تحقیق مقاله آئین کار پیشگیری و مقابله با نشت گاز آمونیاک در سردخانه ها

آئین کار پیشگیری و مقابله با نشت گاز آمونیاک در سردخانه ها

1- هدف

هدف از تدوین این استاندارد، تعیین آئین کار پیشگیری و مقابله با نشت گاز آمونیاک در سردخانه  های ثابت می  باشد.

2- دامنه کاربرد

این استاندارد در مورد سردخانه  های ثابت که از گاز آمونیاک به عنوان شاره سرمازا استفاده می  کنند، کاربرد د ارد.

3- تعاریف

در این استاندارد واژه  ها و اصطلاحات با تعاریف زیر بکار برده می  شود:

3-1- سردخانه  های ثابت آمونیاکی - مجموعه  ایست از ساختمان و تجهیزات که بتواند شرایط ویژه نگهداری مواد خوراکی و فاسد شدنی را عمدتأ از نظر دما، دمه نسبی (رطوبت نسبی ) و در صورت لزوم سایر شرایط موردنیاز را با استفاده از آمونیاک تامین نماید. (رجوع شود به استاندارد ملی 1899)

3-2- آمونیاک - ترکیبی است با فرمول شیمیایی  NH3و در شرایط متعارفی بصورت گاز بی  رنگ  ، با بوی بسیار نافذ ، قلیائی  ، سبکتر از هوا و تقریبأ  50درصد وزن هوا می  باشد.

3-3- شاره سرمازا - به ماده  ای که برای جذب گرما و تولید سرما در سیستم  های گرماگیر (سرمازا) بکار می  رود اطلاق می  شود.

3-4- فشارنده یا کمپرسور - ابزاری است که به صورت مکانیکی بر فشار بخار شاره سرمازا می  افزاید

3-5- واحد کمپرسور 1 - تشکیلات متراکم کننده شاره سرمازا بدون تقطیر کننده و مخزن مایه را گویند.

3-6- تقطیر کننده یا کندانسور 2 - بخشی است که در آن با تبادل حرارت  ، شاره سرمازای فشرده شده  ، گرما از دست داده و به مایع تبدیل می  شود.

3-7- واحد تقطیر 3 - ترکیب ماشین  آلات ویژه  ای شامل : یک یا چند کمپرسور پرقدرت  ، تقطیر کننده  ، مخزن مایع (در صورت نیاز) و دیگر لوازم فرعی در سیستم سردساز می  باشد.

3-8- صفحه انفجاری 4 - صفحه یا ورقه  ای است که در فشار معینی (تعیین شده در آزمایش ) می  ترکد.

3-9- تبخیر کننده 5 - بخشی از سیستم سردساز که در آن شاره سرماساز را که به شکل مایع وجود دارد، برای فرآیند تبرید به بخار تبدیل می  کند.

3-10- واحد تبخیر کننده - ترکیب ویژه ماشین  آلاتی است که در یک سیستم سردساز وجود دارد و شامل یک یا چند کمپرسور قوی  ، تبخیر کننده  ، مخزن مایع (در صورت نیاز) و دیگر لوازم فرعی است .

3-11- نیمه پرفشار سیستم 6 - بخشی از سیستم سردساز است که تقریبأ در فشاری معادل فشار موجود در تقطیر کننده عمل می  کند.

3-12- نیمه کم  فشار سیستم 7 - بخشی از سیستم سردساز است که تقریبأ در فشاری معادل فشار موجود در تبخیر کننده عمل می  کند.

3-13- فشار بیشینه هنگام کار 8 - میزان فشاری است که نبایستی فشار درون سیستم  ، چه در حالت فعالیت و چه در حال خاموشی از آن افزوده شود (البته بجز محدوده  ای که قطعه فشارشکن در آن محدوده عمل می  کند.)

3-14- کمپرسور بدون تغییر مثبت حجم 9 - نوعی کمپرسور که فشار بخار در آن بدون تغییر در حجم اتاقک فشار ازدیاد می  یابد.

3-15- سوختن گرم - سوختن ناشی از حرارت تولید شده در اثر مجاورت آمونیاک و عرق سطحی پوست بدن می باشد.

3-16- سوختن سرد - سوختن در اثر انجماد سریع پوست بوده که ناشی از تبخیر سریع آمونیاک می  باشد.

