طرح توجیهی تأسیس کارخانه سنگبری

چکیده:

درحال حاضر استخراج سنگهای تزئینی نرم و متوسط (از لحاظ موقعیت در برش)با روشهای مناسب فنی و اقتصادی مانند  قله برهای سی تیغه  وساخت ایتالیا انجام میشود. برش سنگهای سخت (گرانیت) به علت سایندگی ومقاومت بالایشان با مشکلاتی همراه است  و باعث شد ه که تولید اینگونه سنگها نسبت به سایر سنگهای تزئینی افزایش یابد در این تحقیق قبل از  هر کار نگاهی به بازار جهانی  سنگ و مشکلات مر بوط به ان  شده است  و همچنین سنگ را از مرحله قله بر با تاثیر هزینه ها همچون الماس.برق ودستمزد مورد بررسی وحسابداری قرار داده ونشان داده شده است که در این مرحله قله بر (1) بیشترین هزینه را به خود اختصاص می دهد وبعد مراحل طولی بر (2) وکله بر عملیات شبیه به هم دارند وتقریبآ به یک نسبت مشابه هزینه ها در ان صرف شده است.در مرحله ساب (4) هزینه الماس حذف شده.به جای ان هزینه لقمه (برای عمل صیقل دادن) جایگزین شده است وبعد از مرحله قله بر بیشترین هزینه در مر حله ساب است. در اخر (نتیجه گیری) به وجود عواملی مانند( 1) سفارش کار (2) دستگاه های اتوماتیک(3) وجود یک استاد کار با تجربه که می توانند بر بهای تمام شده یک متر مربع تاثیر بسزائی داشته باشند اشاره شده است.

مقدمه :

بی شک نقش تاریخی .قذمت وگستردگی استفاده از سنگهای ساختمانی بر کسی پوشیده نیست به خصوص برای ساکنین  کشوری با تاریخی بس کهن .چه کمتر منطقه ای در سرزمینهائی یافت می شود که از اثار باستانی بی بهره با شد و اولین وشاید تنها مصالح ساختمانی قابل مشاهده .سنگهای عظیم به جا مانده میباشد .به طور مثال کاخ داریوش کبیر. پاسارگاد. مقبره کوروش ومعبد عظیم چغا زنبیل وهزاران ابنیه .البته این امر تنها به کشور ما محدود نمی شود ودر سایر نقاط جهان مانند مصر. یونان وایتالیا نیز چنین  اثاری مشاهده میشود .استفاده از سنگ توسط بشر به بیش از دوازده هزار سال پیش بر می گردد.استفاده از سنگ با بلوک های بزرگ شروع وبا پیشرفت علم به تدریج از وزن انها کاسته شد ولی در عوض توجه به رنگ.صیقل پذیری و استحکام سنگ بیشتر شده واکنون  بیشتر از پلاک های زیبا با رنگ. صیقل. جلا و قطر اندک  بهره برداری می گردد.

نگرشی به بازار جهانی سنگ:

سنگ ماده ای است که بشر از روزهای نخستین حیاتش بر روی کره ی زمین جهت رفع احتیاجات مختلف روزمره ی زندگی اش ازان استفاده می نموده است .مصرف سنگ روند رو به رشد پایدار ودائمی در بخش ساختمان و عمران در سراسر دنیا به نمایش گذاشته است .دنیا در سالهای اخیر شاهد توسعه چشمگیر صنعت سنگ. تجهیزات و ماشین الات وابسته به ان بوده است.

درسال1999 تولید خالص معادن 5/54 میلیون تن و تولید گرانیت ومرمریت (تولیدات صیقل) 600 میلیون تن متر مربع  تعیین شده است شاخص اماری بیانگر 208 میلیون تنی مصرف، پیشرفت4/11 درصدی باشند که رکورد نرخ رشد در دهه اخیر بوده است و تنها مورد استثنا سال1994 می باشد .روند رو به رشد دنیا در بخش صنعت سنگ آینده بسیار بهتری برای معادن و بهره برداری از انها پیش بینی می کند.

