تحقیق مقاله شناخت ملاک ها ی موجود و مطلوب انتخاب سردبیران گروه های داخلی خبری ایرنا

فصل اول

 کلیات

-1- بیان مساله

    تخصصی شدن مشاغل ، بکارگیری نیروهای متخصص ، مطلع و کارآمدی را می طلبد که با استفاده از تخصص ، اطلاعات و دانش خود کار را  با صرف کمترین هزینه و با بیشترین سرعت ارایه کنند. جهان امروز، جهان رقابت ، سرعت و انجام کارها در کمترین زمان ممکن است . حوزه اطلاع رسانی نه تنها از این امر مستثنی نیست بلکه سرعت در انتقال خبر و اطلاع رسانی یکی از ویژگی های اساسی در خبرنویسی است و حساسیت کار اطلاع رسانی ، نیاز مخاطبان به دسترسی سریع و به موقع به خبرها برای اتخاذ تصمیم درست ، افرایش تعداد رسانه ها به ویژه رسانه های جدید و قدرتمند الکترونیکی و رقابت میان آنها بر ضرورت سرعت در کار خبررسانی افزوده است.

    شاید، زمانی ، ارزش خبری یک خبر را به لحاظ زمانی تا بیست و چهار ساعت محاسبه می کردند اما امروزه ، با توجه به تعدد رسانه های مکتوب و چاپ مکرر آنها در روز و پیدایش و رشد رسانه های الکترونیکی ویژه پخش اخبار ، ارزش زمانی برخی از خبرها مانند ترور یا مرگ شخصیت های معروف ، اعلام وقوع یا پایان جنگ ، سقوط قیمت ارز ، شاید به ثانیه محدود شود، بنابراین ، کمترین تعلل و تاخیر در انعکاس سریع رویدادها به کاهش اعتبار رسانه و ادامه این روند در درازمدت به مراجعه مخاطبان به رسانه های رقیب ، کاهش میزان آگهی ها و در نتیجه به مرگ رسانه یا دستکم به کم و بی خاصیت شدن آن منجر می شود.

    البته به این مساله نیز باید توجه کرد که همانگونه که وجود هواپیما، تانک ، ناو و افراد انسانی به خودی خود موجب ایجاد یک نیروی نظامی کارآمد نمی شود، وجود قلم ، کاغذ، ضبط صوت ، اینترنت و نیروی انسانی به اسم خبرنگار نیز صرفا موجب تولید خبر و اطلاع رسانی نمی شود.  استفاده از دبیران و سردبیران متخصص ، آشنا به مسایل حرفه ای ، مطلع از حوزه تحت پوشش و  فناوری های ارتباطی در کنار تجهیزات و امکانات شغلی و خبرنگاران ورزیده و حرفه ای ، از جمله عوامل موثر بر انتقال سریع اخبار است .

    خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) به عنوان پیشکسوت خبرگزاری های ایران،  سرعت ، دقت و صحت را در سرلوحه کار خود قرار داده است . اما سوال این است که ایرنا تا چه اندازه توانسته است با اعمال ملاک های حرفه ای در انتخاب سردبیران گروه های خبری خود به این شعار تحقق بخشد و در واقع، ملاک های موجود  انتخاب سردبیران گروه های داخلی خبری در ایرنا کدامند و ملاک های مطلوب آن از نظر خبرنگاران هر گروه چیست ؟  

1-2- اهداف تحقیق :

    1- شناخت ملاک ها ی موجود و مطلوب انتخاب سردبیران گروه های دخلی خبری ایرنا ،

    2- میزان اعمال این ملاک ها،

    3- تاثیر اعمال این ملاک ها در تحقق شعار سرعت ، دقت و صحت ایرنا در اطلاع رسانی و

   4- شناخت ضعف ها و کاستی های موجود در زمینه ملاک های تعیین سردبیران و ارایه راهکاری مناسب برای ارتقای سطح اطلاع رسانی ایرنا .

1-3 - فرضیه ها :

    1- به نظر می رسد از دیدگاه خبرنگاران گروه های داخلی خبری خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا)، داشتن تحصیلات دانشگاهی تکمیلی مرتبط، یکی از ملاک های مطلوب انتخاب سردبیران ایرنا است .

