هدفمند کردن یارانه در کاهش فقر

تعداد صفحات: 110 فرمت فایل: word کد فایل: 10001123
سال: 1388 مقطع: کارشناسی ارشد دسته بندی: پایان نامه اقتصاد
قیمت قدیم:۱۷,۶۰۰ تومان
قیمت: ۱۵,۵۰۰ تومان
دانلود فایل
  • خلاصه
  • فهرست و منابع
  • خلاصه هدفمند کردن یارانه در کاهش فقر

    چکیده :

     پرداخت یارانه از جمله راههای انتقال درآمد است که عمدتاً به منظور حمایت از اقشار کم درآمد و بهبود توزیع درآمد صورت می گیرد در کشور ما نیز از ابتدای دهۀ 50 کالاهای یارانه ای به طور گسترده توزیع شد.

     امروزه بنا به دلایل محدودیت بودجه و منابع کمیاب در کشورهای در حال توسعه و عدم تأمین نیازهای اساسی گروههای فقیر، هدفمندسازی پرداخت یارانه به گروههای هدف مورد توجه واقع شده است.

     هدف اصلی این پژوهش بررسی الگوی فعلی مواد غذایی شامل : یارانه میان دهک درآمدی شهری و روستایی و ارائه راهکارههای علمی می باشد و به منظور بررسی رفتار مصرف کنندگان و برآورد کشش های قیمتی کالاهای مورد مطالعه از رهیافت دیتون 1998 استفاده گردید. براساس این رهیافت و با بهره گیری از تفاطت میان گروههای مختلف مصرف کننده موسوم به دسته که هر دسته در برگیرنده یک شهرستان بود واکنش مصرف کنندگان در مورد قیمت مورد بررسی قرار گرفت. پس از تخمین تابع تقاضای کالاهای مشمول یارانه (برنج . نان . روغن . گندم) کشش قیمتی درآمدی و کیفیت محاسبه شد. معادلات تقاضای این کالاها براساس روش رگرسیون به ظاهر نامرتبط و با استفاده از بسته نرم افزاری  micro Fit.4:1 صورت گرفت. داده های این بررسی نیز شامل مخارج و مقدار مصرف کالاهای مزبور و همچنین ویژگی های جمعیتی اندازه خانوار و میزان تحصیلات سرپرست خانوار بود.

     این اطلاعات از میان 848 خانواده روستایی و 607 خانواده شهری استان : خراسان، مازندران، آذربایجان و ...

     ارزیابی و روند فعلی مصرف کالاهای منتخب حاکی از وجود تفاطت قابل ملاحظه میان دهک های مختلف شهری و روستایی از لحاظ میزان مصرف و مخارج اختصاص یافته به این کالاها بنا شد. به گونه ای که در حال حاضر دهک های درآمدی بالاتر هم از لحاظ کمیت و هم کیفیت از کالاهای منتخب بهره بیشتری می برند. رفتار مصرفی مصرف کنندگان شهری و روستایی نیز حاکی از این است که کالاها به صورت مجموعه ای مکمل مصرف می شوند.

     تأثیر افزایش قیمت کالاهای منتخب بر روی میزان انرژی بر حسب کالری و درآمد دهک های مختلف و شاخص فقر به کمک سناریوهای مختلف افزایش قیمت این کالاها بررسی شد. نتایج حاصل از بررسی اثرات تغذیه ای حاکی است از افزایش همزمان قیمت تمامی کالاهای مصرف کنندگان روستایی که بیشتر از مصرف کنندگان شهری تحت تأثیر قرار می گیرند.

     افزایش قیمت برنج نیز در اغلب دهک های درآمدی مصرف کنندگان شهری بیش از مصرف کنندگان روستایی با کاهش انرژی مواجه کرده و در مورد زنان این روند تا حدودی معکوس است و میان دهک های درآمدی شهری و روستایی نیز میزان کاهش در کالری نسبتاً نامنظم است.

