آیات فراوانى از قرآن کریم به مسجد کوفه مربوط مىشود که به شمارى از آنها اشاره مىشود :
الف )وَ اصنَعِ الفُلکِ بِاَعیُنِنا وَ وَحینا
خداوند به حضرت نوح وحى فرمود:
کشتى را به یارى ما در حضور ما و به فرمان ما بساز.
امام صادق فرمود:
حضرت نوح فرمود:
حضرت نوح نجار بود او نخستین کسى است که کشتى ساخت، او 950 سال قوم خود را ارشاد و هدایت کرد، آنها همهاش او را مسخره کردند، پس از خدا خواست که احدى از آنها را روى زمین باقى نگذارد. خدا به او وحى کرد که کشتى را بسازد.
فَعَمِلَ نُوحٌ سَفیَنتهُ فى مسجِد الکلُوفه ِ بِیَدِهِ، فَاتى بِالخَشَبِ مِن بُعدٍ حَتّى فَرَغَ مِنها.
حضرت نوح کشتى را با دست خود در مسجد کوفه ساخت و تختهها را از راههاى دور آورد تا کار ساختن کشتى به اتمام رسید.
ب )حَتّى اِذا جاءَ اَمرُنا وَ فارَ التّنّوُرُ:
تا هنگامى که فرمان ما فرا رسید و از تنور آب جوشید.
امیرمؤمنان در ضمن شمارش ویژگىهاى مسجد کوفه فرمود:
فیهِ نَجَرَ نوُحٌ سَفینَنَه ُ، و فیهِ فارَ التّنّورُ، و بهِ کانَ بَیتُ نوُحٍ و مَسجِدُهُ، وَ فى زاویَتهِ الیُمنى فارَ التّنّوُرُ.
حضرت نوح کشتىاش را آن جا ساخت، از تنور نیز همان جا آب جوشید. خانهى نوح و محل عبادت او نیز آن جا بود. در زاویهى راست آن آب از تنور جوشید.
امام باقر نیز در این رابطه فرمود :
مسجدُ کوُفانَ فیهِ فارَ التّنّورُ، نُجِرَتِ السَّفینه ُ، و هُوَ سُرَّه ُ بابِلَ وَ مَجمَعُ الاَنبیاءِ.
در مسجد کوفه از تنور آب جوشید کشتى آن جا ساخته شد، آنجا ناف بابل و محل اجتماع پیامبران است.
امام باقر در حدیث دیگر با تفصیل بیشترى فرمود:
مَسجِدُ کوُفانَ رَوضَه ٌ مِن ریاضِ الجَنّه ، صلّى فیهِ الفُ نَبىٍّ وَ سَبعوُنَ نَبیّاً، وَ مَیمَنَتُهُ رَحمَه ٌ و مَیسرِتُهُ مَکرٌ، فیهِ عَصا موسُى و شَجَره ُ یَقطینَ و خاتَمُ سُلیمانَ، و مِنهُ فارَ التّنّوُرُ و نَجَرتِ السَّفینَه ُ و هِىَ صُرَّه ُ بابِلَ و مَجمَعُ الانبَیاءِ.
مسجد کوفه باغى از باغهاى بهشت است، هزار و هفتاد پیامبر در آن نماز گزارده، سمت راست آن رحمت و سمت چپ آن نیرنگ مىباشد.
عصاى حضرت موسى، درخت کدوى حضرت یونس و انگشترىِ حضرت سلیمان در آن است.
تنور از آن جا جوشید، کشتى در آن جا ساخته شد. آن جا قلّهى شرف بابل و خیمهى اجتماع پیامبران است.
بر اساس روایات این تنور همان تنور حضرت آدم بود که بعدها به حضرت نوح منتقل شد و محل فعلى آن در شمت راست کسى است که از باب کنده وارد مسجد شود.
ج )و قیلَ یا ارضُ ابلَعى ماءَکِ:
سر انجام گفته شد: اى زمین اب خود را فرو بر.
