شرکت سهامی عام کارخانجات صنعتی ایران خودرو با هدف انجام امور تولیدی و صنعتی برای تأسیس کارخانجات اتوبوس سازی و ساخت قطعات و لوازم مختلف اتومبیل و تولید محصولاتی از این قبیل در تاریخ 27 مرداد ماه 1341، با سرمایه اولیه یک صد میلیون ریال و تعداد یک هزار سهم، یک هزار ریالی به ثبت رسید و از مهرماه 1342 عملاً فعالیت خود را با تولید اتوبوس آغاز کرد
براساس اساسنامه شرکت که در تاریخ هیجدهم آبان ماه 1354 در مجمع عمومی فوق‌العاده به تصویب رسید، سرمایه شرکت مبلغ دوهزار میلیون ریال برآورد شد که این مبلغ تا سال 1357 به بیش از 13 میلیارد ریال افزایش یافت. به استناد صورت جلسه مجمع عمومی فوق‌العاده مورخ 30/3/1357 سرمایه شرکت ایران خودرو از مبلغ 13 میلیارد و 440 میلیون ریال به مبلغ 15 میلیارد و 680 میلیون ریال منقسم به 15 میلیون و 680 هزارریال سهم یک هزارریالی افزایش یافت.
ایران خودرو از اولین شرکت‌هایی بود که قانون گسترش مالکیت واحدهای تولیدی را به نحو کامل اجرا کرد و 49 درصد سهام آن به کارکنان و مردم واگذار گردید. این شرکت به موجب بند الف، قانون حفاظت و توسعه صنایع ایران مصوب سهام 16/4/1358 شورای انقلاب اسلامی به اعتبار نوع صنعت، ملی اعلام شد و به موجب مصوبه 28/2/1365 هیئت وزیران. سهام شرکت از طرف دولت با نام سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران صادر شد و تحت پوشش این سازمان با مدیریت منتخب دولت به کار خود ادامه داد. شرکت سهامی عام کارخانجات صنعتی ایران ناسیونال با مجوز صادره از سوی هیئت عامل سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران در تاریخ 27/2/1362، به نام شرکت ایران خودرو “سهامی عام” تغییر یافت.
در تاریخ 20/11/1370 طی مصوبه‌ای از سوی هیئت دولت اسامی و شرایط فروش سهام شرکت‌هایی را که می‌توانستند به بورس بروند تعیین شد و ایران خودرو اولین شرکت خودروسازی بود که توانست خود را با بازار بورس تطبیق دهد. براساس اعلام سازمان مالی در مرداد ماه سال 1372 سرمایه شرکت بالغ بر 57 میلیارد ریال و تعداد سهام 57 میلیون سهم نیز بوده است و کل سهام متعلق به سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران است.
ساخت سواری.
بر اساس قرار دادی با کارخانه روتس انگلستان وابسته به گروه کرایسلر ایران خودرو موفق به دریافت مجوز مونتاژ اتوموبیل هیلمن هانتر و ساخت آن در ایران به نام پیکان شدو بر اساس پروانه مورخ 25 اسفند ماه 1344 وزارت اقتصاد به کارخانجات صنعتی ایران ناسیونال اجازه داده شد در مورد ساخت اتوموبیل پیکان اقدام کند
. در سال 1346 تأسیسات اتومبیل‌سازی پیکان با ظرفیت اولیه سالانه تولید 6 هزار دستگاه در سالن تولید پیکان استقرار یافت و پس از افتتاح این سالن در تاریخ 23/2/1346، اولین اتومبیل‌های سواری با امتیاز ساخت گروه سواری روتس سابق (کرایسلر بریتانیای فعلی) به تولید رسید.
اولین اتومبیلی که در سال 1346 ساخته شد “پیکان” بود که در دو مدل دولوکس و کارلوکس به بازار عرضه شد. در این سال وانت پیکان و تاکسی پیکان هم به آن اضافه شد و در سال 1347 و 1348 علاوه بر این سه نوع، پیکان کار هم به بازار عرضه شد و پیکان اتوماتیک نیز در سال 1349 به تولیدات افزوده شد. در سال 1350 و 1351 شش مدل پیکان تولید می‌شد: دولوکس، وانت، کار، جوانان، تاکسی و اتوماتیک.
پس از تعطیل خطوط تولیدی شرکت تالبوت و لغو قرارداد بین آنان برای تأمین قطعات قوای محرکه در سال 1364، استمرار تولید پیکان در داخل کشور در دستور کار قرار گرفت. پس از تحقیقات و مطالعات گسترده، استفاده از نیروی محرکه جدید به جای نیروی محرکه اصلی پیکان مورد تأیید واقع شد. براساس قراردادی با شرکت فرانسه، این شرکت توافق نمود نیاز ایران خودرو به شصت هزار دستگاه موتور و سیستم تعلیق پژو 504 برای نصب بر روی بدنه پیکان فعلی به مدت شش سال تأمین نماید.
