چکیده :
هدف از تحقیق حاضر مقایسه افت تحصیلی در بین دانش آموزان روستائی و شهری شهرستان ابهر و روستاهای عمید آباد است که فرضیه های عنوان شده که بین دانش آموزان روستائی و شهری از لحاظ افت تحصیلی تفاوت معنی داری وجود دارد و آیا امکانات بالا و عدم امکانات در دانش آموزان شهری و روستائی باعث افت می شود یا نه همینطور آیا عدم تفریحات در دانش آموزان روستائی و تفریحات در دانش آموزان شهری از لحاظ افت تحصیلی تفاوت دارد یا نه که جامعه آماری عنوان شده دانش آموزان مقطع سوم دبیرستان که در حدود 500 نفر است که از این 500 نفر 50 نفر به عنوان نمونه انتخاب شده اند که پرسشنامه افت تحصیلی که دارای 50 سؤال است که دارای گزینه های بله و خیر است و نمرات خام ان جمع نمرات جوابهای بله است و بعد از آن از روش آماری t متغیر مسائل استفاده شده که نتایج ان به این صورت بوده است که افت تحصیلی در دانش اموزان روستایی بیشتر از دانش آموزان شهری است البته هم از لحاظ عدم امکانات کافی و هم به علت تفریحات سالم می باشد و سطح معنی داری آن برابر 05/0 = α است .
مقدمه :
یکی از شاخص های توسعه کشورهای همگانی شدن آموزش و پرورش و تعمیم آموزش اجباری است . در ممالک پیشرفته سعی می شود آموزش رسمی از سنین پایین تر شروع می شود و اجباری و همگانی بودن آن در سنین بالاتری را شامل می گردد . در فرلانسه کودکان 2 تا 5 ساله از آموزش پیش دبستانی اختیاری برخوردارند و گروههای فشار سعی در اجباری کردن آن دارند و پایان آموزش اجباری ، 16 سالگی ( پایان دوره اول متوسطه ) در نظر گرفته شده است . ( مشایخ ، 1376 ) با اینکه در کشور ما آموزش رسمی و اجباری از شش سالگی و اول دبستان شروع می شود ولی هنوئز همه بچه های لزم التعلیم را تحت پوشش قرار نداده است و محاسبات گذر تحصیلی در مقطع ابتدائی نشانگر این واقعیت است که شمار خروجی ها برابر با عده ورودی ها نیست و توسعه در کشور ما از این لحاظ کم تر تحقق یافته است .
برای توسعه همه جانبه جوامع ، اگر آموزش و پرورش نقش اول را نداشته باشد حداقل پایین تر از سازمانهای دیگر قرار نمی گیرد . اگر در تولید گندم ، سیمان ، آهن ، مرغ و سایر اقلام مصرفی افت تولید نشان داده شود بلافاصله سازمانهای مربوط و به ویژه مردم عکس العمل نشان می دهند اگر اتومبیل فقط یک ماه چند در صد کمتر تولید شود همه رسانا ها خبر پراکنی کرده جامعه را از تعادل خارج می سازند می توان گفت که افت تولید اقلام مصرفی خیلی سریع در جامعه قابل مشاهده است اما در آموزش و پرورش همواره افت تحصیلی و رکورد وجود داشته است و ضربه های جبران ناپذیری به کشور وارد شده است ولی به دلیل تدرییجی بودن و آشکار نبودن نتایج آن یا متوجه قضیه نیستیم و یا به عمد از کنارش می گذریم .
آمارها نشان می دهد که در برنامه 5 ساله اول ( گلشن فومنی ، 1375 ، ص 160 ) 517 میلیارد ریال هزینه دانش آموزانی شد که پایه های تحصیلی را تکرار کردند .
روابط عمومی وزارت آموزش و پرورش میزان افت تحصیلی را تنها در سال تحصیلی 81-80 در پایه ابتدائی 4% راهنمایی 12 % ، دبیرستان 30 % ( روزنامه همشهری ، 21/1/81 ) و مردودی های سال تحصیلی 82-81 را در مقاطع ابتدائی ، راهنمایی و اول متوسطه به ترتیب 194120 ، 431949 و 407342 نفر اعلام کرد . به عبارت دیگر آموزش و پرورش در سال یاد شده در ابتدائی 8/2 درصد ، راهنمایی 1/9 دذرصد و اول دبیرستان 27 درصد ، فقط بابت مردودی ، افت داشته است . ( روزنامه ایران ، 27/1/83 )
لازم است این پرسش مطرح شود که دانش آموزانی که پارسال در مدرسه ثبت نام کرده بودند امسال به چه سرنوشتی دچار شده اند ؟ چند اتفاق امکان تحقق دارد : عده کثیری از آنها صرف آن ها صرف نظر از کیفیت تحصیلات ، ارتقاء یافته اند ، شماری مردود و همان پایه را تکرار می کنند و در نهایت عده ای به دلائل مختلف مدرسه را ترک کرده اند . کدام یک ار این ها افت تحصیلی تلقی می شود .
