پایان نامه ارتباط بین سود و قیمت سهام در بورس اوراق بهادار تهران

خلاصه تحقیق :

با توجه به تئوری های موجود در زمینه ارزش اوراق بهادار و اینکه قیمت اوراق بهادار برابر با ارزش فعلی جریان های نقدی آینده ( و آنچه مورد انتظار دارندگان اوراق بهادار است) می باشد  و  برای آزمون محتوایی اطلاعاتی سود حسابداری اعلام  شده  از سوی شرکت ها و بررسی میزان توجه خریداران و فروشندگان سهام در بازار بورس اوراق بهادار تهران به سود حسابداری اقدام به انجام این تحقیق شد.

از دید سرمایه گذاران نقش بورس از جنبه سود مناسب، مشارکت در مالکیت ، اداره امور شرکت از طریق اعمال حق رای ، نقدینگی دارایی ، پوشش در مقابل تورم و معافیت های مالیاتی ، قابل تامل می باشد .

هدف اولیه از سرمایه گذاری در سهام شرکت ها، همچون بسیاری دیگر از فرصت ها و امکانات سرمایه گذاری کسب سود می باشد . سرمایه گذاری در اوراق سهام ، مشکل تقسیم ناپذیری طرح های بزرگ را حل کرده و بورس اوراق بهادار نیز ، سرمایه گذاری در اوراق بهادار را تسهیل می کند . مشکل دیگر سرمایه گذاری در دارایی های فیزیکی یعنی قابلیت نقدینگی پایین تر ، از طریق سرمایه گذاری در اوراق سهام حل می شود .

در فصل دوم کلیاتی در زمینه سود حسابداری ، مفاهیم و تئوری های موجود در زمینه سود ، همچنین خلاصه ای از تحقیقات انجام شده در زمینه بررسی ارتباط بین سود حسابداری و قیمت سهام ارائه گردید ، در زمینه رفتار قیمت سهام نیز مطالبی عنوان گردید . هدف اساسی تحقیق بررسی ارتباط و همبستگی بین تغییر در سود و تغییر قیمت سهام در بورس اوراق بهادار تهران در سال های 83 – 80 می باشد .

جهت تحقق بخشیدن به هدف تحقیق ، اطلاعات لازم برای آزمون های فرض تحقیق با استفاده از نشریات و نرم افزار تدبیر،صحرا ، کتابخانه بورس همچنین اطلاعات موجود در سایر بانک های اطلاعاتی جمع آوری گردیده و در نهایت44 شرکت به عنوان نمونه انتخاب شدند. اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار اکسل Excel پردازش شده و پس از انجام محاسبات و تشریح روشهای آماری مورد استفاده در فصل سوم نتایج مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و یافته ها در فصل چهارم گزارش گردید.

فرضیه تحقیق :

" تغییر در قیمت سهام با تغییر در سود ، وابستگی و ارتباط دارد"

قلمرو مکانی تحقیق :

قلمرو مکانی تحقیق شامل کلیه شرکتهای پذیرفته شده دربورس اوراق بهادارتهران میباشد.

قلمرو زمانی تحقیق :

از نظر زمانی ، اطلاعات مربوط به EPS  و DPS  وقیمت سهام در تاریخ مجمع مربوط به سالهای 1380تا 1383 جمع آوری شده است . همچنین سعی شده شرکتهایی انتخاب شوند که  مجامع آنها در فاصله خرداد ماه تا تیرماه برگزار شده است تا از لحاظ شرایط اقتصادی کشور در شرایط یکسانی باشند .

روش تحقیق :

     روش تحقیق ، توصیفی بوده و اطلاعات مورد نیاز برای تایید فرضیه یا رد آن ، از کتابخانه بورس و همچنین نرم افزار تدبیر ،صحراو همچنین سایت سازمان بورس استخراج شده است . با محاسبه  ضریب همبستگی بین دو متغیر (تغییر در EPS و تغییر قیمت از سالهای 1380 تا  1383 وهمچنین تغییردر DPS و تغییر قیمت از سالهای 1380 تا 1383) و آزمون فرض مربوطه به بررسی فرضیه تحقیق خواهیم پرداخت

     ارزیابی نتایج آزمون فرض :