امام صادق در تفسیر این آیهى شریفه فرمود:
هنگامى که کشتى نوح به وسط مسجد کوفه رسید خدا به زمین فرمان داد که آب خودش را فرو ببرد.
فَبَلَعَت ماءَها مِن مَسجِدِ الکُوفَه ِ، کَما بَدَءَ الماءُ مِنهُ .
پس زمین آب خودش را از مسجد کوفه فرو برد، چنان که در آغاز نیز از همان جا شروع شده بود.
د)و جَعَلنَا ابنَ مَریَمَ و اُمَّهُ آیَه ً و آوَیناهُما اِلى رَبوَه ٍ ذاتِ قرارٍ و مَعینٍ
ما عسیى بن مریم و مادرش را آیت و نشانهاى قرار دادیم و آنها را در سرزمین مرتفعى که داراى امنیت و آب جارى بود، جاى دادیم..
امیرمؤمنان در تفسیر این آیهى شریفه فرمودند :
الرّبوه ُ: الکوفَه ُ، و القرارُ: المسَجِدُ، و المعَینُ: الفُراتُ.
منظور از (رَبوه )مکان مرتفع(کوفه)، مقصود از »القَرارُ« )محل امن و آسایش(مسجد کوفه)، و هدف از (معین )آب روان و خوش گوار همان( فرات) مىباشد
مسجد کوفه از منظر پیشوایان
در مورد ویژگىهاى مسجد کوفه از دیدگاه آیات قرآن به همین مقدار بسنده کرده، فضایل برجستهى آن را از منظر احادیث وارده از پیشوایان معصوم به صورت فشرده در این جا مىآوریم و یاد آور مىشویم که نقل همهى احادیث وارده در این صفحات نمىگنجد.
پیشواى پروا پیشگان، امیرمؤمنانمىفرماید:
اربعَعه ٌ مِن قُصُور الجنّه ِ فى الدُّنیا: المسجِدُ الحرامُ و مسجدُ الرّسوُلِ و مسجدُ بیتِ المقدِسِ و مسجِدُ الکوفَه ِ.
چهار قصر از قصرهاى بهشتى در دنیاست: 1) مسجد الحرام، 2) مسجد النّبى، 3) مسجد اقصى، 4) مسجد کوفه.
در حدیث دیگرى به هنگام شمارش قصرهاى چهارگانه فرمود:
و مسجِدُ الکُوفَه ِ و هُوَ قُبَّه ُ الاِسلامِ.
و مسجد کوفه که آن «قبه الاسلام» است.
تعبیر (قبه الاسلام) را رسول اکرم (صلّىاللهُعلیهوآلهوسلّم) در مورد حرم مطهر سالار شهیدان، و جناب سلمان در مورد کوفه به کار برده بودند.
امام صادق فرمود:
مسافر در چهار جا مىتواند نمازش را کامل بخواندک
1) مسجد الحرام، 2) مسجد النبى، 3) مسجد کوفه، 4) حرم امام حسین .
امام صادق فرمود:
اعتکاف روانیست به جز درمسجدى که امام عادل در آن جا نماز جماعت اقامه کرده باشد. در مسجد کوفه، در مسجد بصره، در مسجد النبى و مسجد الحرام اعتکاف مانع ندارد.
امیرمؤمنان فرمود :
لا تُشدُّ الرّرحالُ الّا الى ثلاثَه ِ مَساجِدَ:
المَسجدُ الحرامُ، و مسجِدُ رسوُلِ اللهِ (صلّىاللهُعلیهوآلهوسلّم) و مسجدُ الکوفَه ِ.
بار و بنهى سفر بسته نمىشود، جز با به سه مسجد: 1) مسجد الحرام، 2) مسجد النبى، 3) مسجد کوفه.
فخر الساجدین، زین العابدین، امام سجاد ( از مدینه منوره، صرفا به قصد نماز گزاردن در مسجد کوفه آمد، چهار رکعت نماز گزارد، آنگاه بر مرکب خود سوار شده، راهى مدینه گردید.