    2- به نظر می رسد از دیدگاه خبرنگاران گروه های داخلی خبری خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا)، داشتن سابقه کار حرفه ای مرتبط ، یکی از ملاک های مطلوب انتخاب سردبیران ایرنا  است.

    3- به نظر می رسد از دیدگاه خبرنگاران گروه های داخلی خبری خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا)، آشنایی با فناوری های نوین ارتباطی و زبان خارجی، یکی از ملاک های مطلوب انتخاب سردبیران ایرنا است .

    4- به نظر می رسد از دیدگاه خبرنگاران گروه های داخلی خبری خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا)، گرایش های(سوگیری) سیاسی، یکی از ملاک های موجود انتخاب سردبیران ایرنا است .

    5- به نظر می رسد از دیدگاه خبرنگاران گروه های داخلی خبری خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا)، جنسیت، یکی از ملاک های موجود انتخاب سردبیران ایرنا است .

    6- به نظر می رسد از دیدگاه خبرنگاران گروه های داخلی خبری خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا)، مناسبات و ارتباطات فردی، یکی از ملاک های موجود انتخاب سردبیران ایرنا است.

1-4 - جامعه آماری :

خبرنگاران گروه های خبری ایرنا .

1-5 - روش تحقیق :

پیمایشی .

1-6- روش تجزیه و تحلیل داده ها : استفاده از امار توصیفی و استنباطی  .

1-7 - متغیرها :

متغیر مستقل :

    ملاک های مطلوب و موجود انتخاب سردبیران خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا)،

متغیرهای وابسته :

    - داشتن تحصیلات دانشگاهی تکمیلی مرتبط با روزنامه نگاری ،

    - داشتن سابقه کار حرفه ای (دستکم 10سال )،

    - آشنایی با فناوری های نوین ارتباطی و زبان خارجی ،

    - گرایش (سوگیری سیاسی) ،

    - ارتباطات و مناسبات فردی و

    - جنسیت .

1-8 - تعریف مفهومی متغیرها :

    خبرگزاری جمهوری اسلامی :  در سال 1313 ، اداره‌ای به نام "آژانس پارس" در وزارت امور خارجه ایران  در جایگاه یک مرکز خبری ملی و رسمی تاسیس شد. این اداره زیر نظر وزارت امور خارجه به انتشار اخبار ملی و بین‌المللی پرداخت و روزانه دو بار بولتن خبری به زبان فارسی و فرانسه منتشر و میان مسوولان، اداره های دولتی، خبرگزاری های بین‌المللی در تهران و مطبوعات ملی توزیع می‌کرد.

مهمترین وظایفی که در اساسنامه ایرنا برای این سازمان تعیین شده است عبارتند از:

    - جمع‌آوری، پردازش حرفه‌ای و انتشار اخبار و گزارش های خبری از رودیدادهای ایران و جهان در سطح ملی و انعکاس اخبار ایران در سطح بین‌المللی، 

    - تهیه، تولید و انتشار عکس‌های خبری از رویدادها و وقایع،

    - خرید و فروش خبر، گزارش‌، مقاله، تفسیر و عکس در سطح ملی و بین‌المللی،

    - انجام فعالیت‌های پژوهشی و تحقیقاتی در موضوعات مختلف،

    - مشارکت در ایجاد و تقویت سازمان‌ها و ائتلاف‌های خبری، منطقه‌ای و بین‌المللی،

    بر اساس آخرین تغییرات تشکیلاتی ایرنا در سال 1370، این سازمان در سطح بالا دارای مدیرعامل و سه معاونت خبری، اجرایی و فنی است. معاونت خبری سه مدیریت "اخبار داخلی"، "اخبار خارجی" و "پژوهش و بررسی‌های خبری" را مدیریت و هماهنگ می کند. معاونت اجرایی، مدیریت‌‌های "امور اداری"،"امور مالی"، "طرح و برنامه"  و "بازرگانی" را شامل می‌شود. معاونت فنی نیز دارای مدیریت‌های "مهندسی و ارتباطات" و "خدمات رایانه و ماهواره" است.