در سال 1999 با در نظر گرفتن افزایش دو برابر تقاضا. برداشت خارج از تناسب و اندازه از معادن صورت گرفت. با نگاهی به نرخ تولیدات.سال 1999 از مطرح ترین سالها در درصد تولید گرانیت خام بوده است.

هندوستان در رده سران کشورهای تولید و صادر کننده گرانیت و سنگهای سیلیس خام قرار گرفته است و5/1 میلیون تن در سال به دیگر کشور های جهان صادر می کند. هندوستان دارای سنگهائی از قبیل : گرانیت قرمز همایونی. گرانیت خالص سیاه. گرانیت فردوس و گرانیت کهکشانی می باشد مرمر سبز هندوستان نیز متقاضیان زیادی دارد. از جمله بازار های سنگ هندوستان را می توان کشورهای مالزی، سنگاپور، ویتنام، استرا لیا، نیوزلند،کشورهای بلوک شرقی، لبنان و ترکیه نام برد.

میزان واردات سالیانه سنگ ایتالیا از هندوستان:000/502 میلیون تن ، واردات چین 000/261 میلیون تن و تایوان 000/218 میلیون تن است.

صاحبان صنعت سنگ در25 سال آینده میزان تولیدات و مصارف مواد سنگی را 5 برابر بیشتر پیش بینی کرده اند. امروزه نیز ایتالیا از سرداران کشورهای سازنده ماشین الات صنعتی در رابطه با سنگهای مرمر می باشد. کشور ایتالیا در سال 1999 دستگهای صنعتی معادل 340 میلیون یورو به 120 کشور جهان صادر نموده است. علیرغم روند نزولی صادرات ماشین آلات ایتالیا ظرفیت تولید ماشین پولیش (صیقل دهی ) و دستگاه سفالین سنگ نمای کریستالی که از مدرن ترین دستگاهای سنگبری است به شدت افزایش یافته است.

یکی از تولیدات ساخنمانی که به دلیل قیمت ارزان تر.  حدود 4/1 قیمت سنگ و تولید بسیار زیاد سالیانه 9/3 میلیون متر مربع از رقبای سنگ به شمار می رود سرامیک است که به خاطر دلایل ذکر شده نیمی از بازار مصالح ساختمانی را به خود اختصاص داده است. سنگهای مصنوعی نیز از دیگر رقبای سنگ میباشد که دارای ویژگی مشابه سنگ بوده وبرای مصرف در ساختمانها کاملا مناسب است. ایتالیا نیز در این بخش در سال" 1999 " 220 میلیون متر مربع تولید داشته است که بیانگر رشد 6/23 درصدی نسبت به سال گذشته بوده است.

در جایی که صحبت از اعتبار و اطمینان. زیبایی کار و مقاومت به میان می آید سنگ رقیب دیگری ندارد. سنگ پاسخگوی تمام نیازهای انسان است وبه طور کامل خواسته های انسان را برآورده می سازد. افزایش صعودی4/7 درصدی در بازار تولید دلیل بر این صحبت است.

صادرات سنگ:

لازم به یادآوری است که ارزش صادرات 1 تن سنگ برابر با صادرات 9 بشکه نفت خام است واز طرفی ایران دارای دومین ذخایر ساختمانی در جهان می باشد وبه تایید بسیاری از اساتید کشور همین مقوله سنگ ساختمانی توان متحول کردن اقتصاد کشورمان را دارا می باشد.

تاریخچه صنعت سنگ ایران :

نخستین دستگاه برش سنگ که نوعی اره دارای تیغه های اهنی بود در سال 1307 برای بر پا کردن کاخ مرمر ساخته ونصب گردید وهمزمان شرکت اشکودا. برای تامین سنگ دادگستری اره مشابهی نصب کرد.