3-17- کمپرسور باتغییر مثبت حجم - نوعی کمپرسور که فشار بخار در آن  ، با تغییر در حجم اتاقک فشار ازدیاد می  یابد.

3-18- نشت گاز آمونیاک - خروج ناخواسته گاز آمونیاک از کلیه وسایل و تجهیزات بکار رفته در سردخانه  های آمونیاکی را نشت گویند.

3-19- پیشگیری و مقابله - کلیه تدابیر و روشهایی که بمنظور جلوگیری از نشت شاره سرمازا و مهار آن اعمال می  شود.

4- اثرات نشت گاز بر پایه میزان غلظت گاز آمونیاک

4-1- آستانه بویائی گزارش شده از 10  50ppm-  1متغیر است .

4-2- شکایت در اثر عوارض آمونیاک با غلظت  25 ppm-  20شروع و در غلظت  100 ppmبوی آمونیاک نسبتأ شدید و برای بینی انسان محرک و التهاب  آور می  باشد.

4-3- حد مجاز در محیط آمونیاکی برای مدت هشت سال کار  25 ppmو برای مدت  10دقیقه کار  35 ppmمی  باشد.

4-4- غلظت  0/8درصد حجمی گاز آمونیاک در مدت یک ساعت سبب صدمه شدید بر روی سیب  ، گلابی  ، هلو، پیاز می  گردد. و غلظت  0/2درصد حجمی در مدت شش ساعت موجب خسارت جزئی در هلو می  شود.

4-5- در غلظتهای 27- 9درصد حجمی آمونیاک در هوا، مخلوطی قابل انفجار بوجود می  آید، اما وقتی غلظت آن کمتر از  9و بیشتر از  27درصد حجمی باشد، مخلوط قابل انفجار نیست .

5- نشت گاز آمونیاک 11

5-1- اثرات کوتاه مدت (حاد) ناشی از تماس با آمونیاک بر روی انسان

5-1-1- اثرات ناشی از تماس تنفسی

5-1-1-1- شایعترین و مهمترین راه آلودگی و مسمومیت با آمونیاک  ، استنشاق آن می  باشد که بعلت خاصیت قلیائی قوی و نفوذ بسیار زیادی که دارد بسرعت وارد مجرای تنفسی شده و در رطوبت مخاط حل گشته و سریعأ باعث تحریک و سوزش قسمت فوقانی دستگاه تنفس می  گردد.

5-1-1-2- تماس در مدت  5دقیقه با غلظت  133 ppmباعث آزردگی مخاط حلق و بینی شده و علائم گرفتگی بینی  ، احساس سوزش گلو، تغییر صدا، سرفه ضعف و سردرد ظاهر می  گردد.

5-1-1-3- تماس با غلظت  300الی  500 ppmباعث سوزش شدید در بینی و مجاری تنفسی می  گردد.

5-1-1-4- تماس با غلظت  400الی  700 ppmآزردگی و سوزش شدید حلق و بینی روی داده  ، تنفس عمیق و تند شده و افزایش فشار خون در فرد مشاهده می  گردد.

5-1-1-5- تماس با غلظت  1700 ppmموجب سوزش ریه  ها و تجمع آب (مایع ) در آنها می  گردد.

5-1-1-6- تماس با غلظت  2500الی  6000 ppmتنفس را مشکل کرده و باعث تجمع مایع در ریه  ها شده و در این حد، خارج شدن کف از دهان مسموم مشاهده می  گردد.

5-1-1-7- تماس کوتاه مدت با غلظت  5000الی  10000 ppmباعث خفگی در اثر خیز حاد ریه (ادم ) و مرگ سریع می  گردد.

5-1-1-8- در مسمومیت خفیف با آمونیاک  ، علائم تحریک و التهاب ملتحمه  ، مخاط بینی  ، دهان و دستگاه تنفسی فوقانی به صورت کونژنکتیویت 12 (التهاب ملتحمه چشم )، گرفتگی بینی  ، تغییر صدا، احساس سوزش گلو، سرفه  ، ضغف و سردرد ظاهر می  گردد.

