گیاهان، اولین چرخه تولید مواد غذایی هستند. آنان با جذب نور و گاز کربنیک از محیط، عمل فتوسنتز انجام می دهند. نتیجه این فرایند، تولید اکسیژن است. این عمل در طی شب و در مدت زمان تاریکی، بالعکس می شود.
این قاعده در مورد گیاهان آبزی نیز صادق است. گیاهان آبزی با جذب نور – اگرچه آن نور مصنوعی باشد – و گرفتن گاز کربنیک از محیط آب، تولید اکسیژن می نمایند. این فرایند نقش بسیار حیاتی در تامین اکسیژن آب جهت تنفس ماهیها و در کل، آبزیان دارد . به علاوه، وجود پوشش گیاهی به عنوان سایه بان، پناهگاه، مخفیگاه و زایشگاه طبیعی در مخازن آکواریوم پر اهمیت است.
باید توجه داشته باشید که گیاهان آکواریومی به چند مورد اساسی نیازمندند
کف پوش مناسب:برای نگهداری گیاهان داشتن کف پوش مناسب از اساسی ترین نیاز
هاست.سنگ ها باید حدود 2-3 میلیمتر باشند .کلسیم آنها باید بسیار اندک
باشد.نباید زبر و نوک تیز باشند.زیرا در این صورت گیاه شما قادر به ریشه
دواندن نیست و براحتی صدمه دیده و موجب مرگ گیاه می شود.یکی از بهترین پوشش
ها که امروزه در اکثر مغازه های آکواریوم یافت می شود سنگریزه های ساحل است
زیرا که فاقد مواد مضر بوده و نیز بسیار صیقل خورده و مناسب است. گیاهان در
این نوع شن به راحتی می توانند ریشه دار شوند همچنین این بستر موجب می شود تا
با رشد ریشه ها در کف استقامت و ماندگاری آنها در کف آکواریوم افزوده
شود.استفاده 100% از شن نیز توصیه نمی شود.زیرا شن ها می توانند به تکه ای
سخت و محکم تبدیل شوند که مانع رشد ریشه ها می شود.همچنین از خاک به دلیل
داشتن برخی مواد مضر بپرهیزید.همچنین برای کاشت گیاهان می توانید از گلدانهای
سفالی یا پلاستیکی استفاده کنید.البته منظور گلدان صرف نیست بلکه می توانید
از ظرف ماست ،لیوان یکبار مصرف و دیگر ظروف استفاده کنید. در اینصورت یکی از
مسایل مهم در کاشتن گیاهان آکواریومی که در آمدن آنها پس از کاشت است برطرف
خواهد شد.برای این منظور سطلی را از آب پر کنید و در داخل این سطل اقدام به
کاشتن گیاهان نمایید.سپس ظروف را به آکواریوم منتقل کنید.ریشه ی گیاه را در
هنگام کاشتن به خوبی پهن کنید و از آسیب وارد کردن به آن دوری کنید.در هنگام
کاشت و یا در هر زمانی برگ های خراب، سوراخ و یا صدمه دیده را جدا کنید زیرا
انرژی که صرف بازیابی این برگ خواهد شد می تواند برای تولید برگ های تازه و
سرحال به کار رود ..
مواد مغذی : برخی از مواد برای رشد گیاهان نیار است.یکی از این مواد آهن
است که در سبزه و نیز رشد رنگدانه های سبز گیاهان به کار می رود.دیگر مواد
مورد نیاز گیاهان عبارتند از:منگنز،روی،منیزیم، مس، پتاسیم، سولفور، فسفر،
کلسیم، و نیتروژن.البته این به این معنی نیست که شما باید تک تک این مواد را
تامین کرده و در اختیار گیاه قرار دهید. بلکه بیشتر این مواد در آب شیر موجود
است و برخی نیز از طریق ماهی ها و و باقی مانده ی غذا ها تامین می شود.تنها
چیزی که در این مورد نیاز دارید داشتن مقداری کود مایع(یا بصورت قرص)برای
آکواریوم است که از وجود مواد مورد نیاز برای گیاهانتان اطمینان حاصل کنید.از
دیگر مواد مورد نیاز ماهی ها نیترات است که با تبدیل اوره ی حاصل از ادرار
ماهی در اختیار گیاهان قرار می گیرد.
