آب معدنی طبیعی – ویژگی ها
چاپ اول
آشنایی با مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران
مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران به موجب قانون، تنها مرجع رسمی کشور است که عهده دار وظیفه تعیین، تدوین و نشر استانداردهای ملی (رسمی) میباشد.
تدوین استاندارد در رشته های مختلف توسط کمیسیون های فنی مرکب از کارشناسان مؤسسه، صاحبنظران مراکز و مؤسسات علمی، پژوهشی، تولیدی واقتصادی آگاه ومرتبط با موضوع صورت میگیرد. سعی بر این است که استانداردهای ملی، در جهت مطلوبیت ها و مصالح ملی وبا توجه به شرایط تولیدی، فنی و فن آوری حاصل از مشارکت آگاهانه و منصفانه صاحبان حق و نفع شامل: تولیدکنندگان ،مصرف کنندگان، بازرگانان، مراکز علمی و تخصصی و نهادها و سازمانهای دولتی باشد.پیش نویس استانداردهای ملی جهت نظرخواهی برای مراجع ذینفع واعضای کمیسیون های فنی مربوط ارسال میشود و پس از دریافت نظرات وپیشنهادها در کمیته ملی مرتبط با آن رشته طرح ودر صورت تصویب به عنوان استاندارد ملی (رسمی) چاپ و منتشر می شود.
پیش نویس استانداردهایی که توسط مؤسسات و سازمانهای علاقمند و ذیصلاح و با رعایت ضوابط تعیین شده تهیه می شود نیز پس از طرح و بررسی در کمیته ملی مربوط و در صورت تصویب، به عنوان استاندارد ملی چاپ ومنتشرمی گردد. بدین ترتیب استانداردهایی ملی تلقی می شود که بر اساس مفاد مندرج در استاندارد ملی شماره ((5)) تدوین و در کمیته ملی مربوط که توسط مؤسسه تشکیل میگردد به تصویب رسیده باشد.
مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران از اعضای اصلی سازمان بین المللی استاندارد میباشد که در تدوین استانداردهای ملی ضمن توجه به شرایط کلی ونیازمندیهای خاص کشور، از آخرین پیشرفتهای علمی، فنی و صنعتی جهان و استانداردهای بین المللی استفاده می نماید.
مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران می تواند با رعایت موازین پیش بینی شده در قانون به منظور حمایت از مصرف کنندگان، حفظ سلامت و ایمنی فردی وعمومی، حصول اطمینان از کیفیت محصولات و ملاحظات زیست محیطی و اقتصادی، اجرای بعضی از استانداردها را با تصویب شورای عالی استاندارد اجباری نماید. مؤسسه می تواند به منظور حفظ بازارهای بین المللی برای محصولات کشور، اجرای استاندارد کالاهای صادراتی و درجه بندی آنرا اجباری نماید.
همچنین بمنظور اطمینان بخشیدن به استفاده کنندگان از خدمات سازمانها و مؤسسات فعال در زمینه مشاوره، آموزش، بازرسی، ممیزی و گواهی کنندکان سیستم های مدیریت کیفیت ومدیریت زیست محیطی، آزمایشگاهها و کالیبره کنندگان وسایل سنجش، مؤسسه استاندارد اینگونه سازمانها و مؤسسات را بر اساس ضوابط نظام تأیید صلاحیت ایران مورد ارزیابی قرار داده و در صورت احراز شرایط لازم، گواهینامه تأیید صلاحیت به آنها اعطا نموده و بر عملکرد آنها نظارت می نماید. ترویج سیستم بین المللی یکاها ، کالیبراسیون وسایل سنجش تعیین عیار فلزات گرانبها و انجام تحقیقات کاربردی برای ارتقای سطح استانداردهای ملی از دیگر وظایف این مؤسسه می باشد.
کمیسیون استاندارد آب معدنی طبیعی – ویژگیها
(تجدیدنظر)
رئیس
نمایندگی
نظری نیا، عبدالله (دکترای دامپزشکی)
وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی-آزمایشگاههای کنترل غذا و دارو
اعضاء
ابراهیم پوراژدری، یلدا (لیسانس صنایع غذایی)
شرکت آبمعدنی البرز دماوند
آزاد، علیرضا(لیسانس مهندسی شیمی)
شرکت آبهای معدنی دماوند
تاج، سید سعید (فوق لیسانس مهندسی عمران
اداره نظارت بر بهداشت آب و فاضلاب
تکلو، معصومه (لیسانس شیمی)
وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی-
تمیزکار، مهوش (لیسانس تغذیه و شیمی مواد غذایی)
اداره نظارت برموادغذایی،آرایشی وبهداشتی
خوشنویس، آزاده (لیسانس صنایع غذایی)
وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی-
رحیمی فرد، ناهید (دکترای میکروب شناسی)
اداره نظارت برموادغذایی،آرایشی وبهداشتی
زندوکیلی، فاطمه (فوق لیسانس علوم بهداشتی در تغذیه)
شرکت آبمعدنی البرز دماوند
سلیمانی موسوی، حسن(لیسانس صنایع غذایی)
وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی-
میر کریمی، سید کاظم(لیسانس صنایع غذایی)
آزمایشگاههای کنترل غذا و دارو
واقعیان، محسن(لیسانس تغذیه)
مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران
هاشمی، طاهره (لیسانس شیمی)
شرکت آبمعدنی البرز
هاشمی، سعید (لیسانس صنایع غذایی)
وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی-
دبیر
دانشمند ایرانی، کورش (فوق لیسانس شیمی)
مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران
پیش گفتار
استاندارد آب معدنی طبیعی – ویژگیها نخستین بار در سال 1364 تهیه شد. این استاندارد براساس پیشنهادهای رسیده و بررسی و تأیید کمیسیون های مربوط برای اولین بار مورد تجدیدنظر قرار گرفت و در چهارصد و هفتاد و هفتمین جلسه کمیته ملی استاندارد خوراک و فرآورده های کشاورزی مورخ 14/11/83 تصویب شد. اینک این استاندارد به استناد بند یک ماده 3 قانون اصلاح قوانین و مقررات مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران مصوب بهمن ماه 1371 به عنوان استاندارد ملی ایران منتشر می شود.