     بررسی اثرات درآمدی افزایش قیمت : قند، شکر، نان هم نشان داد که با افزایش قیمت این کالاها مصرف کنندگان روستایی نسبت به مصرف کنندگان شهری کاهش در درآمد بیشتری را تجربه می کنند.

     سناریو افزایش قیمت برنج و افزایش همزمان قیمت تمامی کالاها نیز در مناطق شهری بیشتر دهک های درآمدی پایین و در میان مصرف کنندگان روستایی نیز بیشتر دهک های درآمدی بالا را تحت تأثیر قرار می دهد.

     براساس نتایج به دست آمده پیشنهاد می شود ابتدا دهک درآمدی در مناطق شهری و روستایی شناسایی شود و توزیع یارانه ای کالاها در میان دهک های واقع در زیر خط فقر صورت گیرد. البته کاهش توزیع یارانه ای این کالا در میان دهک های درآمدی بالا نیز باید تدریجی صورت گیرد.

    مقدمه

    یارانه به هر گونه پرداخت انتقالی اطلاق می شود که به منظور حمایت از اقشار کم درآمد و بهبود توزیع درآمد از محل خزانه دولت و هر آنچه که می تواند به خزانه دولت واریز گردد به صورت نقدی و یا جنسی به خانوارها و تولیدکنندگان کالا و خدمات تعلق می گیرد.

    در یک تقسیم بندی کلی می توان یارانه ها را به یارانه کالاهای مصرفی ، یارانه خدمات اجتماعی و یارانه کالاهای واسطه ای برای تولیدکنندگان گروهبندی کرد.

     ( سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، 1380 )

    پرداخت یارانه از جمله شناخته شده ترین راه های انتقال درآمد به گروه های کم درآمد جامعه است که هر کشور در حال توسعه و هم در کشورهای توسعه یافته دارای سابقه طولانی است. ( موسسه مطالعات پژوهش های بازرگانی، 1375 )

    ممکن است یارانه به صورت ضمنی و یا آشکار باشد.

    در حالت پرداخت ضمنی یارانه به صورت غیر مستقیم و عمدتا توسط تولید کنندگان پرداخت می شود. بدین ترتیب که تولید کنندگان در ازاء تولید کالا قیمت های پایین تری از بازار آزاد دریافت می کنند.

    پرداخت آشکار یارانه نیز خود به 2 صورت عمده اعمال می شود:

    یا کالاهای مشمول یارانه با قیمتی پایین تر از قیمت بازار در میان مصرف کنندگان توزیع می شود و یا اینکه کالاهایی توزیع می شود که حاوی شکلی از توزیع مجدد درآمد بدون اثر قیمتی هستند. ( 1944، Hoffman  & etal  )

    در کشور ما نیز سابقه یارانه به قحطی ناشی از جنگ جهانی و تامین غله و نان از سوی دولت مربوط می شود اگرچه این یارانه ها آشکار نبوده اما بخشی از هزینه های آن از سوی دولت تامین شده است. ( موسسه مطالعات پژوهش های بازرگانی، 1375 )

    یعنی افزون بر 50 سال است که بر روی کالاهایی مثل گندم یارانه تعلق می گیرد.

    اوایل دهه 50 را می توان نقطه عطفی در پرداخت یارانه دانست در نتیجه به پرداخت یارانه بیشتر اقدام نموده و علاوه بر گندم به کالاهایی دیگر مثل قند و شکر و چای و روغن نباتی نیز یارانه تعلق گرفت. ( موسسه مطالعات پژوهش های بازرگانی، 1375 )

    پس از پیروزی انقلاب اسلامی و با شروع جنگ به دلیل شرایط خاص لازم بود نقش دولت در زمینه های مختلف اقتصادی و اجتماعی و به ویژه در زمینه های نظارت و کنترل بر شبکه توزیع قیمت گذاری کالاها و حمایت از گروه های کم درآمد و آسیب پذیردر مقابله با فشار تورم و جبران کمبودها افزایش می یابد. در این دوره هزینه یارانه بسیار افزایش یافت به گونه ای که با وجود شرایط خاص که پس از خاتمه جنگ حاکم بود و با وجود افزایش شدید جمعیت و تنگنای منابع ارزی و ریالی پرداخت آن از سوی دولت غیر قابل تحمل به نظر می رسید. بنابر این به...      سیاست آزاد سازی و تعدیل اقتصادی، بررسی، حذف یارانه ها و جانشین ساختن آن با نظامی که بار مالی کمتر و زمان بیشتر به همراه داشته باشد مطرح شد.