    بر اساس آخرین تغییرات تشکیلاتی، "ایرنا" دارای 50 دفتر در مراکز استان‌ها و شهرستان‌های مختلف کشور و 30 دفتر خارجی است. علاوه بر دفاتر خارجی، ایرنا در برخی کشورهای خارجی از خبرنگاران آزاد و رابطین خبری، برای کسب خبر بهره می‌برد.

سردبیر :

    در هر سازمان تحریریه ، سردبیر (ویراستار) نقش سیاستگذار، کانال پالایش خبر، هماهنگ کننده فعالیت تحریریه ، انطباق اخبار و مطالب با خط مشی رسانه ، انتخاب کننده اخبار ، اولویت گذاری خبر در صفحات ، انتخاب کننده نهایی عکس ، طرح و کاریکاتور و اعمال مدیریت در تمامی سرویس ها و بخش های خبری و فنی ایفا می کند .

خبرنگاران گروه های خبری داخلی ایرنا :

    تمامی افرادی که در سال 1386در گروه های خبری داخلی ایرنا( علمی ، فرهنگی ، سیاسی ، فرهنگی ، ورزشی ، اقتصادی، استان تهران و شهرستان ها ) به عنوان خبرنگار به تهیه ، گردآوری و تنظیم خبر و گزارش و ارایه به سردبیر مشغول به کار هستند.

تحصیلات دانشگاهی تکمیلی مرتبط با رونامه نگاری :

    منظور از تحصیلات دانشگاهی تکمیلی مرتبط با روزنامه نگاری ، تحصیل درسطح کارشناسی ارشد و بالاتر در رشته های روزنامه نگاری ، ارتباطات ، تحقیق در ارتباطات و ... در دانشگاه های داخل و خارج کشور است.

سابقه کار حرفه ای :

    منظور از داشتن سابقه کار حرفه ای ، فعالیت در زمینه کارهای خبری و روزنامه نگاری در سازمان ها و موسسات خبری ، روزنامه ها و ... دستکم به مدت 10سال است. 

فناوری های نوین ارتباطی :

    منظور از فناوری های نوین ارتباطی همه انواع لوازم الکترونیکی ، ارتباطی و تمامی تجهیزات نامتجانس در قالب یک شبکه واحد و دانش ها و مهارت های فنی که ادغام و یکپارچگی کلیه خدمات را در قالب وسایل قابل حمل و بی سیم برای بشر به ارمغان می آورد. منظور از زبان خارجی ، زبان های بیگانه اعم از انگلیسی ، فرانسه ، عربی ، روسی، ایتالیایی، اسپانیولی ، ژاپنی و ... است .

گرایش (سوگیری) سیاسی :

    منظور از گرایش سیاسی ، جانبداری و طرفداری از احزاب و گروه های سیاسی رسمی موجود در جامعه اعم از گروه های راستگرا و چپگراست .

ارتباطات و مناسبات فردی :

    منظور از ارتباطات و مناسبات فردی ، فراگرد تفهیم و تسهیم معنی بین یک شخص و انسان های دیگر، حداقل یک نفر دیگر است که به دلایل گوناگون مانند حل مسایل و مشکلات ، رفع تضادها و تعارضات ، رد و بدل کردن اطلاعات و رفع نیازهای اجتماعی برقرار می گردد.

جنسیت : 

    منظور از جنسیت همان زن یا مرد بودن است .

1-9- تعریف عملیاتی متغیرها

    1- تحصیلات دانشگاهی : منظور از تحصیلات دانشگاهی متغیری است که در وضعیت مطلوب با سؤالات 1 و 10 و در وضعیت موجود با سؤال 27 مورد سنجش قرار گرفته است. (در مقیاس لیکرت)

    2- سابقه کار حرفه ای : منظور از سابقه کار حرفه ای متغیری است که در وضعیت مطلوب با سؤالات 4 و 15 و در وضعیت موجود با سؤالات 25 و 27 مورد سنجش قرار گرفته است.