تعریف و مفهوم افت تحصیلی
اصطلاح افت یا اتلاف در آموزش و پرورش از زبان اقتصاد دانان گرفته شده است . اگر محصول نهایی این نهایی این نهاد ، نیروی انسانی باشد ، افت ، آن قسمت از سرمایه و موا اولیه است که در تولید نیروی نیروی انسانی نتیجه مطلوب ر نداده است .
( گلشن فومنی ، 1375 ، ص 159 ) افت تحصیلی موارد متعددی از قیبیل مردودی ، ترک تحصیل ، و غیره ر در بر می گیرد . در اینجا منظور کاهش عملکرد دانش آموزان از سطح رضایت بخش به سطح نامطلوب است ، بطوری که اگر بین استعداد بالقوه و بالفعل دانش آموزان فاصله ای وجود داشته باشد این فاصله نشان از افت تحصیلی دارد و بهترین شاخص آن مقایسه عملکرد قبلی و فعلی دانش آموز است .
مفهوم افت یا شکست تحصیلی بسیار گسترده تر و واقعی تر از اعداد و ارقامی است که اعلام می شود و آن عدم استفاده از ظرفیت نا محدود یادگیری و قوه ابتکار دانش آموزان است که با آن متولد می شوند و فقط در سال های اول عمر اجازه استفاده از آن ها داده می شود و سپس سیستم های آموزشی به فراخور سیاست ها ، برنامه ها و خط مشی ها این توانایی ها را به شدت تضعیف می کنند .
مقدمه :
دانشمندان معمولاً برای درک و فهم مسائل پیچیده الگویی را از موضوع مورد مطالعه ترسیم می کنند که برای مثال ساختن الگویی دقیق و کارآمد از مولکول D,N.A برای فهم روش انتقال اطلاعات ژنتیک برای دانش ورزان زیست شناسی و ژنتیک اهمیت زیادی دارد به همین ترتیب روان شناسان شناختی نیز برای مطالعه فرایندهای شناختی الگوهایی ساخته اند ، بسیاری از این الگوها انسان را همچون سیستم پردازش اطلاعات تصویر می کنند ، الگوهای پردازش اطلاعات موجب رشد سریع فرضیه ها و گسترش مطالعات شناختی می شود که افت تحصیلی می تواند رابطه ای به این مضامین داشته باشد که در صورت نبودن الگوی مناسب پردازش اطلاعات باعث شدید افت تحصیلی می شود و فرایندهای شناختی چون حافظه و درک مفاهیم ، خواندن ، نوشتن و حل مسئله و خلاقیت و پیشرفت تحصیلی و افت تحصیلی و همچنین مجموعه ای از فرایندهای سطح عالی شناختی را که تحت عنوان تحصیل و آموزش است را طبقه بندی می کند و علاوه بر آن رشد شناخت و تکامل زبان و تبدیل شدن آن به بخش تفکیک ناپذیر شناخت تشریح خواهد شد که برای کمک به فهم چگونگی ارتباط ابعاد مختلف شناخت با یکدیگر می تواند از علائم مهم باشد . یکی از مهمترین فرایندهای شناختی ادراک است . که اگر ادراک فراتر از احساس و اشیای اطراف انسان و تصمیم گیری در مورد معنای چیزی باشد که احساس شده و درک از مطالب و مفاهیم درسی هم می تواند در کاهش افت تحصیلی سهم داشته باشد و بحث افت تحصیلای از زمان پیدایش تحصیل مورد توجه والدین و معلمین و عوامل آموزشگاه صورت گرفته و تا به حال تمام عوامل و عللی که می تواند باعث به وجود آمدن آن شود مورد بحث و بررسی قرار گرفته اند از جمله عوامل خانوادگی ، پایین بودن درک و فهم و فراین شناختی افراد و امکانات رفاهی و اقتصادی خانواده .