    البته در سطح جهانی از دو دهه گذشته و به توصیه اکید بانک جهانی و صندوق بین المللی پول مبتنی بر حذف یارانه برای تسریع رشد اقتصادی در جهان سوم بحث پیرامون آن رونق گرفته است. ( موسسه مطالعات پژوهش های بازرگانی، 1375 )

    در همین راستا برخی از کشورهای جهان سوم سعی کرده اند تا هزینه یارانه مواد غذایی را کاهش دهند و در این زمینه به موفقیت رسیده اند. ( 1944، Hoffman  & etal  )

    به طور کلی هدفمند کردن یارانه عبارتست از تعریف و انتخاب گروه ها یا خانوارها و حتی افراد هدف و توزیع منافع بین آنها لازمه این است که بتوان گروهی از افراد بر اساس معیارهایی از دیگران متمایز کرد.

  • فهرست و منابع هدفمند کردن یارانه در کاهش فقر

    فهرست:

    چکیده                                                                                 8

     فصل اول :                                                                          

    مقدمه.......................................................................................................................... 12

     اهمیت موضوع........................................................................................................... 15

     اهداف تحقیق............................................................................................................. 17

     فرضیات...................................................................................................................... 17

     فصل دوم :

     مروری بر پژوهش های انجام شده.......................................................................... 20

     فصل سوم :

     روش تحقیق............................................................................................................. 53

     3 . 1 ) کیفیت.......................................................................................................... 55

     3 . 2 ) تخمین و تصریح مدل.................................................................................. 61

     3 . 3 ) اثرات تغذیه ای تغییر قیمت......................................................................... 66

     3 . 4 ) اثرات رفاهی تغییر قیمت............................................................................. 68

     

     

    فصل چهارم :

     نتایج بحث............................................................................................................... 72

     4 . 1 ) روش پرداخت یارانه.................................................................................... 72

     4 . 2 ) اولویت بندی در اعطای یارانه...................................................................... 73

     4 . 3 ) الگوی مصرف مصرف کنندگان................................................................... 87

     4 . 4 ) اثرات تغذیه ای کاهش یارانه....................................................................... 94

     4 . 5 ) اثرات درآمدی (رفاهی) .............................................................................. 97

     4 . 6 ) اثرات قیمت کالا بر شاخص فقر.................................................................. 98

     فصل پنجم :

     خلاصه و نتیجه گیری.............................................................................................. 101

     فصل ششم :

     فهرست و منابع........................................................................................................ 108

     عنوان و چکیده انگلیسی 

    .

    منبع:

     1 ) انیستیتو تحقیقات تغذیه ای و صنایع غذایی کشور (1378)، جدول ترکیبات مواد غذایی ترجمه آریو موحدی و رویا و روستا، انتشارات انیستیتو تحقیقات تغذیه ای و صنایع غذایی کشور، چاپ اول، تهران.

     2 ) بخشوده؛ م (1375)، بررسی تقاضا انواع گوشت در ایران، مجموعۀ مقالات اولین کنفرانس اقتصاد کشاورزی ایران، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زابل، صفحه 588 – 565 .

     3 ) پناهی، ع .ر، (1375)، تحلیل رفتار مصرفی در مناطق شهری، کاربرد سیستم تقاضای تقریباً ایده ال، مورد ایران، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز، شیراز.

     4 ) ترازنامه بانک مرکز جمهوری اسلامی ایران، سال های مختلف.