فرضیه این تحقیق با توجه به محاسبات انجام شده در فصل 4 با اطمینان 95% درصد مورد پذیرش قرار گرفت . به عبارت دیگر مشخص گردید بین سود حسابداری و قیت سهام ارتباط و همبستگی وجود دارد و این همبستگی و ارتباط در یک جهت می باشد که علامت + ضریب همبستگی موید این مطلب است . لذا می توان نتیجه گرفت که سهامداران و خریداران سهام در بورس اوراق بهادار تهران توجه خاصی به سود اعلام شده توسط شرکت ها می نمایند و میزان سود اعلام شده یا EPS شرکت ها از عوامل مهم و موثر در تصمیم گیری سرمایه گذاران جهت خرید یا فروش سهام می باشد و نشاندهنده افزایش تاثیر سود بر قیمت در هر سال نسبت به سال قبل میباشد.                                                             رضا صداقت

1-1- مقدمه:

تکامل ساختارپولی ومالی اقتصادهایی که عصر انقلاب  صنعتی را پشت سرگذاشته اند و درروایتی خود در این شکل بخشیدن به این تحول چنان دست داشته اند که امروز آنها را کشورهای صنعتی می نامیم ، با توجه به نیازها یی بوده  که  در جریان تغییر شکل این اقتصادها  پدید  آمده است.اگرچه بسیاری ازاین ساختارها ، به صورت اولیه ، در اغلب کشورهای جهان وجود داشته است . اما آنچه شکل امروزی  این ساختارها را ایجاد کرده مسیری  است که اقتصادهای  توسعه یافته در جریان گذر از شکلی ساده به شکلی پیچیده و پیشتاز، آن را پیموده اند.

بطور خلاصه بورس اوراق بهادار وظیفه دارد بازاری  برای خرید  و فروش انواع  سهام و اوراق بهادار پدید آورد تا واحدهای خصوصی و دولت بتوانند سرمایه لازم را از این طریق و با استفاده ازمنابع مصرف نشده عموم فراهم آورند. چنین بازاری باید به صورت رقابت کامل عمل کند و از درجه تخصص بالایی برخوردار باشد .

ازعمده ترین استفاده کنندگان اطلاعات شرکتهای سهامی دربورس ، سرمایه  گذاران بالقوه در سهام شرکتها میباشند ، به دست آوردن اطلاعات کافی جهت استفاده کنندگان فوق معمولا از کانال بورس اوراق بهادار انجام میشود. تصمیم گیری سرمایه گذاران بالقوه اساسا به خرید سهام شرکت مربوط می شود و این تصمیمات ممکن است بر مبنای عوامل زیر باشد:

سود سهامی که سرمایه گذاران در آینده دریافت خواهند نمود کی، به چه میزان ، و به چه نحوی خواهد بود، به عبارت دیگر، سود سهام مزبور در چه تاریخی و به چه مبلغی به صورت نقد یا غیر نقد پرداخت خواهد شد

در زمان فروش سهام  خریداری شده ، حاصل ازفروش آن  چه خواهد بود ؟ سود سهام ، توزیع پول نقد یا سایر داراییها بین سهامداران یک شرکت سهامی است.توزیع سود سهام، فراهم کننده بازده سرمایه گذاری سهامداران است. متداولترین نوع سود سهام برای سهام عادی ، توزیع به شکل نقدی  ، غیرنقدی و سهمی می باشد.شرکتها زمانی سود نقدی توزیع میکنند که سود تحصیل شده داشته باشند وهمچنین وجوه نقد مورد نیاز برای توزیع سود نیز کافی باشد تا شرکت بتواند سود نقدی پرداخت نماید . از نظر تئوری  تاثیر توزیع سود به شکل نقدی در قیمت سهام  ، قیمت سهام باید به اندازه توزیع سود نقدی کاهش یابد . پرداخت سود سهام موجب کاهش داراییها و همچنین کاهش حقوق صاحبان سهام میگردد و ارزش شرکت به همان اندازه کاهش می یابد .

در این تحقیق سعی خواهد شد که از طریق تجزیه و تحلیل روابط بین سود تقسیمی مصوب مجمع شرکتهای پذیرفته شده  در بازاربورس اوراق بهادار تهران  و همچنین روابط  بین  سود تقسیمی پرداخت شده به سهامداران با قیمت سهام شرکتهای مزبور و همچنین به بررسی محتوای اطلاعاتی سود تقسیمی پرداخته شود.     