    3- آشنایی و مهارت در فن آوری های نوین ارتباطی و زبان خارجی : منظور از آشنایی و مهارت در فن آوری های نوین ارتباطی و زبان خارجی متغیری است که در وضعیت مطلوب با سؤالات 2 ، 5 ، 8 ، 12 و 13 و در وضعیت موجود با سؤالات 19 ، 21 ، 22 ، 26 و 30  مورد سنجش قرار گرفته است.

    4- گرایش های (سوگیری)سیاسی : منظور از گرایش های سیاسی متغیری است که در وضعیت مطلوب با سؤالات 7 و 9 و در وضعیت موجود با سؤال 31  مورد سنجش قرار گرفته است.

    5- جنسیت : منظور از جنسیت متغیری است که در وضعیت مطلوب با سؤالات 6 و 17و در وضعیت موجود با سؤالات 20 و 24  مورد سنجش قرار گرفته است.

    6- مناسبات و ارتباطات فردی : منظور از مناسبات و ارتباطات فردی متغیری است که در وضعیت مطلوب با سؤالات 3 ، 11 ، 14 و 16 و در وضعیت موجود با سؤال 23 مورد سنجش قرار گرفته است. 

1-10- محدودیت های پژوهش

    اگر چه هر تحقیق و پژوهشی ماهیتاً به دنبال ارتباط بین عوامل و میزان تأثیر آن می باشد اما به هر حال در بطن خود یک سری محدودیت هایی دارد که با ظاهر شدن بر سر راه تحقیق، کاررا مشکل و تعمیم نتایج را با دشواری مواجه می کند. پژوهش حاضر نیز از چنین امری مستثنی نبوده و دارای محدودیت هایی به شرح زیر بوده است:

    1- محدود بودن جامعه آماری به خبرنگاران، تعمیم نتایج را به افراد خارج از جامعه مذکور غیر ممکن ساخته است. به عبارت دیگر پژوهش حاضر فقط منعکس کننده نظرات خبرنگاران ایرنا است. به دیگر سخن، برای بدست آوردن ملاک های وضعیت موجود ، ممکن بود بتوان از نظرات افراد صاحبنظر در انتخاب سردبیران استفاده نمود که البته محدودیت های این کار کمتر از رجوع به خبرنگاران نیست.

    2- افت اولیه نمونه به دلیل عدم دسترسی به برخی ازافراد نمونه مورد بررسی موجب شد تا افراد دیگری جایگزین آنها شوند. این کار نمونه گیری کاملا تصادفی را زیرسؤال برده و روایی بیرونی پژوهش را تا حدودی مورد تهدید قرار داد.البته با توجه به تفاوت اندک بین حجم نمونه وحجم جامعه می توان گفت که نمونه حاضر در حد اطمینان آوری معرف جامعه آماری مورد بررسی است.

    3- افت ثانویه نمونه به دلیل عدم پاسخگویی کامل تعداد خیلی معدود پاسخگویان موجب شد تا افراد دیگری جایگزین آنها شوند. این کار نیز نمونه گیری کاملا تصادفی را زیر سؤال برده و روایی بیرونی پژوهش را تا حدودی مورد تهدید قرار داده است. در این مورد نیز به نظر می رسد تفاوت اندک بین حجم نمونه و حجم جامعه می تواند جبران کننده این محدودیت باشد.

    4- شاید پاسخگویی غیر دقیق و سوگیری احتمالی برخی پاسخگویان ، سبب کاهش ناچیز روایی درونی پژوهش گردیده باشد.

    5- برخی محدودیت ها در مورد بررسی وضعیت موجود سبب شد تا روایی درونی پژوهش در مواردی اندک مورد تردید باشد. به عبارت دیگر وضع موجود شاید به طور دقیق نشانگر ملاک های ایجاد چنین وضعیتی نباشد ، به تعبیر دقیقتر در پرسشنامه وضعیت موجود سؤال شده است و نیک می دانیم که وضعیت موجود به طور کامل نمی تواند نمایانگر ملاک های بوجود آمدن وضعیت موجود باشد. البته چاره ای نبود جز اینکه وضعیت موجود ، آیینه ای برای ملاک های انتخاب سردبیران در نظر گرفته شود.

    6- محدود بودن ابزار سنجش به پرسشنامه موجب محدودیت در امر سنجش متغیر ها بوده است.