5-1-1-9- در مسمومیت متوسط تا شدید علائم تنگی نفس  ، انسداد مجاری تنفسی  ، خس خس سینه  ، خشونت صدا، آبریزش بینی  ، گلودرد، تهوع و استفراغ  ، افزایش بزاق دهان  ، افزایش ادرار، از بین رفتن حس بویایی  ، تعریق  ، لارنژیت 13 (التهاب حنجره )، برونشیت 14 (التهاب لوله  های نایژه  ای ) و ادم (خیز) ریوی بروز می  کند.

5-1-1-10- در مسمومیت شدید ممکن است شخص در طی 72- 48ساعت ظاهرا کمی بهبود یابد ولی پس از آن مجددا بدحال شده و دچار نارسایی تنفسی و سرانجام مرگ می  گردد. (در حدود  40درصد مسمومیت شدید).

5-1-2- اثرات ناشی از تماس چشمی

5-1-2-1- هنگامی که آمونیاک با رطوبت چشم تماس پیدا کند باعث تولید هیدروکسید آمونیوم شده و این ماده به قرنیه چشم نفوذ و به عنبیه و عدسی چشم آسیب وارد می  کند که میزان آسیب بستگی به غلظت آمونیاک  ، مدت زمان تماس و همچنین حالت آمونیاک (مایع یا گاز) دارد.

5-1-2-2- تماس به مدت پنج دقیقه با غلظت  50 ppmهیچگونه تأثیری بر چشم نخواهد گذاشت .

5-1-2-3- تماس به مدت پنج دقیقه با غلظت  134 ppmباعث تحریک و سوزش چشم شده و ریزش اشک و آزردگی قرنیه شروع می  گردد.

5-1-2-4- تماس در غلظت  های  700 ppmبخارات آمونیاک خیلی سریع سبب تحریک شدید چشم و آزردگی قرنیه خواهد گردید.

5-1-2-5- تماس چشمی مکرر با آمونیاک که آزردگی چشمی به همراه دارد، در صورت عدم درمان باعث کوری ناقص و یا کامل می  گردد.

5-1-2-6- تماس با آمونیاک مایع و پاشیده شدن آن بر روی چشم موجب ایجاد ورم ملتحمه می  گردد و زخم شدن غشأ مخاطی و قرنیه باعث کاهش دید و نابینایی چشم خواهد شد.

5-1-3- اثرات ناشی از تماس پوستی

5-1-3-1- آمونیاک به صورت مایع و چه به صورت گاز می  تواند باعث سوختگی شدید پوست گردد که این سوختگی ممکن است به صورت سرد یا گرم باشد.

5-1-3-2- آمونیاک در غلظت  100 ppmباعث بروز ضایعات در حد متوسط و در پوستهای مرطوب می  شود و هنگامیکه مقادیر زیادی گاز آمونیاک در رطوبت سطح پوست حل گردد موجب بوجود آمدن محلول آمونیاک غلیظ گردیده که خورندگی پوست را بدنبال خواهد داشت .

5-1-3-3- آمونیاک در غلظت  30000 ppmباعث ایجاد سوزش در پوست شده و در صورتیکه تماس چند دقیقه بطول بیانجامد باعث سوختگی و تاول زدن در سطح پوست خواهد گردید.

5-1-4- اثرات ناشی از تماس گوارشی

5-1-4-1- باتوجه به اینکه آمونیاک مایع به سرعت تبخیر می  گردد، مسمومیت خوراکی آن بعید بنظر می رسد.

5-1-4-2- در اثر خوردن مایع آمونیاک  ، بخارات آمونیاک تولید شده و این بخارات علاوه بر آسیب بر لبها - دهان - گلو - مری و بافت معده در اثر ورود به شش  ها پس از 12- 2ساعت موجب صدمه دیدن و تجمع مایع در آنها می  گردد و در نهایت خوردن آمونیاک می  تواند باعث ضعف  ، تشنج  ، بیهوشی و حتی مرگ شود.

5-2- اثرات درازمدت (مزمن ) ناشی از تماس با آمونیاک بر روی انسان .

5-2-1- تماس دائمی بر غلظت  70 ppmمی  تواند بدون ایجاد عارضه بر روی انسان تحمل گردد.

5-2-2- تماس روزانه  97الی  122 ppmباعث آزردگی چشمها و مجاری تنفسی فوقانی می  گردد.