بیان مسأله : یادگیری در رشد انسان و روشهای تدریس را در تحقیقات خویش باید مد نظر گرفت تا بتوان از میزان افت تحصیلی کاست و از طریق بکاربردن روشهای علمی در زمینه سؤالاتی که متصدیان تعلیم و تربیت درباره فرایند آموزش – یادگیری مطرح می سازند باید مواردی را مد نظر داشت که افت تحصیلی دانش آموزان را نشان می دهد و تحقیقات آموزشی از تحقیقات پایه تا کاربردی را شامل می شود ولی اغلب این تحقیقات در فاصله میان این دو قرار می گیرد و در کل تمام تحقیقات در همه سطوح آن به ما کمک می کنند تا آموزش و پرورش را بهبود بخشیم و در بارور کردن ذهن دانش آموزان تلاش کرده و از عواملی که باعث می شود یک مقدار آموزش و پرورش دچار لغزش شود کاهش داده و امکانات رفاهی و آموزشی بالایی را برای ارتقاء تحصیلی دانش آموزان در نظر گرفت در افت تحصیلی علاوه بر ارتقاء آموزش و پرورش باید توانایی معلمان در بکار گرفتن نتایج را در نظر گرفت و معلمان هم می توانند در گرفتن مطالب درسی به خوبی و واضح نقش مؤثری داشته باشند در کل باید مد نظر داشت که افت تحصیلی یکی از عوامل مهم تحصیلی است که باید مورد توجه قرار بگیرد و تمام عواملی که می توانند در ایجاد آن نقش داشته باشند باید مور توجه قرار گیرند . ( شعبان ی نژاد 1378 )
آیا بین دانش آموزان روستایی و دانش آموزان شهری از لحاظ افت تحصیلی تفاوت معنی داری وجود دارد ؟
آیا بالا بودن امکانات رفاهی در شهر می تواند باعث کاهش افت تحصیلی دانش آموزان شهری شود ؟
آیا پایین بودن امکانات رفاهی در روستا باعث افزایش افت تحصیلی دانش آموزان روستایی می شود ؟
آیا بالا بودن تفریحات و سرگرمی در شهر باعث افزایش افت تحصیلی در بین دانش آموزان شهری می شود ؟
آیا پایین بودن تفریحات و سرگرمی در روستا باعث کاهش افت تحصیلی در بین دانش آموزان رو ستایی می شود ؟
هدف تحقیق :
هدف از تحقیق حاضر مقایسه افت تحصیلی در بین دانش آموزان مقطع سوم دبیرستان شهرستان ابهر و روستاهای عمید آباد و سنبل آباد به این صورت است که آیا در بین دانش آموزانی که از لحاظ امکانات در حد پایین تر هستند با دانش آموزانی که از لحاظ امکانات در حد بالا هستند از لحاظ افت تحصیلی تفاوت معنی داری وجود دارد آیا افت تحصیلی در بین دانش آموزان روستایی بیشتر از دانش آموزان شهری است یا نه ؟
اهمیت و ضرورت تحقیق :
امید است پژوهشهایی که در این زمینه صورت می گیرد بتوان از میزان افت تحصیلی دانش آموزان کاست مخصوصاً دانش آموزانی که در مناطق دور افتاده و عقب مانده هستند و امید است که با طرح این پژوهشها بتوان از میزان افت تحصیلی کاست و پژوهشها و تحقیقات در این رابطه بیشتر در مراکز آموزشی و تحصیلی و دانشگاهی بیشتر استفاده می شود . و از عواملی که ممکن است باعث افت تحصیلی در بین دانش آموزان شود توجه کرد و در مناطق روستایی با بالا رفتن امکانات بتوان از افت تحصیلی آنان کاست تا بتوان درصد بالایی از دانش آموزان روستایی را با سواد ببینیم .
فرضیه های تحقیق :
بین دانش آموزان روستایی و دانش آموزان شهری از لحاظ افت تحصیلی تفاوت معنی داری وجود دارد .
بین دانش آموزان روستایی دارای امکانات رفاهی کم و دانش آموزان شهری دارای امکانات رفاهی بالا از لحاظ افت تحصیلی تفاوت معنی داری وجود دارد .
بین دانشآاموزان روستایی دارای تفریحات و سرگرمی پایین و دانش آموزان شهری که دارای تفریحات و سرگرمی بالا هستند از لحاظ افت تحصیلی تفاوت معنی داری وجود دارد .