گزارش کارآموزی حسابداری در اداره امور مالیاتی ( دارایی ) شیروان

در سازمان امور مالیاتی که درآمد زایی برای دولت و مشارکت مردم در توسعه کشور از اهداف عنوان مالیات از مؤدیان اخذ می شود که پس از شناسایی و تشخیص از سوی ممیزین و تأیید سرممیز مالیاتی برای آنها در نظر گرفته می شود.

مقدمه :

مالیات در تمام جوامع بشری از دیرباز رایج بوده بطوریکه وصول آن بصورتهای مختلف برای دولتها و دولتشهرها اجتناب ناپذیر می نموده است . هم اکنون نیز مؤثر ترین ابزار در دست هر دولت برای ایفای وظایف خطیری که بر عهده دارد در مالیه ی عمومی به شمار می آید. با توجه به پیشرفت تمدن و وقوع تحولات اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی و سیاسی امروزه هر شخص به خوبی می داند پرداخت مالیات در واقع مشارکت در سازندگی کشور و توسعه زیر ساختهای اجتماعی جوامع است. در ایران نیز مانند سایر کشورهای کهن ، مالیات سابقه ای دیرینه دارد که با استقرار مشروطیت در ایران برای آنکه امر مهم وصول مالیات ، دستخوش خواستها و مقاصد دولتمردان و افراد صاحب نفوذ و متصدیان امور مالیات نشود چارچوب آن در قانون اساسی و متمم قانون اساسی

مشروطه منظور گردید. به نحوی که از آن پس برقراری هر نوع مالیات و معافیت و تخفیف مالیاتی می باید بر قانون موضوع خاص خود ضمن رعایت مساوات و عدم تبعیض می بود . طبق اصل 94 متمم قانون اساسی مذکور ، هیچ قسسم مالیات برقرار نمی شد مگر به حکم قانون براساس اصول 95 و 98 معافیتها و تخفیفهای مالیاتی باید براساس قانون معین می شد و بر طبق اصل 97 در مورد مالیات ؛ تفاوت و امتیازی بین افراد ملت نباید گذاشته شود . به پیروی از قانون اساسی ، از بدو مشروطیت قوانین مالیاتی متعددی به تصویب مجلس وقت رسید که ممترین و جامع ترین آنها قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 28 اسفند 1345 است که با اصطلاحاتی تا پایان حکومت پهلوی و پس از آن نیز با اصلاحیه هایی که حسب مورد به تصویب شورای انقلاب اسلامی و مجلس شورای سلامی می رسید ، تا آخر سال 1376 اجرا می شد. با برقراری نظام جمهوری اسلامی و ظهور ارزشهای جدید اجتماعی و فرهنگی و به ویژه تقویت مبانی و بنیه دینی و اخلاقی ؛ بازنگری اساسی قانون مالیاتها در اوایل دهه 1360 شروع شد و سپس قوانین متعددی تا به امروز به تصویب رسید که آخرین آن قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 3 اسفند 1366 و اصلاحات بعدی آن می باشد. که موارد زیر در آن مشخص گردیده وبرای آنها قانون تدوین شده : اشخاص مشمول مالیات ، مالیات بر دارایی – درآمد ، مقررات مختلفه ، مراجع مالیات و سازمان تشخیص و ...

* در تهیه این گزارش سعی شده تا منمن ارائه گزارشکار ؛ مراحل اجرا و اعمال مالیات  مؤدیان نیز جهت اطلاع و آشنایی سایرین ذکر شود.

* در این اداره هر ممیز  یا چند نفر از ممیزین مسئول رسیدگی به امور خاصی است که به هر بخش از محل کار آنها حوزه می گویند. بعنوان نمونه حوزه رسیدگی به مالیات شرکت ها از حوزه رسیدگی به مالیات کسبه و خودروها جداست.

* مالیات در سازمان امور مالیاتی از کسبه ، صرافان ، بانکها ، صاحبان محترم مشاغل و اصناف اخذ می شود.

هفته اول

1/5/85  یکشنبه

اولین روز کارآموزی

پس از آشنایی با یکی از کارشناسان ارشد مالیاتی و با راهنمایی ایشان با چگونگی تهیه و صدور فرم تشخیص مالیات مشاغل آشنا شدم و برای تقریباً 30 پرونده این برگ ها را صادر کردیم.

2/5/85  دوشنبه

صدور فرم سه برگی تشخیص مالیات برای تعدادی دیگر از پرونده ها.

