رسوم اجتماعى
رسوم اجتماعى عبارت از مجموعه کنشهاى یکسانى است که براثر تکرار فراوان در طول زمان تثبیت شده و برطبق الگوئى که معمولاً از طرف گروه بهخصوصى پذیرفته شده انجام مىگیرد. در اصل مفید فایده است. مانند: رسم مهماننوازی، یا خواستگارى زن بهوسیله مرد و... .
رسوم اخلاقى
هرگاه آداب و رسوم نه تنها بهطور کلى و رسمى در گروهى اجراء شود بلکه در عین حال مبنى بر ارزشها و احساساتى باشد، بهطورى که عدم تمکین بدان موجب اجراء مجازات شدیدى از جانب گروه گردد، آنگاه این رسوم به نام ”رسوم اخلاقی“ خوانده مىشود.
میثاق اجتماعى
رسمى است که براثر وضعیت خاصى بهوسیله عدهاى از افراد جامعه برقرار مىشود. به این معنى که این عده، با هم عهد و پیمان مىبندند که در امرى متحداً اقدام کنند. مثلاً عدهاى از دانشجویان تصمیم مىگیرند به علت گرانى هزینهٔ دانشگاه از رفتن به کلاس خوددارى کنند یا عدهاى از مردم به علت گرانى برق از مصرف آن خوددارى نمایند.
تشریفات اجتماعى
برخى از رسوم اجتماعى است که در موارد رسمى معین و خاصى انجام مىگیرد. مانند: تشریفات پذیرائى رسمى از میهمان در جشنهاى بزرگ.
آداب اجتماعى
برخى از رسوم اجتماعى است که بهمنظور رعایت ”قواعد نزاکت“ انجام مىگیرد. مانند: آداب غذاخوردن، آداب سخن گفتن و آداب لباس پوشیدن.
شیوههاى قومى
برخى از رسوم اجتماعى کهن است که در میان یک گروه فرهنگى متجانس که داراى فرهنگ قومى (فولکلور) خاصى هستند مراعات مىشوند. مانند: لباس قاسمآبادى یا سحرخیزى در بین مردم روستائى ایران، یا رسم ”تپلاچ“ در میان قبائل ”کواکى یوتل“ ساکن در شمال غربى اقیانوس آرام.
سنتهاى اجتماعى
رسمى است دقیق و عمومى که از دیرگاه برجا مانده است مانند: عید نوروز، شب یلدا، سنتهاى دینى و... سنتها معیارهائى است که از دیرزمانى بهوسیلهٔ سالمندان در زندگى جاىگیر شده و متوجه هدفهاى تعیین شده عمومی، ولى گریزناپذیر مىباشد.
کسانى که رفتارشان از خارج، تحت نظارت معیارهاى فرهنگى قدیم، علقههاى خویشاوندی، مذهب، آداب و رسوم و مانند آن قرار مىگیرد ”سنت“ خوانده مىشود.
قوانین اجتماعى
رسمى است که با خواست و آگاهى در مجالس قانونگذارى وضع مىشوند و براى نقض آنها نیز مجازاتهائى پیشبینى شده است.
مقررات اجتماعى
رسمهائى است که بهوسیله سازمانهاى مختلف اجتماعى بهوجود مىآید و ضمانت اجرائى و کیفرى آن به اندازه قوانینى که از مجالس مىگذرد نیست و هر سازمانى بنابر مقتضیات و شرایط خاص خود به تدوین مقررات اجتماعى مىپردازد. مانند مقررات راهنمائى و رانندگى که در صورت تخطى از آن در نهایت به پرداخت جریمه یا حداکثر زندان کوتاهمدت منجر شود در صورتى که نقض قوانین ممکن است حتى تا اعدام کشیده شود.