محاسبه برای ساخت و ساز پله ها، سطوح شیدار (رامپ) 29 ده ها ، بر اساس قوانین گوناگون ساختمان های ملی صورت می گیرد. ساختمان هایی با دو طبقه 9 بیشتر باید دارای راه پله های با پهنای حداقل 8/0 متر و نسبت بلندی به کف باشند.
در ساختمان های بلند، پلکان باید پهنایی برابر با 25/1 متر داشته باشند. طول پاگرد برابر است با تعداد بارهای طول قدم گذاری + عمق قدم.
برای پهنای پله ها باید زمان لازم برای تخلیه کامل محاسبه گردد. مانند ساختمان های عمومی و تأترها.
راه پله ها ورودی های حلویی به آرامی بالا م روند پس می توانند صعود ملایمی را داشته باشند. یک راه پله در یک ورودی گوشه و یا راه پله اضطراری، باید دارای یک فرود سریع و آسان باشند.
از نظر فیزیولوژیکی ، بهترین استفاده از انرژی به هنگام بالا رفتن از پله ها هنگامی است که زاویه شیب 30 درجه باشند و نسبت ارتفاع با برابری :
به کف پله g
نسبت بلندی پله r مطابقت داشته باشد.
هر راه پله اصلی باید به صورت ممتد در محل قفسه پله خاص خود قرار گیرد که هم راه دسترسی ، هم راه خروج به هوایی آزاد در داخل آن ها در یک راستا قرار داشته باشند. و در عین حال، ایمنی پله به هنگام خروج اضطراری از آن نیز فراهم شود.
سطوح شیب دار (راه پاها) و راه پله های گردان (مارپیچی)
راه پاها باید به گونه ای در نظر گرفته شوند که استفاده کنندگان از صندلی های چرخدار و آن هایی که کالسکه بچه دارند ، به راحتی بتوانند از یک سطح به سطح دیگر بروند.
پله های مارپیچی برای صرفه جویی در فضا مناسبند و با یک ستون در مرکز، از طراحی قوی و خوبی برخوردارند. البته آن ها می توانند بدون ستون مرکزی نیز طراحی شوند و راه پله های باز و پهن با قفسه پله به وجود آورند.
پله های برقی :
برای حرکت ممتد و گروهی مردم مورد نیاز است (که مانند پله ها ، برای تمهیدات فرار در حالت اضطراری در نظر گرفته نمی شوند. پله های برقی به عنوان مثال، در فرو شگاههای بزرگ، با زاویه ای بین 30 تا 25 درجه قرار می گیرند. پله برقی با زاویه 35 درجه اقتصادی تر است و فضای کمتری در پلان اشغال می کند در ضمن هرچه بالاتر می رود. فضای اشغال شده کمتر می گردد. پله برقی با زاویه 30 درجه برای صعود عده زیادیف از نظر روانشناسی و حس ایمنی ترجیح داده می شود.
در فروشگاههای بزرگ، ساختمان های اداری و دفترها، سالن نمایشگاهها و فرودگاهها، سرعت حرکت بر اساس قوانین، نباید از 5/0 متر بر ثانیه بیشتر بوده و حداقل دارای سه خروج افقی دارد.
آسانسور ها :
بالا و پایین رفتن افراد در ساختمان های چند طبقه جدید، معمولاً به وسیله آسانسور تأمین می شود. در ساختمان های بزرگ چند طبقه معمولاً آسانسورها را در نقطه مرکزی ساختمان قرار می دهند. آسانسورهای مربوط به حمل و نقل محصولات باید از آسانسورهای حمل و نقل افراد جدا باشند اما به کارگیری آن برای حمل مسافران در زمان های ترافیک زیاد، باید در برنامه به حساب آورده شوند.