اولین کارخانه سنگبری در ایران در سال 1317 توسط استان قدس رضوی در مشهد دایر گردید. این کارخانه ساخت المان بود و از محصولات این کارخانه در ساخت بانک مرکزی تهران. بانک سپه مرکزی و ساختمان وزارت صنایع و معادن استقاده شد. همچنین مقداری سنگ پلاک برای حرم حضرت معصومه (س) به قم و مقداری هم به نجف فرستاده شد.

استفاده از سنگ در ساختمان سبب افزایش استحکام و دوام ساختمان. افزوده شدن عمر ساختمانها و کمک به بهداشت محیط زیست کارکنان ساختمان میگردد.

(مهمترین تحول در سال 1345 با کپی سازی جرثقیل دروازه ای اتفاق افتاد)

کم توجهی مسئولین به ارزش سنگ:

مصرف مواد منفجره در استخراج سنگ از معادن خسارت فراوانی رابه معادن سنگ کشور وارد می سازد که در برخی موارد درصد سنگ لاشه به قواره حاصله به 60 درصد ویا بدتر از ان می رسد. در وضعیت ایده ال که سنگ  کاملا قواره استخراج گردد باید از هر تن سنگ 10 متر مربع ودر حالت نسبتا خوب از هر تن سنگ 8 متر مربع سنگ پلاک حاصل گردد در صورتی که بنا به اظهارات سنگبریها. با روش استخراج فعلی از هر تن سنگ قواره که به کارخانجات تحویل داده می شود حداکثر 3تا5 متر مربع سنگ پلاک حاصل می شود.

اهمیت سنگهای تزئینی در برخی از کشورها مانند ایتالیا به حدی است که آموزشکده های استخراج سنگ تاسیس کرده اند. در آمد این کشور هااز محل صدور انواع سنگهاومصنوعات وفرآورده های جنبی آن بعد از کشاورزی، صنعت ودرآمدهای ناشی از جلب توریسم به چند صد میلیون دلار در سال می رسد.

کاربرد سنگهای ساختمانی :

امروزه به دلیل پیشرفت فن اوری در استخراج وحمل ونقل. استفاده از سنگ ابعاد گسترده تری گرفته واز ان در زمینه های مختلف ساخت وساز استفاده می گردد.

اکثر دیوارهای داخلی که با سنگ پوشانده می شوند مربوط به ساختمان های اداری. اماکن عمومی و بهداشتی.فروشگاه ها و سالن غذا خوری است.

کف و پلکان:

به کار بردن سنگ جهت استفاده در کف به خاطر مقاومت دربرابرسایش و ضربه ی زیاد است.

نما:

بیشترین کاربرد سنگ در ساختمان. به خاطر نمای ان است. نمای ساختمان به دلایل قرار گرفتن در معرض شرایط جوی (باران. یخبندان. افتاب وآلاینده ها ) از اهمیت خاصی برخوردار است.

کف پیاده روها:

سنگ های مورد استفاده در پیاده روها باید سخت. بادوام ودارای مقاومت سایشی بالا باشند. سنگ ها باید دارای چند کانی( playmineral ) با دانه بندی متوسط باشند.

بام:

در بعضی مناطق برای پوشش بام از سنگ به خاطر دوام و قیمت مناسب ان نیز استفاده می کنند.

دیوار وشالوده:

 سنگ ها را برای شالوده و دیوارهای حایل معمولا به صورت نا منظم و بدون شکل به کار می برند. حجم این سنگ ها بین  002/0 تا 005/0 متر مکعب است واز قطعات جهت پر کردن فاصله بین انها استفاده می گردد. معمولا برای این کاراز سنگ هایی که در منطقه وجود دارد استفاده می شود.

موج شکل هاو ساختمان های بندری:

به کار بردن سنگ برای موج شکل ها و ساختمان های بندری به دلیل شرایط خاص (وجود امواج. جذر ومد و عوامل شیمیایی محیط) می باشد.

