آرتریت
آرتریت یا التهاب مفاصل، شایعترین عارضه خارج رودهای بیماری التهابی روده است و ممکن است تا حدود 25% افراد مبتلا به کرون یا کولیت اولسراتیو را تحت تأثیر قرار دهد. با وجودی که آرتریت بطور کلی با افزایش سن مرتبط است در این بیماران، اغلب افراد جوان را مبتلا میکند. علاوه بر درد مفاصل، آرتریت همچنین باعث تورم مفاصل و کاهش قابلیت انعطافپذیری مفاصل میشود.
انواع آرتریت
آرتریت ممکن است در سه فرم مختلف ظاهر شود :
آرتریت محیطی
آتریت محوری (که اسپوندیلیت یا اسپوندیلوآرتروپاتی هم نامیده میشود)
اسپوندیلیت انکیلوزان
آرتریت محیطی
آرتریت محیطی معمولاً مفاصل بزرگ دستها و پاها را که شامل آرنجها، مچها، زانوها و قوزک پاها میشود، را در گیر میکند. احساس ناراحتی در مفاصل ممکن است مهاجرت کننده باشند یعنی از یک مفصل به مفصل دیگر حرکت کند. اگر درمان نشود درد ممکن است به مدت چند روز تا چندین هفته طول بکشد. آرتریت محیطی بیشتر در افرادی که کولیت اولسراتیو یا کرون روده بزرگ دارند دیده میشود. میزان التهاب مفصل بطور کلی نشان دهنده وسعت التهاب روده بزرگ است. با وجود این که هیچ تست اختصاصی برای تشخیص قطعی وجود ندارد، روشهای تشخیصی مختلفی شامل آنالیز مایع مفصلی، آزمایش خون و عکس برداری اشعه X برای رد کردن سایر علل درد مفاصل استفاده میشوند. خوشبختانه، آرتریت محیطی معمولاً صدمه دائمی نمیزند.
آرتریت محوری
آرتریت محوری به نام اسپوندیلیت یا اسپوندیلو آرتروپاتی هم شناخته میشود. آرتریت محوری درد و سفتی در قسمت پایینی ستون فقرات و مفاصل ساکروایلیاک (محل اتصال ستون مهره ها به لگن) ایجاد میکند. بطور قابل توجه و بخصوص در جوانان این علائم ماهها یا حتی سالها قبل از علایم روده ای بروز میکنند. برعکس آرتریت محیطی، آرتریت محوری ممکن است صدمه دائمی در اثر چسبیدن استخوانهای ستون فقرات به هم و در نتیجه کاهش میزان حرکت پشت ایجاد کند. در بعضی موارد، محدودیت حرکت دندهها، تنفس عمیق را برای بیمار مشکل می کند. اسپوندیلیت فعال معمولاً تا سن 45 سالگی فروکش میکند. درمان این بیماران بیشتر در جهت بهبود حرکت پشت میباشد. ورزشهای کششی و گرمای مرطوب برای بیماران توصیه میشوند.
اسپوندیلیت انکیلوزان
اسپوندیلیت انکیلوزان یک نوع شدید التهاب ستون فقرات است که نادر میباشد و در 3-2% بیماران مبتلا دیده میشود. این بیماری در کرون بیشتر از کولیت اولسراتیو دیده میشود. علاوه بر آرتریت ستون فقرات و مفاصل ساکروایلیاک(محل اتصال ستون مهره ها به لگن) ، اسپوندیلیت انکیلوزان میتواند باعث التهاب چشمها، ریهها و دریچههای قلبی شود. علت اسپوندیلیت انکیلوزان ناشناخته است، اما اکثر افراد مبتلا یک زمینه ژنتیکی دارند.
در بعضی بیماران، این بیماری در افراد مستعد از نظر ژنتیکی بعد از ابتلا به عفونت روده یا مجاری ادراری دیده میشود. معمولاً، میزان شدت انکیلوزان میتواند میزان پیشرفت بیماری روده ای را پیشبینی کند. اسپوندیلیت انکیلوزان بطور کلی افراد زیر 30 سال و بیشتر نوجوانان و مردان جوان را درگیر میکند و در ابتدا خود را به صورت کاهش چشمگیر میزان حرکت قسمت پایین ستون فقرات نشان میدهد. درمان نوتوانی برای به دست آوردن توان حرکتی لازم است. اما حتی با بهترین درمان هم بعضی از بیماران دچار سفتی ستون فقرات میشوند. علایم اسپوندیلیت انکیلوزان ممکن است بعد از برداشتن روده بزرگ بدتر شوند