گیاهان آکواریوم نقش بسیار مهمی در ایجاد تعادل اکوسیستم آکواریوم بازی میکنن . گیاهان آکواریوم درست مثل درختان عمل میکنن و محیط آکواریوم رو زیباتر و سالم تر میکنن . دی اکسید کربن و گازهای زیان آور رو از آب میگیرن و اکسیژن پس میدن . محلی برای مخفی شدن بعضی گونه های ماهی ایجاد میکنن و محرکی هستن برای تولید مثل بیشتر ماهی ها . مواد معلق در آب رو جذب میکنن و باعث شفاف شدن آب میشن . بعضی از باکتریهای مضر و معلق در آب رو هم جذب میکنن و باعث سلامتی محیط آب میشن و بطور کلی نقش مهمی در ایجاد و پایداری اکوسیستم یک آکواریوم زیبا و سالم ایفا میکنن . برای کاشتن گیاهان از یک بستر ماسه ای یا شنی استفاده میکنن . بهتره بجای استفاده از ریگ یا ماسه های کنار دریا , از ماسه های درشت و صیقلی به درشتی 5 میلیمتر استفاده بشه تا ریشه ها بتونن در داخل این بستر نفوذ کنن . استفاده از گلدانهای سفالی هم برای کاشت گیاهانی که نیاز به خاک غنی دارن و یا دارای ریشه های ترد و شکننده و یا پراکندگی زیاد ریشه هستن مفیده . این اواخر هم سبد های پلاستیکی کوچکی ساخته شده که ریشه گیاهان رو در داخل اون قرار میدن و بعد سبد رو داخل ماسه فرو میکنن . گیاهان آکواریوم در کل به سه دسته تقسیم میشن :
گیاهان رو آبی .
گیاهان میان آبی .
گیاهان زیر آبی .
گیاهان رو آبی :
که در سطح آب شناور هستن , قابل کاشتن نیستن و روی سطح آب رشد میکنن و نیاز به نور شدید دارن و از ذرات معلق در آب تغذیه میکنن . این گیاهان مناسب برای تولید مثل ماهی های زنده زا هستن و بچه ماهی ها در لای برگها و ریشه های نازک و کوچک اونها مخفی میشن و محیط مناسبی برای زایمان ماهی های بالغ فراهم میکنن و از طرفی هم سطح آب رو تمیز و پاک نگه میدارن به علت قرار گرفتن در سطح و جذب مواد آلی سطح آب . این گیاهان در واقع به نوعی انگل و مزاحم هم به حساب میان چون در مدت کوتاهی تمام سطح آب رو میپوشونن و مانع از رسیدن نور و اکسیژن به عمق آب و گیاهان دیگه میشن نمونه این گیاهان انگل Azolla هست که در تصویر مشاده میکنید . بهتره هر چند وقت مقداری از این گیاهان رو دور بریزید و یا از ماهی های گیاهخواری مثل سیلور دالر و یا گورامی ها هم جزو ماهیهاتون داشته باشید تا این نوع گیاهان رو کنترل کنن . در ایران تنها یک نوع از این گیاهان فروخته میشه به اسم " کرفسی " یا Wisteria که گیاهی بسیار زیبا با رشدی فوق العاده ست . کافیه یک بوته کوچک از اونو روی آب آکواریوم بندازین تا در مدت خیلی کوتاهی تمام سطح آب رو بیپوشونه و زیبایی خاصی به آکواریوم بده . یکی از گیاهان دیگه که بیشتر مخصوص برکه ها ست گیاه نیلوفره که اون هم زیبایی خاصی داره و میشه در حوض هایی که ماهی طلایی نگهداری میکنن اونو پرورش داد .
گیاهانی که در لایه های میانی آب قرار دارن :
گیاهانی هستن که ریشه اونها چندان عمیق نیست و بیشتر در لایه های میانی آب معلق هستن و تا سطح آب رشد میکنن . نیاز به مواد آلی مغذی برای تغذیه ندارن و این مواد رو توسط ریشه هاشون از خود آب دریافت میکنن و نیاز به بستر مناسب ندارن .