برای حفظ همگامی و هماهنگی با تحولات و پیشرفتهای ملی و جهانی در زمینه صنایع، علوم و خدمات، استانداردهای ملی ایران در مواقع لزوم تجدید نظر خواهد شد و هرگونه پیشنهادی که برای اصلاح و تکمیل این استاندارد ارائه شود در تجدید نظر بعدی مورد توجه قرار خواهد گرفت. بنابراین برای مراجعه به استانداردهای ملی ایران باید همواره از آخرین تجدید نظر آنها استفاده کرد.
در تهیه و تجدیدنظر این استاندارد سعی شده است که ضمن توجه به شرایط موجود و نیازهای جامعه، در حد امکان بین این استاندارد و استانداردهای بین المللی و استاندارد ملی کشورهای صنعتی و پیشرفته هماهنگی ایجاد شود.
منابع و مآخذی که برای تهیه این استاندارد به کار رفته به شرح زیر است:
1- استاندارد ملی ایران 2441 سال 1372 «آب معدنی طبیعی – ویژگیها».
2- Codex Standard 108:1981, Rev.1:1997, Amended: 2001 Natural Mineral Waters.
استاندارد آب معدنی طبیعی – ویژگیها
1- هدف
هدف از تدوین این استاندارد تعیین ویژگیها، نمونه برداری، روشهای آزمون، شرایط تولید بهداشتی، بسته بندی و برچسب گذاری آب معدنی طبیعی بسته بندی شده است.
2- دامنه کاربرد
این استاندارد در مورد آب معدنی طبیعی بسته بندی شده برای آشامیدن کاربرد دارد.
3- مراجع الزامی
مدارک الزامی زیر حاوی مقرراتی است که در متن این استاندارد به آنها ارجاع داده شده است. بدین ترتیب آن مقررات جزئی از این استاندارد محسوب می شود. در مورد مراجع دارای تاریخ چاپ و / یا تجدیدنظر، اصلاحیه ها و تجدیدنظرهای بعدی این مدارک مورد نظر نیست. معهذا بهتر است کاربران ذینفع این استاندارد، امکان کاربرد آخرین اصلاحیه ها و تجدیدنظرهای مدارک الزامی زیر را مورد بررسی قرار دهند. در مورد مراجع بدون تاریخ چاپ و / یا تجدیدنظر، آخرین چاپ و/ یا تجدیدنظر آن مدارک الزامی ارجاع داده شده مورد نظر است. استفاده از مراجع زیر برای کاربرد این استاندارد الزامی است:
3-1- استاندارد ملی ایران 1053: سال 1376 ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی آب آشامیدنی.
3-2- استاندارد ملی ایران 4403: سال 1377 آب معدنی طبیعی – ویژگیهای باکتریایی.
3-3- استاندارد ملی ایران 2606: سال 1373 آبهای معدنی طبیعی آشامیدنی – آئین کار به منظور بهره برداری.
3-4- استاندارد ملی ایران 1409: سال 1381 ظروف شیشه ای برای محصولات غذایی و آشامیدنی – ویژگیها.
3-5- استاندارد ملی ایران 4470: سال 1377 مواد غذایی – از پیش بسته بندی شده – برچسب گذاری.
3-6- استاندارد ملی ایران 2347: سال 1362 آب – روشهای نمونه برداری.
3-7- استاندارد ملی ایران 5869: سال 1381 آب معدنی – روش آزمون میکروبیولوژی.
3-8- Codex Alimentarius, Volume 13. Methods of Analysis and Sampling – 1994.
4- تعاریف
در این استاندارد اصطلاحات و / یا واژه ها با تعاریف زیر بکار می رود.
4-1- آب معدنی طبیعی
آبی است که با آب آشامیدنی (1) به دلایل زیر قابل تشخیص است:
الف- بوسیله محتوای املاح معدنی خاص، عناصر کمیاب (2) و دیگر ترکیبات مشخص می گردد.
ب- از منابع طبیعی مانند چشمه و نقاط حفاری شده از سفره های آب زیر زمینی بدست می آید، و کلیه اقدامات احتیاطی برای جلوگیری از هرگونه آلودگی یا تأثیرات خارجی روی کیفیت آن باید انجام گیرد.
ج- ترکیبات آن در فصول مختلف سال از ثبات نسبی برخوردار است.
د- تحت شرایطی که ویژگیهای آن تغییر نکند جمع آوری می شود.
ه- در نزدیکترین محل ممکن به سرچشمه آب، تحت شرایط بهداشتی خاص بسته بندی می شود.
و- هیچگونه فرآیند پالایش (3) به جز فرایندهایی که در بند 8-2 این استاندارد تعیین شده است در مورد آن بکار نمی رود.