3/5/85  سه شنبه

صدور فرم تشخیص مالیات برای پرونده های باقیمانده که شامل تقریباً تمامی پرونده های موجود در بایگانی ای حوزه بود.

* فرم تشخیص مالیات : که مخصوص مشاغل است حاوی اطلاعاتی در چند قسمت به شرح زیر است :

- قسمت اول : اطلاعات خود سازمان و اداره مالیاتی و شماره حوزه مالیاتی و شماره ، تاریخ و کلاسه پرونده هاست که شماره معمولاً یک رقم بعد از شماره ای است که دبیر خانه اداره امور مالیاتی در گزرش رسیدگی مالیاتی  ثبت کرده است.

- قسمت دوم : حاوی طلاعات فردی مؤدی ، نوع شغل ( شهری کسبی ) ، نشانی  و تلفن است.

- قسمت سوم : نیز براساس گزارش رسیدگی مالیاتی به همراه سال عملکر و مبلغ آن نوشته می شود و شامل جدولی است که اطلاعات زیر را دارد :

درآمد مشمول مالیات ؛ که معافیتهای سالانه مربوط به همان سال از آن کسر می شود و مانده درآمد مشمول مالیات مشخص می گردد.که در صورتی که به حد نصاب رسیده باشد مشمول مالیات می شود ودر نرخ ضرب می شود تا مبلغ مالیات  مشخص گردد.

 این فرم در سه نسخه نوشته می شودکه باید به تأیید کارشناس ارشد مالیاتی(مربوط به همان حوزه ) رسیده و سپس سر ممیز مالیاتی نیز آنرا تأیید و امضا کند . بخشی از این فرم نیز مخصوص ابلاغ به مؤدی است که باید پس از اطلاع او به امضاء برساند و تاریخ همان روز را نیز حروفی بنویسد.

تخفیف از رئیس اداره امور مالیاتی : در مواردی این چنین مبلغ صادره پرداخت مالیات معمولاً به نرخ 96 % آن محاسبه می گردد یعنی با 4 درصد تخفیف. مبلغ  مورد توافق با رئیس اداره نیز باید پس از ممهور شدن به مهر مخصوص آن در برگ تشخیص مالیات و ذکر ماده استفاده شده از آن در پشت برگه آورده شود و مبلغ جدید مبنای محاسبه جهت صدور قبض و سپس فیش پرداخت مالیات مؤدیان قرار می گیرد.

ضمناً : در بایگانی پرونده ها این فرم بصورت بر عکس در پرونده قرار می گیرد تا مشخص گردد از توافق استفاده کرده است.

* مؤدیان اظهار نامه های خود را طبق روال عادی و سالانه سازمان امور مالیاتی حداکثر باید تا پایان تیر ماه هر سال به داره تسلیم کنند یا حداقل آنرا قطعی کنند ؛ که حتی در آخرین روز مهلت تسلیم اظهار نامه ، کارمندان این اداره خارج از وقت اداری نیز در محل کار خود حضور دارند تا چنانچه اگر کسی دیر رسید بتواند آنرا تحویل اداره دهد.

*  مؤدیانیکه همه ساله به موقع مالیات خود را بپردازند ممکن است از جایزه خوش حسابی برخوردار شوند.

* مؤدیان حداکثر تا یک ماه از تاریخ ابلاغ فرصت دارند مبلغ مالیات را پرداخت نمایند .

* ضمناً مؤدیانیکه نسبت به مبلغ مندرج در برگ تشخیص مالیات خود معترضند ، هیأت حل اختلاف مالیاتی به این موارد رسیدگی می کند و جواب آنرا به اداره مربوطه برای اطلاع ونیز درج در پرونده مؤدی ارسال می کند .

4/5/85  چهارشنبه

آشنایی کامل با گزارش رسیدگی مالیاتی

* گزارش رسیدگی مالیاتی مشمولین بند ( ج ) ماده 95 قانون مالیاتهای مستقیم :

که قبلا ً به آن اشاره شده بود و برگ تشخیص مالیات از روی آن تنظیم می شود حاوی اطلاعات مؤدیان محترم و صاحبان محترم مشغل است که در انتهای ان و در قسمت توضیحات ؛ مبلغ مالیات پس از کسر معافیتهای تعیین می شود که باید به تأیید سر ممیز و ممیز مالیاتی برسد.

