مقدمه:
معماری از زمانی آغاز شد که انسان اولیه شروع به ساختن خانه خود نمود . طرح ساختمان ، به دنبال بروز این پدیده تهیه گردید و پس از آن نیاز به تهیه نقشه ، تعبیر و تفسیرآن احساس شد.
برای انسانهایی که در زمانهای بسیار قدیم زندگی می کردند ، کوچ کردن از یک محل به محل دیگر ،صید و شکار وبعدها تعیین حدود مالگیت ها ، احداث کانالهای آبیاری ، جمع آوری مالیاتها ، از جمله مواردیدیگری بود که انسانها را محتاج تهیه نقشه نموده است .
نقشهای بر روی خشت خام متعلق به حدود 4500 سال قبل بدست آمده که گویای به نتیجه رسیدناولین فعالیتها در زمینه تهیه نقشه بوده است .
نقشه ، زبان افراد فنی است. برای یک فرد فنی بسیار مهم است که این زبان را بشناسد و رموزآن را بداند . بدین معنی که بتواند نقشه ای را درست و خوب ترسیم نماید و قادر به درک و خواندن آن نیز باشد .نقشه کشی در رشته ساختمان هم ، کاری است فنی وهم هنری ، یعنی یک نقشه را باید از نظر رعایت نکات فنی درست کشید و هم باید خوب و زیبا ترسیم نمود.آنچه به قسمت فنی مربوط است در کلاسهای درس می توان آموخت، ولی قسمت دوم را باید با کوشش و تمرین مداوم بدست آورد . به طوری کلی گزارش این بدلیل مکانی و موقعیتی (دفتر فنی ) در مورد اصول و قواعد نقشه کشی در نقشه های اجرایی ساختمان می باشد.
مرحله اول آشنایی کلی با مکان کار آموزی
1-تاریخچه سازمان :
شرح کاملی در مورد دفتر و شرکت فنی مهندسی گلچین:
- این شرکت و دفتر مهندسی که از تاریخ (فروردین 73 ) بطور مستمر شروع به کار کرده است، در خیابان شهید منتظری تقاطع میدان آزادی (میدان مثلث )که از لحاظ جغرافیایی در مکان نسبتاً خوبی قرار دارد و توانسته است که مشتریان خوبی را جذب کند . این دفتر تقریباً در مرکز شهرستان دزفول قرار دارد .
2-نمودار سازمانی و تشکیلات:
3- نوع محصولات تولیدی یا خدماتی :
چگونگی روال و انجام کار:
بخشی از این کار در این شرکت که ترسیم ، تصویب و محاسبه نقشه های ساختمانی می باشد روال انجام آن چنین استکه مشتری باید بعد از اینکه برگهگارشناسی را از شهرداری تهیه کرد ( منظور از برگه کارشناسی شناسایی و پی بردن به موقعیت زمین ، که زمین در چه مکانی قرار دارد و شمال آن رو به کدام طرف می باشد و از کدام طرف با خیبان و یا خیبانها در ارتباط است که این برگه کارشناسی توسط شهرداری که افرادی را به مکان مورد نظر خواهد فرستاد و این اطالاعات را کسب خواهند کرد صورت می گیرد )به ایندفتر خواهد آمد و نقشه آن را به مرحله اجرا خواهیم گذاشتکه مراحل اجرا و ترسیم نقشه دارای هشت آیتم می باشد.
1- ترسیم کروکی زمین ، 2- اسکیز کردن ، 3- کشیدن طرح اصلی ، 4- اعمال کردن تغیرات احتمالی ، 5-تاًئید طرح ، 6- ترسیم نقشه ، 7- تصویب نقشه ، 8- محاسبه نقشه
توضیحات کامل در مورد موارد فوق :
1 - ترسیم کروکی زمین :
که مهندسین و دست اندر کاران این دفتر باید یک کلیات و یک دیدگاه کلی از مکان مورد نظر داشته باشند که البته این مرحله را از برگه کارشناسی می توانند استفاده کنند.
– اسکیز کردن :
بعد از اینکه موقعیت زمین کاملاً با موقعیت و محل زمین آشنایی پیدا کرد حال بر اساس جهت های جغرافیایی نقشه باید اسکیز زد
(که همان طرح اصلی می باشد ).
- کشیدن طرح اصلی :
در این مرحله بعد از رسیدن به مرحله تصویب ، طرح اسکیزی را باید به مرحله بالاتر که همان کشیدن طرح و یا بهتر است بگوئیم کشیدن طرحهارساند ، منظور از کشیدن طرحها این است کهممکن است بسته به نظر مهندس و با توجه به ایده ها و نظرات مشتری چند طرح کشیده شده و بعد موقع ترسیم یکی از آنها که مورد تصویب مشتری رسیده است ترسیم شود.
4-اعمال کردن تغیرات احتمالی :
که در این مرحله ممکن است مشتری طرحی را تائید کرده و بعد از ترسیم و یا در حین انجام ترسیم یک طرح ، یک طرح بهتر و جالبتر به نظر او برسد که موجب تغییر نقشه و دوباره ترسیم کردن نقشه شود که البته خصارت این جور موارد به عهده خود مشتری می باشد.