در این راستا موتورهای مصرفی در اتومبیل‌های پژو 504 L، گیربکس اصلاح شده پژو 504 (با پوسته 505) و میل گاردان سواری 504 به عنوان نیروی محرکه جدید انتخاب شد. این خودرو جدید با بدنه پیکان و نیروی محرکه پژو 504 (با حجم 1796 سی‌سی و با قدرت 73 اسب بخار) تحت عنوان پیکان 1800 در خط تولید قرار گرفت. با اجرای این طرح علاوه بر این عملکرد پیکان بهبود یافت، از مصرف سوخت آن به میزان 30% کاسته شد و قدرت خودرو نیز به میزان تقریبی 20% افزایش پیدا کرد.
خط تولید پیکان 1800 در تاریخ 13/9/1369 توسط ریاست جمهوری کشورمان افتتاح شد. با توجه به قدمت طراحی بدنه پیکان و خارج از رده بودن تکنولوژی ساخت آن و نیاز شدید به سرمایه‌گذاری مجدد برای قالب‌های بدنه و تجهیزات موردنیاز، ایران خودرو تصمیم گرفت و از سال 1368 پژو 405 را در مدل‌های GL و GLX تولید کند. این خودرو در سال 1987 میلادی با مدرن‌ترین تکنولوژی به عنوان جدیدترین مدل توسط پژو به بازار عرضه شد و در سال 1988 میلادی به عنوان بهترین اتومبیل سال در اروپا و همچنین به عنوان اتومبیل وارداتی به آمریکا انتخاب شده بود.
خطوط جدید تولید پژو 405 نیز در تاریخ 13/9/1369 توسط رئیس‌جمهور کشورمان افتتاح شد.
در ادامه مطالعات و اقدامات لازم برای توسعه ساخت داخل،
اقدام به خرید بخشی از ماشین‌آلات تولیدی شرکت تالبوت تا پس از بازسازی و راه‌اندازی، از آنها برای آموزش تکنولوژی نیروی انسانی، ارتقاء و تعمیق تکنولوژی خودروسازی و فعالیت فنی مهندسی مربوطه در کارخانه‌های ایرانی، تولید قطعات یدکی قوای محرکه پیکان‌های موجود و تولید قطعات یدکی خودروهای آتی استفاده کند.
پس از راه‌اندازی و بهره‌گیری از ماشین‌آلات خریداری شده از شرکت تالبوت انگلستان و ساخت قطعات لازم در ایران، پیکان 1600 پس از مدتی توقف در شهریور ماه 1371 دوباره تولید شد
در همین راستا ایران خودرو در سال 1377 ؛ ؛پارس و در سال 1380 خودروهای ؛
؛ پارس و در سال 1380 خودروهای پژو 206 و همچنین سمند را نیز به بازار ارائه نمود.RD
. ساخت مینی بوس
در سال 1344 ساخت و تولید مینی‌بوس مدل 319 و کومر در مجتمع شمالی شرکت آغاز شد. با به بازار آمدن مدل مینی‌بوس 309 مرسدس بنز در اروپا، در سال 1347 ایران ناسیونال (ایران خودرو فعلی) تولید مدل قدیمی مینی‌بوس را تعطیل و مدل 309 جدید را به بازار عرضه کرد.
در سال 1348 سالن مستقل تولید مینی‌بوس برای ساخت مدل‌های 309 شاسی کوتاه 14 نفره و آمبولانس با تولید روزانه 7 دستگاه بهره‌برداری شد.
در سال 1354 خطوط تولید سالن فوق به مدل 309 شاسی بلند 17 نفره تغییر یافت و کماکان تا سال 1356 روزانه در دو شیفت کاری، به تولید ادامه داد. پس از انجام تعمیرات و بازسازی خطوط در سال 1365 طراحی و ساخت مدل جدید مینی‌بوس 508 با ظرفیت 21 نفر در مدل‌های سقف بلند و معمولی در دستور کار قرار گرفت و خط جدید تعویض اطاق مینی‌بوس راه‌اندازی شد. محصول جدید این کارخانه به نام مینی‌بوس 309 سقف بلند تحت عنوان “سینما سیار” طراحی و در تاریخ 30/6/1369 اولین نمونه آن تولید شد.
همزمان با تولید کامیونت دو کابینه بنز در آلمان، طراحی و ساخت کامیونت دو کابینه بنز 309 در این کارخانه آغاز شد و در تاریخ 27/3/1371 اولین نمونه آن تولید شد. این کامیونت دارای ظرفیت 1+6 نفر سرنشین و ظرفیت حمل 3500 تا 4000 کیلوگرم بار است. مینی‌بوس 309 سقف بلند تحت عنوان “کاروان طرح سوتراک” طراحی و در تاریخ 4/5/1371 اولین نمونه آن تولید شد.