     5 ) تقوی، م . و، غروری نخجوانی (1379)، روند فقر در ایران طی دو دهه گذشته، فقر در ایران، مجموع مقالات، دانشگاه علوم تهران، تهران.

     6 ) تودارو . م، (1366)، توسعه اقتصادی در جهان سوم، ترجمه غلامعلی فرجادی، تهران وزارت برنامه و بودجه، مرکز مدارک اقتصادی – اجتماعی و انتشارات، چاپ دوم، تهران.

     7 ) رئیس دانا، ف (1379)، زیر خط فقر در ایران، مجموع مقالات، دانشگاه تهران، تهران.

     8 ) سازمان مدیریت برنامه ریزی کشور، (1380)، نظام هدفمند یارانه ها، تهران.

     9 ) گجراتی . د، (1996)، مبانی اقتصاد سنجی، ترجمه حمید ابریشمی، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.

     10 ) مجتهد، ا . (1378)، بررسی اثرات پرداخت یارانه نان در ایران و کاهش آن در اقتصاد پژوهش های برنامه ریزی و اقتصاد کشاورزی و تهران.

     11 ) مرکز آمار ایران، (1379)، طرح آمارگیری درآمد و هزینه درآمد خانوار، تهران.

     12 ) مؤسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی، (1375)، بررسی اقتصاد یارانه، انتشارات مؤسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی، چاپ سوم، تهران.

     13 ) نجفی . ب، (1373)، راههای اصلاح نظام کنونی سوبسید نان، فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه سال دوم، شماره 8 .

     14 ) واریان، ه ، (9199)، رویکردی جدید به اقتصاد فرد میانه، ترجمه سید جواد مقیم پور، انتشارات نشر من، تهران.

    15 ) Abdullah , A.D.K. Jain and A.K. Sharma (1999). Household food Demand in India , Journal of Agricultural Economics, 50 (2) : 316 – 327.

    16 ) Ahmed m A.u and H .E. Buoys (2002). Weighing what's practical : proxy means Tests for Targeting food Subsidies in Egypt , FC ND Discussion paper , No. 132 ,    http//www.ifpri.org

    17 ) Alston J .m. , V.H. Smith , A .Acquire and S. Hussein (1999). Least – cost clap food policies : Some Implications of  International food Aid , Agricultural Economics , 20 = 191 – 201 .

     18 ) Arndt , C . and F . Trap (2001). Who Gets the coods? A General Equilibrium Perspective on food Aid in Mozambique , food policy , 26 = 107 – 119 .

     19 ) Clay , D . C , D . moll and D . Hob tewold (1999). Food Aid Targeting . A study of who Needs it and who Gets it , food policy , 24 = 391 – 409.

     20 ) Curtis , F (2000). A Review of food sub side Be search at IFPRL , FCND Discussion paper , No .12, http://www.iFpri.org  .

     21 ) Ho Human , W .L . , B . L Gardner , R .E. Just and B.M .Heath (1994) the Impact of food Aid on food subsidies in Recipient countries, American Journal of Agricultural Economics , 76 (4) = 732 – 742.

     TARGETING SUBSIDES AND POVERTY REDUCTION

    Targeting subsidies and poverty Reduction

     22 ) Tiffin , A . and R. Tiffin  (1999). Estimate of food Demand Elasticity's for Great Britain : 1972 – 1999 , Journal of Agricultural Economics , 50 (1) : 140 – 197 .

     23 ) haraki , k (1989) . food Subsidies : A case study of price Reform in morocco , h sms working paper, No . 50.

     24 ) Famino , m . D (1995) . ISS uesin valuing food Aid : the cash or In – kind Controversy , food policy , (2.11) = 3-10 .

     25 ) Dalt , G (1998) . Controversy , tools for porerty measurement and Analysis FCND Discussion paper , No , 50 . http://www.ifpri.org.

ثبت سفارش
عنوان محصول
قیمت