5-تائید طرح :
که با توضیحات بالا چگونگی تائید طرح و به تائید رسیدن طرح نیز روشن شده است .
6- ترسیم نقشه :
بعد از تائید طرح ، ترسیم نقشه صورت می گیرد . ترسیمات نقشه تا سال 79 با دست صورت می گرفت .اما از سال 80 تا کنون ترسیمات با کامپیوتر انجام می پذیرد که در کارهای کامپیوتری هم سرعت کار بالا رفته و هم کیفیت کار .میانگین زمان و مدت ترسیم هر نقشه حدوداً 12-24 ساعت می باشد که بنده بعضی از نقشه های ساختمانی این دفتر فنی را با کامپیوتر کرده ام و بعضی را هم با دست کشیدهام .
7- تصویب نقشه :
بعد از ترسیم نقشه نوبت به تصویب نقشه می رسد . تصویب نقشه به عهده مهندس می باشد که مهندسی که در برگه کارشناسی نام او قید شده است باید نقشه را تصویب کند.
8- محاسبه نقشه :
محاسبه نقشه که به نقشه که نقشه های اسکلت فلزی و بتنی تعلق دارد توسط مهندسی که نقشه را تصویب کرده و یا مهندس دیگری صورت گیرد .
این توضیحات و مراحل ذکر شده یکی از نمونه کارهای این دفتر فنی مهندسی می باشد .
یک مرحله دیگر که کارهای نظارتی می باشند نیز در این فتر فنی مهندسی صورت می گیرد.
کارهای نظارتی می تواند در داخل شهر و یا حومه شهر و یا بیرون از شهر صورت پذیرد که البته در مورد این شرکت در تمام موارد ثقل می کند.
این شرکت چند نوع نظارت را انجام می دهد :
الف )نظارتی که خود نقشه را شامل می باشد و هر نقشه ای باید از این نظارت بر خوردار باشد که خود این نظارت دارای سه مرحله می باشد :
نظارت و چک موقع پی ریزی 2- نظارت و چک موقع اجرای سقف
3-نظارت و چک موقع بتن ریزی .
ب )نظارتهایی که ممکن است نقشه توسط فرد و مهندس دیگری تصویب شود اما نظارت توسط فرد و مهندس دیگری صورت می گیرد که در این شرکت بیشتر نظارتها از این نوع است که این نوع نظارت بلند مدت می باشد و معمولاً از موقع شروع ساختمان سازی تا پایان ساختمان سازی صورت می پذیرد که مهندس ناظر باید دائماً به مکان مورد نظر رفته و بطور مستقیم به ساختمان و یا بهتر است بگوئیم اجرای ساختمان سازی نظارت داشته باشد.
شایان ذکر است که مهندس وهمکاران ایشان تماماً نظارت بر ساختمانهایی در داخل شهر و بیشتر خارج از شهر را دارند که طبق توضیحات بالا این نظارتها توسط مهندسان این دفتر صورت می گیرند اما نقشه های انها( نقشه های ساختمانی مورد نظر ) توسط مهندسان دیگری صورت گرفته است.
بسته به رشته و مهارت مهندس ، نظارتها نیز تقسیم بندی می شوند که چند نوع از این نظارتها عبارتند از : نظارت بر معماری و فضاهای ساختمانی ، نظارت بر سازه ساختمانی ، نظارت بر تاسیسات ساختمانی ( که تاسیسات نیز به بخشهای متعددی تقسیم می شود : تاسیسات برقی ، تاسیسات فاضلاب ، تاسیسات گرمایش و سرمایش ساختمان و ….) می باشد .
مرحله دوم : ارزیابی بخشهای مرتبط با رشته علمی کارآموز
1- موقعیت رشته کارآموز در واحد صنعتی با برسی جزئیات سازمانی و رشته کار آموز در واحد صنعتی :
رشته بنده که عمران می باشد بیشتر در بخش سازه و محاسبات ساختمانها کارایی دارد و طراحی و چیدمان یک ساختمان بیشتر به عهده ی معماران است . ولی به دلیل اینکه اینجانب فعلاً در دوره کاردانی عمران هستم و محاسبات کلی را هنوز فرا نگرفته ام بیشتر به ترسیم نقشه می پردازم تا محاسبات نقشه.
2- بررسی شرح وظایف رشته کارآموزی در واحد صنعتی :
من در این دفتر مهندسی با کمک مهندس ( یزدان پناه ) به کارهای ترسیمی پرداخته ام که از ابتدا با رسم پلان های ساختمان و نماها و مخصوصاً برشهای ساختمانهای بک طبقه و بعداً چند طبقه و بعد از فرا گرفتن ساختمانهای شفته - آهکی به فرا گرفتن و ترسیم نقشه های ساختمان های اسکلت فلزی پرداخته ام که در آخر چندین نقشه اسکلت فلزی نیز ترسیم کرده ام .مقداری از ترسیماتی را که انجام داده ام ضمیمه این گزارش کاراموزی کرده ام .