5/5/85  پنج شنبه

صدور برگ تشخیص مالیات چند مؤدی برای یکی دیگر از کارشناسان ارشد مالیاتی واقع در حوزه محل کارآموزی  و راهنمایی مراجعین ( مؤدیان ) .

جمع بندی هفتگی : در این هفته فرم تشخیص مالیات مشاغل – چگونگی تخفیف توافقی با رئیس  - گزارش رسیدگی مالیاتی از جمله فعالیتهایی بود که صورت گرفت .

هفته دوم

7/5/85 شنبه  

تنظیم برگه های بند ج اظهار نامه برای پرونده های قطعی شده.

برگ بند ج اظهار نامه مالیاتی : که آمار وضعیت پرونده های قطعی شده در طول یکسال گذشته در آن درج می گردد. و در آن ضمن مشخص شدن نام مؤدی و کلاسه پرونده ، تعداد شرکا ( برای شخصیتهای حقوقی ) ، شماره و تاریخ ثبت اظهار نامه ، نوع شغل ، وضعیت پرداخت مالیات در دوسال  قبل مشخص  و مبلغ قطعی یا تشخیص شده آن نوشته می شود. نیز وضعیت خود اظهاری مؤدی از لحاظ مشمول بودن یا نبودن و نحوه پرداخت بصورت نقدی و غیر نقدی ( چک و اقساط ) مشخص می شود. که این اوراق نیز باید همانند چند فرم قبلی که ذکر شد ؛ پس از تایید و امضای کارشناس ارشد مالیاتی و رئیس گروه مالیاتی ( سرممیز ) نهایتاً با تایید اداره امر مالیاتی رسمیت پیدا می کنند.

8/5/85  یکشنبه

* تنظیم برگه های بند ج اظهار نامه برای تعداد دیگری از پرونده ها .

* صدور چند نسخه برگ تشخیص مالیات مشاغل برای یکی دیگر از کارشناسان ارشد مالیاتی .

9/5/85   دوشنبه

* فعالیت در امور بایگانی پرونده ها با توجه به کلاسمان هر پرونده .

* دریافت فیش های مشاغل از واحد کامپیوتر اداره و پیوست آنها به پرونده ها .

10/5/85  سه شنبه

* دریافت تعدادی از فیش ها از واحد کامپیوتر که این فیش ها پنج قسمتی بود و باید چک های دریافتی از مؤدیان را به آنها ضمیمه می کردیم و به دبیرخانه اداره جهت ثبت شماره و تاریخ ارجاع می دادیم .

* پس از ثبت ، آنها را از دبیرخانه دریافت کردیم و چون ففقط نسخه اول معمولاً شماره و تاریخ می خورد؛ در بقیه نسخ نیز آنها را ثبت می کردیم و به واحد حسابداری اداره تحویل می دادیم تا نسبت به چگونگی پرداخت مالیات مؤدیان اقدامات بعدی را انجام دهد.

11/5/85  چهارشنبه

امروز در پاسخ به مؤدیانی که با این حوزه مراجعه داشته اند و اکثراً برای نقل و انتقال املاک خود ، نامه از دفترخانه آورده بودند برگ محاسبه نقل و انتقالات صادر گردید تا به تایید کارشناس ارشد مربوطه مالیاتی برسد.

توضیح اینکه ؛ این برگ پس از آوردن مدارک لازم توسط مؤدی صادر می شود که شامل : نامه از شهرداری – کپی سند – کپی شناسنامه خریدار و فرشنده و پایانکار است.

* نامه دریافتی مؤدیان از شهرداری محل سکونت شهرستان ، باید حداقل حاوی موارد زیر باشد :

1- کروکی محل سکونت یا کار مشخص شده باشد. 2- مساحت فعلی ( وضع موجود ) زمین مشخص باشد . 3- تعداد طبقات ، شماره پلاک فرعی و مجزا شده از اصلی و نیز همکف . 4- نوع ساختمان ( آهنی آجر پوش -  بتنی -  خشتی و گلی - سنگ مرمر و... ) .