در جلوی چاله آسانسورها ورودی ها باید فضاهایی طراحی شوند و قرار گیرند به طوری که : استفاده کنندگان بتوانند وارد آسانسورها شده یا از آن خارج شوند و یا حتی آن هایی که دارای ساک های دستی هستند، در مسیر یکدیگر قرار نگیرند، مگر در مواردی که چاره ای جز این نداشته باشند. بارهای بزرگ تر اگر بخواهند حمل شوند. (مانند کالسکه، صندلی چرخدار ، و سایر مبلمان) می توانند در داخل و یا بیرون از آسانسور مانور دهند و موجب صدمه دیدن مردم و خراب کردن ساختمان ها و داخل آسانسور شوند. سایر مصرف کنندگان نباید بارهایی بیشتر از مقدار لازم را وارد آسانسور کنند.
برای فضای جلوی یک آسانسور منفرد، Min عمق لازم بین در آسانسور و دیوار مقابل به آن، بر اساس ندازه جهت کابین آسانسور تعیین می گردد و باید حداقل با عمق کابین آسانسور مساوی باشد. Min مساحت قابل قبول باید حداقل مساوی باشد با حاصل عمق کابین آسانسور و عمق و پهنای چاله آسانسور.
کار دفتری و اداری
در طول عمر یک ساختمان اداری فضای آن ممکن است جهت اهداف مختلفی که هریک برای کار مشخصی برنامه ریزی شده نظر گرفته شود، در نتیجه فضای داخلی ممکن است دوباره طراحی شوند و چندین بار تغییر یابند تا نیاز افرادی را که از آن استفاده می کنند، تأمین نمایند.
محل کار شامل سطح میز، فایل ها، دیواره های عایق صوتی، و یک ابزار و ادوات دلخواه است که مناسب با ماهیت کاری است که انجام می شود. قابلیت انعطاف این سیستم ها خیلی زیاد است به طوری که این امکان را فراهم می سازد تا محل کار به طرق مختلفی شکل پذیرد. نحوه فراهم کردن روشنایی برای محیط کار در دفاتر کاملاً معمولی است.
سازمان کار دفتر، به طور فزاینده ای متمرکز بر روابط و ارتباطات انسانی است. فضای اختصاص یافته به یک فرد برای اجرای یک وظیفه را یک محل کار فردی می نامند. این فضا می تواند یک دفتر خصوصی با پارتیشن های تمام تر با یک در، یا یک اتاقک با پلان باز متاثر از سیستم های مبلمان یا پارتیشن های کوتاه و یا یک میز کار انفرادی در یک فضای تقسیم نشده باشد. فضای مورد نیاز برای ارتباط فضاهای عملکردی در ساختمان های اداری فضاهای رفت و آمد است. در یک پلان بسته، این کریدور میان اتاق هاست و یک پلان باز، این فضا مسیرهای میان محل های کارمزدی است. پهنای مسیرها نیازمند دقت زیادی است به خصوص زمانی که بخشی از یک مسیر فرار باشند. ایمنی از آتش، ملاحظه ای اصلی و مقدماتی در طراحی مسیرهای رفت و آمد است و باید در مرحله اول ایمنی از آتش، ملاحظات اصلی عبارتند از پهنای مسیرهای خروج، فاصله ای که باید طی شود، و صنعت مسیرهای فرار، جایگزین و پرهیز از کریدور های بن بست، پلان باید مطابق با قوانین ایمنی محلی باشد.
فضای لازم به ازای هر کارمند به شماری از عوامل بستگی دارد، مثلاً : نوع کار، استفاده از تجهیزات و ماشین آلات، میزان خصوصی بودن، مقدار مراجعات ارباب رجوع و نیازهای انبار شرط مساحت محل کار فردی متوسط تا سال 1985، m2 10 – 8 بود و در آینده m2 15 – 12 خواهد بود. اگر چه مساحت حداقل برای حمل کار فردی تعریف نشده است اما قواعد زیر باید دنبال شوند. دفاتر جداگانه، حداقل m210 – 8 . دفاتر پلان باز، حداقل m215 -12.
محاسبه شاخص فضای خاص محل کارمزدی، به شرح زیر است :