پایان نامه بررسی میزان آگاهی مادران از ریسک فاکتورهای عفونت ادراری کودکان

چکیده

شیوع نسبتا" بالای عفونت ادراری در کودکان (53 درصد دختران و 1درصد پسران)و از طرفی عوارض مهم عدم درمان آن موجب می شود که به دنبال عوامل مؤثری جهت پیشگیری از آن باشیم که یکی از عوامل مؤثردر این زمینه آگاهی مادران از ریسک فاکتورهای عفونت ادراری در کودکان می باشد. به این منظور این مطالعه با هدف بررسی میزان آگاهی مادران از ریسک فاکتورهای عفونت ادراری در کودکان انجام شد.

این مطالعه مقطعی در سال1385  به مدت 6 ماه،  (اول مهر تا پایان اسفند ماه) بر روی 125 نفر مادری که کودکانشان با تشخیص عفونت ادراری در بخش اطفال در بیمارستان قدس قزوین بستری بودند ، انجام شد و برای هر مادری پرسشنامه ای شامل دو بخش مشخصات فردی و آگاهی تکمیل شد. آگاهی اکثر مادران (6/65 درصد) در حد متوسط بود. بین میزان آگاهی مادران با سطح تحصیلات ، سن، تعداد فرزندان ومنبع به دست آوردن اطلاعات ارتباطی مشاهده نشد. بین میزان آگاهی مادران و و اظهارات آنها مبنی بر اینکه از قبل راجع به ریسک فاکتورهای عفونت ادراری در کودکان اطلاعات داشتند ، ارتباط معنی داری مشاهده شد. نتیجه اینکه با توجه به فقدان آگاهی لازم در مادران نسبت به این موضوع، افزایش آگاهی مادران از طریق پرسنل درمانی، مراکز بهداشت، رسانه های عمومی و اصلاح نگرش و عملکرد و در حد امکان بازآموزی آنها ضروری است.

بیان

 مسأله

عفونت ادراری از بیماریهای شایع گروه سنی کودکان است.

53 درصد از دختران سن مدرسه مبتلا به عفونت ادرار هستند. از مشکلات مهم این بیماران عوارض دراز مدت مثل هیپرتانسیون و نارسایی کلیوی می باشد.

درمان به موقع و پیشگیری از عود عفونت می تواند در جلوگیری از عوارض دراز مدت مؤثر باشد.

یکی از عوامل مهم که در جلوگیری از عفونتهای ادراری موثر است، آگاهی پرسنل درمانی و والدین از ریسک فاکتورهای ایجاد کننده آن مثل اختلالات ساختمانی ، نحوه تمیز کردن، نحوه پوشش کودک، وجود یبوست، آلودگی انگلی ،‌ لباسهای تنگ، ختنه در پسرها و... می باشد.

به دلیل اهمیت موضوع بر آن شدیم که میزان آگاهی مادران را در مورد ریسک فاکتورهای عفونت ادراری در کودکان از طریق پرسش نامه بررسی کنیم.

هدف کلی

بررسی میزان آگاهی مادران از ریسک فاکتورهای عفونت ادراری در بیماران بستری شده در بیمارستان قدس قزوین به مدت 6 ماه.

اهداف اختصاصی

تعیین میزان آگاهی مادران از ارتباط بین عفونت ادراری و یبوست.

تعیین میزان  آگاهی مادران از ارتباط بین عفونت ادراری و عفونت های انگلی.

تعیین میزان آگاهی مادران از ارتباط بین عفونت ادراری و پوشش های چسبان.

تعیین میزان آگاهی مادران از ارتباط بین عفونت ادراری وختنه کردن.

تعیین میزان آگاهی مادران از ارتباط بین عفونت ادراری وشستشو با مواد معطر بهداشتی.

تعیین میزان آگاهی مادران از ارتباط بین عفونت ادراری و حمام کردن کودک در  وان.

تعیین میزان آگاهی مادران از ارتباط بین عفونت ادراری و نحوه شستشوی کودک.

تعیین ارتباط بین  میزان آگاهی مادران و تعداد فرزندان.

تعیین ارتباط بین  میزان آگاهی مادران و سطح تحصیلات آنها.

روش تحقیق

این مطالعه مقطعی در نیمسال دوم سال1385 به مدت 6 ماه  (از اول مهر ماه تا پایان اسفند ماه) بر روی 125 نفر از مادران کودکان بستری شده در بیمارستان قدس قزوین انجام شد.

برای هر مادری پرسش نامه ای شامل دو قسمت تکمیل شد. بخش اول پرسش نامه شامل ویژگی های فردی مادر از قبیل سن، تحصیلات مادر، تعداد فرزندان، منبع کسب اطلاعات و بخش دوم مربوط به سنجش آگاهی شامل 4 سوال 2 گزینه ای و 16 سوال 3 گزینه ای و یک سوال 4 گزینه ای بود. در قسمت آگاهی برای پاسخهای صحیح، امتیاز یک و برای پاسخ غلط، امتیاز صفر در نظر گرفته شد عدم پاسخ به یک سوال یا انتخاب بیش از یک گزینه نیز به عنوان پاسخ غلط در نظر گرفته شد. در این بخش امتیازهای آگاهی به سه گروه ضعیف (0 تا 7)، متوسط (8 تا 14) و خوب (15 تا 23) طبقه بندی شد.

برای تحلیل آماری داده ها از آزمون آماری ANOVA ، T-TEST و آزمون همبستگی پیرسون استفاده شد.

