انواع مقاومت : مقاومت ها انواع مختلفی دارند . معمول ترین و متداول ترین نوع مقاومت ها ، مقاومت های کربنی می باشند که قیمت بسیار پایینی (حدود 10 تومان) دارند واز چند صدم اهم تا 10 میلیون اهم هستند .
مقاومت های لایه کربنی ، لایه فلزی ، اکسید فلزی ، سیمی و آجری از انواع دیگر مقاومت هستند.
مقاومت متغیر که به آن پتانسیومتر می گویند نوعی از مقاومت است که مقدارش قابل تنظیم می باشد (این نوع مقاومت ها کشویی یا محوری می باشند که با چرخاندن محور یا حرکت به بالا وپایین می توان مقدار مقاومت را تنظیم کرد) .
نوع دیگری از مقاومت ، مقاومت حرارتی (ترمیستور) می باشد که مقدار آن با تغییرات دما عوض می شود . از این مقاومت دو نوع NTC و PTC وجود دارد که نوع NTC با افزایش دما مقدارش کاهش می یابد و نوع PTC با افزایش دما مقدارش زیاد می شود .
نوعی دیگر از مقاومت ، مقاومت نوری (LDR) می باشد که اگر نور به آن بتابد مقدارش کم می شود (به شکل ها توجه کنید)
در این قسمت با دو کلمه خیلی مشهور آشنا می شوید :
۱)کیلو اهم(K) : کیلو اهم برابر ۱۰۰۰ اهم است مثلاْ اگر مقدار مقاومتی ۵۶ کیلو اهم باشد یعنی همان ۵۶۰۰۰ اهم است (و وقتی می گوییم یک کیلو گرم همان ۱۰۰۰ گرم است و یا یک کیلو بایت همان ۱۰۰۰ بایت است)
۲)مگا اهم(M) : مگا اهم برابر میلیون اهم است مثلاْ وقتی می گوییم مقدار
مقاومتی۲/۱ مگا اهم است یعنی ۱۲۰۰۰۰۰ اهم مقاومت دارد .
مقاومت را در مدار با نمادY نشان می دهند و مقاومت متغیر را با نماد نشان می دهند.
نکته: گاهی اوقات برای نمایش مقاومتی مثلاً KΩ ۳/۶ را به صورت ۳K۶ نشان داده و یا برای نمایش مقاومت ۸/۱Ω یا 10Ω آن را به صورت 8R1 و یا 10R نشان می دهند.
در نقشه های شماتیک (schematic) مقاومت را با حرف R نشان می دهند.
(جداول در فایل اصلی موجود است )
تشخیص مقدار مقاومت : برای تشخیص مقدار مقاومت به حلقه های رنگی روی بدنه آن توجّه می کنیم مقاومت ها چهار یا پنج حلقه رنگی روی بدنه خود دارند ؛ در مقاومت هایی با چهار حلقه رنگی حلقه اوّل و دوم نشان دهنده عددی است که با توجّه به جدول می توان مقدار آن را مشخص کرد ؛ حلقه سوم مضربی از ده می باشد(01/0 ، 1/0 ، 1 ، 10 ، 100 ، 1000 ، 10000 و...) که با رنگ خاصی مشخص می شود ؛ حلقه چهارم نیز درصد خطای مقاومت را نشان می دهد که با رنگ خاصی مشخص می شود ؛ حلقه چهارم نیز درصد خطای مقاومت را نشان می دهد که با رنگ خاصی مشخص می شود (به جدول های زیر توجّه کنید) :
همان طور که مشاهده می کنید جدول 1 مقدار دو حلقه اوّل مقاومت چهار حلقه را نشان می دهد و جدول 2 مقدار حلقه سوم و جدول 3 مقدار حلقه چهارم را نشان می دهد . لازم به ذکر است که حلقه چهارم فاصله بیشتری نسبت به سایر حلقه ها دارد .
در مقاومت های پنج حلقه حلقه اوّل ، دوم و سوم نشان دهنده عددی می باشند، حلقه چهارم مضربی از ده است و حلقه پنجم نیز درصد خطای مقاومت را نشان می دهد (جدول های زیر را ببینید) .
همان طور که درجدول های 4 تا 6 مشاهده می کنید ، جدول 4 مربوط به سه حلقه رنگی اوّل در مقاومت پنج حلقه می باشد و جدول 5 مربوط به حلقه چهارم مقاومت پنج حلقه و جدول 6 مربوط به حلقه پنجم می باشد و همیشه حلقه پنجم در مقاومت پنج حلقه از بقیه ی حلقه ها فاصله ی بیشتری دارد .
در مثال های زیر نحوه تشخیص حلقه ها را می بینید :
(تصاویر در فایل اصلی موجود است)
در شکل های زیر مقدار مقاومت را مشخص کنید :
در شکل بالا حلقه قرمز رنگ نشان دهنده عدد 2 ، حلقه زرد نشان دهنده عدد 4 ، حلقه قهوه ای نشان دهنده عدد 1 و حلقه ای که با سایر حلقه ها فاصله بیشتری دارد(حلقه قهوه ای رنگ) ، نشان دهنده درصد خطای 1 % این مقاومت است . پس مقدار این مقاومت برابر Ω 240 با خطای 1 % است .
شکل بالا نشان دهنده مقاومت 5 حلقه می باشد و همان طور که مشاهده می کنید حلقه پنجم (قرمز رنگ) که نشان دهنده خطای 2 % مقاومت است با سایر حلقه ها فاصله بیشتری دارد . حلقه قهوه ای رنگ نشان دهنده عدد 1 ، دو حلقه سیاه بعد از آن نشان دهنده عدد 0 و حلقه سیاهی که به حلقه قرمز نزدیک تر است نشان دهنده عدد 1 است . پس این مقاومت مقدارش Ω 100 با خطای 2 % است .