناسد و می فرماید «کسانی که مردم با آنها گفتند : مردم و مردمان برستیز شما گرد آمده اند و بترسند از ایشان، پس ایمانشان قوی تر شده و گفتند: خدا برای ما بس است و اوست بهترین وکیل " (حبیبیان، 1374، مروری بر روان آدمی، ص 372 )

و در قالب فیضی و نگرش افراطی به اعتماد به نفس و بدون توجه به خداوند در قابلیت های خود مفهوم عُجب بکار می رود که از بیماری های قلبی و درونی به شمار رفته و عجب «خودبینی» حالتی است که فرد خود را بی عیب و نقص می بیند و از اینکه در کمال و نعمت است، خود را بزرگ می بیند و این کمال و برتری و صفات را از خود می داند و نه از ناحیه خداوند و به این صفات تکیه کرده و دلشاد می گردد. و هر گاه از او سلب می گردد ترس و وحشت او را فرا می گیرد (حبیبیان، 1374، ص 372)

اما بهر حال در این تحقیق مقصود منظور از عزت نفس همان ارزیابی و مراقبه و محاسبه از استعدادهای و توانایی هایی که در وجود او قرار داده شده است و وی با اطمینان و اعتماد در صدد کاربست و کاربرد آنها در اعتلای انگیزه های درونی و نیل به هدف های تعیین شده می باشد. و پر واضح است که منشأ همه این قوّه ها و خلاقیت ها و استعدادها را در کشور و جامعه اسلامی منسوب به خدا می دانیم. و در واقع مثل پول تو جیبی قابل توجهی است که فرد می تواند از این پول در جهت تهیه وسایل و لوازم ضروری خوراک و پوشاک و ورزش و کتاب و تحصیل استفاده کند و خود را علیرغم مصرف این پول قوّی و مستحکم و استوار گرداند. ولی اصل پول را قبول دارد که از خداست