نور: از دیگر سوالاتی که ممکن است در ذهن اکثر افراد مطرح شوداین است
که آیا نور آکواریوم من به اندازه ی کافی است؟باید توجه داشته باشید که
استانداردی که برای همه ی آکواریوم ها و تمام گیاهان صدق کند وجود ندارد بلکه
میزان نور با توجه به موقعیت آکواریوم و گیاهان درون آن تعیین می
. شود.ولی به یاد داشته باشید که نور زیاد همیشه رشد زیاد را به دنبال ندارد
یعنی شما نمی توانید با داشتن اندکی ماهی نور آکواریوم را زیاد کرده و انتظار رشد گیاهان را داشته باشید(وبرعکس). بلکه باید همواره تعادلی میان نور و گازکربنیک آکواریوم برقرار باشد.
پس همیشه سعی کنید این تعادل را حفظ
کنید.استانداردی که برای اکثر آکواریوم ها به طور نسبی صادق است 1.5-2
وات(Watt) برای هر 4 لیتر(1gallon=3.7853) می باشد.البته در مورد رنگ نور سعی
کنید رنگ های مختلف(طیف های مختلف) را امتحان کرده و بهترین را انتخاب کنید.و
اصلا نگران گیاهان نباشید زیرا گیاه می تواند ظرف چند روز دوباره به حالت
قبلی باز گردد. یکی از بهترین نورهایی که می تواند مورد استواده قرار گیرد
ترکیبی از 2 لامپ فلورسنت و لامپ هالوژن است .
گیاهان آکواریوم در کل به سه دسته تقسیم میشن :
- گیاهان رو آبی .
- گیاهان میان آبی .
- گیاهان زیر آبی .
-گیاهان رو آبی : که در سطح آب شناور هستن , قابل کاشتن نیستن و روی سطح آب رشد میکنن و نیاز به نور شدید دارن و از ذرات معلق در آب تغذیه میکنن . این گیاهان مناسب برای تولید مثل ماهی های زنده زا هستن و بچه ماهی ها در لای برگها و ریشه های نازک و کوچک اونها مخفی میشن و محیط مناسبی برای زایمان ماهی های بالغ فراهم میکنن و از طرفی هم سطح آب رو تمیز و پاک نگه میدارن به علت قرار گرفتن در سطح و جذب مواد آلی سطح آب . این گیاهان در واقع به نوعی انگل و مزاحم هم به حساب میان چون در مدت کوتاهی تمام سطح آب رو میپوشونن و مانع از رسیدن نور و اکسیژن به عمق آب و گیاهان دیگه میشن نمونه این گیاهان انگل Azolla هست که در تصویر مشاده میکنید . بهتره هر چند وقت مقداری از این گیاهان رو دور بریزید و یا از ماهی های گیاهخواری مثل سیلور دالر و یا گورامی ها هم جزو ماهیهاتون داشته باشید تا این نوع گیاهان رو کنترل کنن . در ایران تنها یک نوع از این گیاهان فروخته میشه به اسم " کرفسی " یا Wisteria که گیاهی بسیار زیبا با رشدی فوق العاده ست . کافیه یک بوته کوچک از اونو روی آب آکواریوم بندازین تا در مدت خیلی کوتاهی تمام سطح آب رو بیپوشونه و زیبایی خاصی به آکواریوم بده . یکی از گیاهان دیگه که بیشتر مخصوص برکه ها ست گیاه نیلوفره که اون هم زیبایی خاصی داره و میشه در حوض هایی که ماهی طلایی نگهداری میکنن اونو پرورش داد .
- گیاهانی که در لایه های میانی آب قرار دارن : گیاهانی هستن که ریشه اونها چندان عمیق نیست و بیشتر در لایه های میانی آب معلق هستن و تا سطح آب رشد میکنن . نیاز به مواد آلی مغذی برای تغذیه ندارن و این مواد رو توسط ریشه هاشون از خود آب دریافت میکنن و نیاز به بستر مناسب ندارن .
- گیاه " الودئاچشم گربه ای " Elodea :