2-1- تعریف موضوع:

از نظر تئوریک ارتباط  بین سود و قیمت سهام امری  بدیهی می باشد و سرمایه گذاران  به صورتی  آشکار سود مورد گزارش شرکتها را مورد توجه  قرار می دهند. شاید یکی از عوامل مهم تاثیرسود برقیمت سهام این باشد که سود پیش بینی شده و سود مورد گزارش به سهامداران کمک میکند تا بر آن اساس سود تقسیمی آینده را که یکی از فاکتورهای موثردرتعیین قیمت سهام می باشد پیش بینی کنند.

گاهی برخی از شرکتها که سود خود را با دیدگاهی بدبینانه پیش بینی می کنند ،که موجب  افت ناگهانی قیمت سهام خود می شوند .

یکی از فرضیات کلی بیانیه حسابداری سال 1960،این است که گزارشات حسابداری ، تنها منبع اطلاعاتی شرکتها برای استفاده بازار می باشند و چون این گزارشات ، تنها منبع اطلاعاتی هستند و مدیران دارای انعطاف و قدرت زیادی در انتخاب رویه حسابداری جهت محاسبه سود می باشند ، لذا مدیران میتوانند با انتخاب یک رویه خاص ، گزارشهای دلخواه خود را ارائه کرده و لذا بازار را گمراه کنند. مدیران می توانند با بیشتر نشان دادن سود ، باعث شوند، ارزش سهام شرکت ، بیش از واقع ارزیابی گردد . این فرض که گزارشهای حسابداری تنها منبع اطلاعاتی بازار می باشند منجر به اهمیت یافتن محاسبات سود حسابداری  گردید . چون سود حسابداری به روشهای مختلف قابل  محاسبه  می باشد ، لذا  به  تنهایی  برای سرمایه گذاری نمی توان به سودها تکیه کرد.

جهت بررسی وجود ارتباط بین سود سهام و قیمت سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و در نتیجه میزان توجه سرمایه گذاران دربازار بورس اوراق بهادار تهران به سود گزارش شده اقدام به انجام این تحقیق نمودم

بطورخلاصه باید گفت مساله اصلی تحقیق این است که مشخص شود که آیا درارتباط با قیمت سهام خریداری شده سود نقدی وسود سهام نقشی دارد یا خیر.بعبارت دیگربحث اساسی این است که آیا افزایش سود نقدی وسود سهام منجر به افزایش در قیمت سهام و بر عکس،کاهش آن،منجر به کاهش قیمت سهام در بازار سرمایه خواهد شد ؟

3-1- اهمیت تحقیق :

اهمیت این تحقیق از دیدگاههای مختلف مورد توجه می باشد که مهمترین این دیدگاهها عبارتند از :

از دیدگاه شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و سایر شرکتهای سهامی عام : شرکتها با اتخاذ سیاستهای مختلف تقسیم سود ، اعتبار شرکت و همچنین ثروت سهامداران را افزایش می دهند.ازطرف دیگر،شرکتها با اتخاذ سیاستهای توزیع سودمناسب ترین راه تامین مالی مورد نیاز خود را اتخاذ می کنند.

از دیدگاه سرمایه گذاران : سیاستهای مختلف تقسیم سود دارای اهمیت می باشد . برخی از سهامداران به توزیع سود نقدی علاقه دارند بدلیل اینکه به وجه نقد نیاز دارندو برخی دیگر از سهامداران به عدم توزیع سود و یا توزیع سود سهمی و یا سایر مزایا (حق تقدم) تمایل دارند.سرمایه گذاران گروه دوم به سود سرمایه ای علاقه دارند و خواهان افزایش ارزش شرکت هستند .

سازمان بورس اوراق بهادار : به علت اینکه سازمان بورس اوراق بهادار در حال رشد می باشد این گونه تحقیقات در فعالتر کردن بازار بورس اوراق بهادار تهران از نظر اطلاع رسانی موثر می باشد.

به عنوان یک تحقیق نسبتا جدیدی برای استفاده دانشجویان و سرمایه گذاران : به علت آنکه این گونه منابع در داخل تقریبا کم می باشند جمع آوری و نوشتن این گونه موضوعات برای دانشجویان و استفاده سرمایه گذاران حائز اهمیت می باشد .