* و اما ... برگ محاسبه نقل انتقالات چیست : این برگ ابتداعاً حاوی مشخصات مالک و خریدار است ؛ در آن ، نشانی ملک ، نوع ملک ( مسکونی -کسبی - صنعتی - آموزشی و کشاورزی ) ، تعداد طبقات ، مساحت زیر زمین ( زیر بنا ) ، همکف مشخص می شود ک باید از روی نامه شهراری نوشته شود . در قسمت انتهایی و چپ این برگ جهت تشخیص ارزش دانگ های انتقال یافته محاسبات مالیات صورت  می گیرد :

ابتدا ؛ ارزش عرصه و اعیان هر متر ملک با توجه به محل آن از روی دفتر صورت مجلس تعیین ارزش معاملاتی املاک شهرستان و حومه که مربوط به امسال است و از اول فروردین  

قابل اجرا است اقتباس می گردد.

سپس ؛ مساحت موجود در ارزش هر متر ضرب می شود و پس از محاسبه عرصه و اعیان ، ارزش دانگ های انتقال یافته مشخص می شود و نهایتاً در نرخ 5 % جهت تعیین مالیات نقل و انتقالات ضرب می شود . مبلغ کل بدهی مالیاتی نیز پس از اضافه شدن حق تمبر ، سرقفلی و ... مشخص می شود.

در انتها نوع انتقال ( دست اول و دوم ) هم مشخص می شود و اگر قدمت ساختمان بالای 10 سال باشد مشمول ماده 177 قانون مالیاتهای مستقیم نمی شود .               

 * اگر کمتر از 2 سال باشد 10 % نیز محاسبه می شود .

* فعالیت در امور بایگانی پرونده ها نی از دیگر فعالیت های این روز بود.

 12/5/85  پنج شنبه

قبض پرداخت مالیات : این قبض نیز بعد از تکمیل برگ محاسبه نقل وانتقالات  به همان مبلغی که تشخیص داده شده ( با توجه به مبلغ کل بدهی ) نوشته می شود و به همراه پرونده فرد جهت انجام مرحل تأیید سر ممیز و صدور فیش پرداخت و شماره دفتر خانه به شخص مؤدی داده می شود.

* چندین قبض پرداخت مالیات به همراه برگ محاسبه نقل و انتقالات امروز جهت مؤدیان صادر گردید.

* صدور چندین فرم تشخیص مالیات .

جمع بندی هفتگی : در طی این یک هفته با تعدادی دیگر از فرم های موجود در حوزه محل کارآموزی آشنایی و طریقه صدور آنها را فرا گرفتم ؛ که عبارت بودند از : برگ بند ج اظهار نامه مالیاتی – برگ محاسبه نقل  انتقالات – قبض پرداخت مالیات ( مشاغل و مستغلات ).

هفته سوم

14/5/85  شنبه

صدور فرم 187 برای بیشتر مراجعین به این حوزه .

فرم 187 [ گواهی موضوع ماده 187 قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 3/12/1366 ‍‍]

پس از اینکه مؤدی مبلغ بدهی مالیاتی خود را طی فیش واریزی ، پرداخت کرد ، در فرم 187 در دو برگ         ( اصلی و کاربنی ) ، جوابیه نامه دفترخانه نوشته می شود و مشخصات خریدار و فروشنده ؛ که اگر بصورت انتقال قطعی باشد معمولاً خریدار شخص حقیقی است و اگر بصورت رهن باشد توسط بانکهای آمراست درج می شود .

* ثبت شماره و تاریخ دفترخانه ( مندرج در برگ نقل و انتقالات ) و شماره فیش بانکی نیز ضروری است.

* در قسمت : مبلغ نقل و انتقال قطعی ملک ؛  همان مبلغی که قبل از محاسبه نقل و انتقالات بود نوشته می شود.

* بایگانی پرونده ها .  

15/5/85 یکشنبه

* صدور قبض پرداخت مالیات مؤدیان .

* صدور فرم 187 برای تعداد از مؤدیان مراجعه کننده .

16/5/85 دوشنبه

* ارائه برگ های قطعی شده به دبیرخانه جهت درج شماره و تاریخ روز .

* این بار ، جوابیه اصناف را در فرم هایی به نام اصناف صادر کردیم :

مؤدینی که از اتحادیه اصناف نام ، جهت تغییر و تبدیل و یا صدور پروانه کسبی آورده باشند در جواب آنها این فرم با تأیید ممیز و سرممیز مالیاتی صادر می شود .

18/5/85 چهارشنبه

* امروز برخی از فعالیتهایی که درروز های گذشته انجام داده ام را تکرار کردم .

19/5/85 پنچشنبه

از امروز فرم مالیات قطعی برای تقریباً تمامی پرونده ها صادر شد .