زیر سازی جاده ها :    

سنگ هایی که برای جاده سازی استفاده می شوند باید نسبت به نوع جاده وشرایط زمین شناسی و مورفولوژی منطقه انتخاب شوند.

تزئینات ساختمان:

برای تزئینات ساختمان از سنگ های بریده شده با اندازه های معین استفاده می شود. این سنگ ها برای استفاده در قاب درها ، پنجره ها، ستون، شومینه و موارد دیگر استفاده می شود.

مراحل تولید سنگ:

بعد از اینکه سنگ در محل تعیین شده در کارخانه تخلیه شد سنگ را ازلحاظ ارتفاع و طول. متر گذاری و از طرفی که بیشتر سنگ می دهد (یعنی دور ریز کمتری داشته باشد ) با جرثقیل بلند کرده وروی واگن مخصوص سنگ می گذارند در اخر ان را با دیلم به زیر قله بر هدایت می کنند.

بعد از اینکه سنگ به زیر قله بر رفت انرا با نمره ای که مشخص شده است می برند. بعد از بریدن انرا به بیرون می اورند وبا قلم وچکش پلاکهایی راکه بر بریده جدا می کنند وروی دستگاهی به نام طولی بر (حکمی بر) که سنگ را از طرف عرض نمره می کند قرار می دهند.

طولی بر به وسیله غلتک حرکت می کند وسنگ را به طرف جلو می برد تا به دستگاه کله بر می رسد پس از نمره کردن سنگ را روی ساب می گذارند (ساب وسیله ای است که سنگ را با سمباده مخصوص که در اصطلاح سنگ بریها بشقابی نام گذاری شده است ساب می دهد) پس از ساب، سنگ را با وسیله ای به نام خشک کن،خشک می کنند.

اگر سنگ از لحاظ ساب و برش مشکلی نداشت آن را به محلی که برای بارگیری تعبیه شده است می برند و در آن مکان سنگ ها را درجه بندی و نمره بندی می کنند.

کارگران:

کارگران سنگ بری به 4 دسته تقسیم می شوند. کارگران فنی، ساده، تکنسین فنی و منشی.

کارگران فنی 4 گروه هستند:

1- تابلو بند   2- کله بر چی   3- طولی برچی   4- ساب کار .

حقوق این 4 نفر در 8 ساعت کار 42000 ریال تعیین شده است وبرای هر 6 ساعت اضافه کاری (در روز تقریبا هر کارگر 3 ساعت اضافه کاری دارد )یک روز حساب می کنند. کارگران ساده 10 نفر هستند که عبارتند از : سنگ چین ها ولاشه برها و  کارگران غیر فنی حقوق ودستمزد روزانه برای هر 8 ساعت کار 35500 ریال می باشد وهمانند کارگران ساده هر 6 ساعت اضافه کاری یک روز حساب می شود. در هر کارخانه یک کارگر به نام تکنسین فنی وجود دارد که در زمان مشکل ساز شدن دستگاه ها آن را تعمیر و راه اندازی می کند. یک کار گر به نام سر کارگر که او هم یک فرد فنی است بر امور داخلی کارخانه نظارت می کند و منشی کا رخانه حسابها ودیگر امور مالی کارخانه را حساب می کند.

مشکلات کارگران:

در کارخانه های سنگ بری تقریبا تعداد کارگرانی که درآن محل مشغول به کار هستند. کارگرانی هستند که از کشورهای دیگر به کشور ماآمده اند از این تعداد اکثریت آنها افغانی هستند. چون این کارگران مشکلاتی از قبیل : رفت وآمد، بیمه و حقوق ندارند واز لحاظ جسمی قوی هستند لذا به راحتی در کارخانه ها فعالیت می کنند. برای کارگران ایرانی کار در این کارخانه ها به علت سختی کار و سر وصدای زیاد وکار کردن در آب مشکل وطاقت فرسا است.بیشتر آنها بیمه نمی شوند آنها حاضرند که روزانه حدود 5000 ریال به حقوق آنها افزوده شود ولی بیمه نشوند.