4-1- هدف و علت انتخاب موضوع :

وجود بازار بورس یکی از علائم توسعه اقتصادی و فعال بودن آن موجب سهولت تامین مالی شرکتها ،هدایت سرمایه های کوچک سرمایه داران خرد در مسیر تولید و جلوگیری از راکد ماندن احتمالی سرمایه های کوچک و کسب درامد برای عموم  سایرمزایای مربوط به بازار بورس خواهد بود . از جمله دلایلی که باعث گرایش مردم به سرمایه گذاری میگردد و شاید دلیل اصلی سرمایه گذاری افزایش می باشد . یکی ازراههای این افزایش،کسب بازده مناسب از محل سرمایه گذاری و یکی از شقوق بازده ، سود حاصل ازسرمایه گذاری است. به عبارت دیگر یکی ازدلایل اصلی خرید اوراق بهادار کسب سود می باشد . یکی از دلایل انتخاب این موضوع، شناسایی رفتار قیمت سهام در بازار بورس اوراق بهادار تهران می باشد .

ارزیابی مفید بودن سود که محصول اولیه مقررات افشای مالی است ، بطور آشکاراهمیت قابل توجهی دارد. چنانچه تغییر در قیمت سهام،فراهم کننده شواهدی درباره فوائد سود باشد، پس واضح است که تغییر بیشتر ، متضمن فوائد بیشتر خواهد بود ، لذا میزان فایده سود را میتوان از براورد ارتباط ما بین بازده سهام (قیمت) وسود استنتاج کرد . اگر سود، پیش بینی بازده سهام را تسهیل نماید ، حوزه ارتباط سود-بازده واقعی می تواند معیار با اهمیتی از فوائد سود باشد .

برای تعیین میزان و نوع ارتباط سودهر سهم  (EPS) وسود نقدی هر سهم (DPS)با ارزش و قیمت اوراق بهادار، همچنین میزان توجه سرمایه گذاران به سود و همچنین آشنایی بیشتر با بورس و ویژگیهای آن و ارائه کمکی ناچیز در شناساندن آن به دیگران ، موضوع کنونی را به عنوان موضوع پایان نامه خود برگزیدم . در صورت وجود چنین ارتباطی ، میتوان با اطلاع از وضعیت سودهای آتی شرکتها ، و در نتیجه پیش بینی رفتار قیمت سهام آنها ، اقدام به خرید و یا فروش سهام آنها نمود . به عبارت دیگر ، پیش بینی می گردد که در نتیجه وجود ارتباط بین قیمت و سود سهام در بورس اوراق بهادار تهران ،می توان الگویی جهت انتخاب سهام ارائه داد. لذا هدف این پژوهش ، تحقیق در زمینه رابطه سود و قیمت سهام می باشد .

5-1- سوابق مربوط :

در زمینه بررسی ارتباط سود و قیمت سهام و تعیین محتوای اطلاعاتی سود حسابداری  ، تحقیقات متعددی در داخل و خارج از کشور انجام شده است که خلاصه ای از آنها در فصل دوم ارائه گردیده است .

6-1- فرضیات تحقیق :

فرضیه تحقیق با توجه به آنچه گفته شد به صورت زیر قابل ارائه می باشد :

" تغییر در قیمت سهام با تغییر در سود ، وابستگی و ارتباط دارد"

7-1- قلمرو مکانی تحقیق :

قلمرو مکانی تحقیق شامل کلیه شرکتهای پذیرفته شده دربورس اوراق بهادارتهران می باشد.

8-1- قلمرو زمانی تحقیق :

از نظر زمانی ، اطلاعات مربوط به EPS  و DPS  وقیمت سهام در تاریخ مجمع مربوط به سالهای 1380تا 1383 جمع آوری شده است . همچنین سعی شده شرکتهایی انتخاب شوند که  مجامع آنها در فاصله خرداد ماه تا تیرماه برگزار شده است تا از لحاظ شرایط اقتصادی کشور در شراسط یکسانی باشند .

9-1- روش تحقیق :

روش تحقیق ، توصیفی بوده و اطلاعات مورد نیاز برای تایید فرضیه یا رد آن ، از کتابخانه بورس و همچنین نرم افزار تدبیر ،صحراو همچنین سایت سازمان بورس استخراج شده است . با محاسبه  ضریب همبستگی بین دو متغیر (تغییر در EPS و تغییر قیمت از سالهای 1380 تا  1383 وهمچنین تغییردر DPS و تغییر قیمت از سالهای 1380 تا 1383) و آزمون فرض مربوطه به بررسی فرضیه تحقیق خواهیم پرداخت .