بررسی متون :

پیلونفریت ، به عفونت دستگاه ادرای فوقانی اطلاق می شود که معمولاً به علت عفونت باکتریال است که شامل درگیری پارانشیم ، کلیه، لگنچه و حالب می باشد.

نمای هیستوپاتولوژیک پیلونفریت حاد شامل حضور لکوسیت های پلی مورفونوکلئار و مونونوکلئار ، ادم و نکروزپارانشیم می باشد که به صورت درگیری فوکال دیده می شود.

آتروفی کلیه،تخریب کالیس ها و فیبروز در موارد مزمن دیده می شوند.

بسیاری از ضایعات میکروسکوپی شبیه ضایعات پاتولوژیک بالینی دیگر شامل گلومرولونفریت های فوکال و ژنرالیزه می باشد و همین امر باعث می شود که میزان پیلونفریت باکتریال بیش از آنچه وجود دارد،تخمین زده شود.(1)

برای تشخیص پیلونفریت کراتیریاهای بالینی و رادیوگرافیک بکار می رود.

لرز،تب بالا،درد فلانک و تندرنس ناحیه کوستوورتبرال (البته در کودکان زیر 4 سال مشخص کردن آن مشکل است) از خصوصیات پیلونفریت است.

درد سوپراپوبیک ، دیزوری ، فوکونسی و قطره قطره آمدن ادرار در موارد سیستیت دیده می شوند.

ود ناهنجاری های رادیوگرافیک در محل اتصال حالب و مثانه نشانه ای از وجود پیلونفریت یا عفونت ادراری فوقانی است. (24-8-7-6-5)

وقتی شواهد هیستوپاتولوژیک یا رادیولوژیک نشان دهنده درگیری کلیه باشد،تشخیص پیلونفریت مسجّل می شود.

با این وجود مواردی هستند که فاقد این تظاهرات بوده و دسته بندی آنها مشکل است و احتمالاً دچار سیستیت بایا بدون اورتریت ، التهاب حالب ، التهاب لگنچه ، پیلونفریت یا ترکیبی از اینها هستند.

عفونت ادراری در کودکان به دلایل زیر با اهمیت است : (7)

1 – موربیدیتی ← سپتی سمی ، تأخیر رشد،شب ادراری و کاهش توجه و تمرکز در مدرسه

2 – ناهنجاری های مادرزادی دستگاه ادراری ← دریچه پیشابراه خلفی،انسداد محل اتصال لگنچه به حالب،یورتروسل و اوروپاتی های انسدادی دیگر.

3 – ریفلاکس وزیکو اورترال که پتانسیل ایجاد اسکار، هیپرتانسیون و نارسایی مزمن کلیه را دارد.

یدمیولوژی :

تفاوت هایی در سن و جنس در شیوع بیماری، پاتوژنز، تظاهرات بالینی و پیش آگهی پیلونفریت در کودکان وجود دارد.نوزادان اغلب عفونت را از طریق خون (هماتوژن) کسب می کنند و از طریق بالینی جدا کردن علائم پیلونفریت در این سن مشکل است.

شیوع عفونت ادراری در دختران سنین مدرسه حدود 1% و در پسران حدود 3%0 % می باشد.

تقریباً 5% دختران سنین مدرسه در طی دوران مدرسه عفونت ادراری دارند.پیش آگهی در این بیماران خوب است، اگرچه عود در سال های بعدی زندگی (معمولاً همراه با حاملگی) رخ می دهد.

منشأ عفونت در دختران معمولاً بالا رونده بوده و مخزن باکتری های عفونت زا ، دستگاه گوارش می باشد.

پره پوس به عنوان یک فاکتور خطر عفونت ادراری در شیرخواران پسر به خصوص زیر 6 ماهگی محسوب می شود.به همین علت بعضی از محققین ختنه را در روز هشتم زندگی، وقتی که باکتری های اطراف مجرا کلونی ثابتی پیدا کردند، توصیه می کنند. (23) در صورت عدم ختنه میزان عفونت به 4/12 درصد میمی رسد.(28)

ی رسد ؟ (22)

عفونت ادراری در پسرها بیشتر از دختران با ناهنجاری های ساختمانی زمینه ای کلیه ارتباط دارد.

عفونت ادراری نازوکومیال از جمله پیلونفریت ممکن است در هر گروه سنی رخ دهد.اپیدمیولوژی این عفونت ها پیچیده بوده اما شایع ترین فاکتورهای مستعد  کننده : کاتتریزاسیون ادراری ، جراحی و شرایط ناتوان کننده می باشند.گسترش عفونت به این بیماران اغلب به علت آلوده شدن کاتترویا وسایل جمع آوری ادرار رخ می دهد.منشأ معمول عفونت ادراری بیمارستانی، آلودگی بالا رونده دستگاه ادراری است.

در بیمارانی که تغذیه داخل وریدی دارند و بیماران دچار باکتریمی، عفونت ادراری خود را از راه خون کسب می کنند، در این موارد شاخص های باکتریولوژیک مثل پیوسین، آنتی ژن O، آنتی ژن P (فیبریا)، فاژ یا تیپ آنتی بیوتیکی در ایزولاسیون باکتری در بررسی های بیمارستانی اپیدمیولوژی به کار می روند.

در یک مطالعه نشان داده شده که پیک بروز عفونت ادراری کودکان، سنین 6–2 سالگی می باشد. (16)