گیاه " الودئا " Elodea :
این گیاه در ایران هم فروخته میشه و بصورت ساقه ای تُرد با برگهای ریز و فر خورده و زیباست . خیلی سریع رشد میکنه و تکثیر میشه و کافیه وقتی دراز شد اونو قطع کنیم و دوباره بکاریم . این گیاه باعث شفاف شدن سریع آب آکواریوم میشه و ذرات معلق در آب رو به سرعت جذب میکنه . در شرایط مناسب از گیاه ریشه های درازی تا سطح آکواریوم رشد میکنه و اونو زیباتر میکنه و در فصل تابستان هم گل میده .
خانواده : Hydrocharitaceae
اقلیم : بین المللی
قلم رو : بین المللی
متعلق به کشور : کانادا
ارتفاع : 100-40 سانتی متر
پهنا : 5-3 سانتی متر
میزان نور : متوسط و خیلی زیاد
دما : 20-10 درخه سانتی گراد
میزان سختی : خیلی نرم و خیلی سخت
میزان پی هاش : 10-5
میزان رشد : بسیار سریع
سختی نگه داری : آسان
گیاهانی که ریشه اونها در خاک یا ماسه و بستر آکواریوم قرار داره :
جزو زیبا ترین و با دوام ترین گیاهان آکواریوم هستن . متاسفانه در ایران گیاهان آکواریومی تنوع چندانی ندارن و به چند نوع خاص محدود شدن . در ایران فقط چند نوع با دوام از این گیاهان فروخته میشه . این گیاهان مثل گیاهان آپارتمانی دارای ریشه هستن و رشد خوبی دارن و زیبایی فوق العادی ای به محیط ماهی ها میبخشن . از مواد آلی موجود در بستر آکواریوم بعنوان کود و خاک تغذیه و استفاده میکنن و با جذب این مواد باعث زلال شدن آب و بهینه سازی محیط آکواریوم میشن . بعضی از معروفترین این گیاهان شامل گیاهان زیر میشن :
گیاه " کریپتون " Cryptocoryne :
مشهورترین و بهترین و مناسب ترین این گیاهان آکواریومی هست که خیلی مناسبه برای آکواریوم . گیاه زیبا و با دوامی هست که رشد خوبی داره و خیلی عالی تکثیر میشه . این گیاه برتری ای که نسبت به گیاهان دیگه آکواریوم داره اینه که توسط ماهی های گیاهخوار و یا حلزونها خورده نمیشه . دلیلش هم اینه که برگها و ساقه این گیاه تلخه و ماهی ها رغبتی به خوردنش پیدا نمیکنن . در ضمن این گیاه در نور کم و متوسط و دمای بالای آب هم بخوبی رشد و نمو میکنه و زیبایی خاصی داره و گل های زرد رنگی در زمستان میده که خیلی خوش بو هستن . در صورتیکه باقی گیاهان آکواریومی برای بیشتر ماهی ها غذا به حساب میان و خورده میشن و از طرفی گرمای آب و نور کم اونها رو خراب میکنه . نکته ای که در پرورش گیاه کریپتون باید در نظر بگیرید اینه که این گیاه با بعضی از انواع گیاهان نمیتونه رشد کنه و گیاهانی که در کنار این گیاه کاشته میشن , بزودی خشک میشن . یکی از این گیاهان گیاه والیس Vallisیا همون گندمی نام داره که اگر با گیاه کرپتون کاشته بشه , سریع زرد و خراب میشه و از بین میره . دلیلش هنوز مشخص نیست و این دو گیاه با هم همزیستی ندارن . گیاه کریپتون تا سطح آب رشد میکنه و برگهای مواج و زیبایی داره و اگه در نور طبیعی قرار بگیره حتا گل هم میده . در شرایط مناسب گاه به ارتفاع یک متر رشد میکنه . تکثیر اون از طریق پاجوش هایی هست که از خود گیاه خارج میشه و در مدت 6 ماه یک آکواریوم بزرگ رو بطور کامل میپوشونه و بسیار زیبا میکنه . جزو گیاهان گران قیمت به حساب میاد و یک بوته کوچک اون بین 3 تا 5 هزار تومان قیمت داره . خیلی خوبه که این گیاه رو در گلدانهای سفالی سوراخ دار و یا گلدانهای پلاستیکی مشبک مخصوصی که مثل سبد هستن بکارن تا موقع عوض کردن آب آکواریوم ریشه ش آسیب نبینه و در ضمن زیاد از حد در زیر ماسه پراکنده نشه .