تاریخچه واتریلو Water polo
واترپلو ی مردان از جمله اولین ورزشهای تیمی معرفی شده در بازیهای جدید المپیک در سال ۱۹۰۰ بوده است. اکنون واترپلو در بسیاری از کشورها مورد استقبال واقع شده است؛ علیالخصوص در اروپا (مشخصاً در مجارستان، یونان، ایتالیا، روسیه و یوگسلاوی سابق)، ایالات متحده، کانادا و استرالیا. این بازی در حال حاضر شامل تیمهائی متشکل از هفت بازیکن (و حداکثر تا شش نفر ذخیره) به همراه توپ واترپلو که به اندازهٔ توپ فوتبال میباشد که بهدلیل دارا بودن خاصیت ضد آبی از نایلون ساخته شده است.
● توسعه بازی واترپلو
قواین واترپلو در قرن نوزدهم در بریتانیای کبیر توسط ویلیامویلسون توسعه یافت. بازی جدید چیزی شبیه به فوتبال آمریکائی بود که در رودخانهها و دریاچهها و دریاچههای انگلستان و اسکاتلند، با توپی که از لاستیک هندی ساخته شده بود، انجام میشد. این ”راگبی آبی“ به تدریج و براساس تلفظ کلمهٔ ”پولو“ در زبان بالتی (۱) به معنای توپ، ”واترپلو“ نامیده شد.
بازی اولیه خشونت فیزیکی، کشتی و نگه داشتن بازیکن حریف را در زیر آب، جهت بازپسگیری توپ، مجاز میشمرد، دروازهبان بیرون از منطقهٔ بازی میایستاد و با پریدن در آب و بر روی هر حریفی که قصد گلزدن به واسطهٔ قرار دادن توپ در سطح تعیین شد داشت، از دروازه دفاع مینمود.
این بازی تا دهه ۱۹۸۰ به تدریج پیشرفت کرد تا جائی که شامل بازی سریع تیمی با یک توپ بود و بر شنا کردن، پاس دادن و گل زدن از طریق شوت کردن داخل یک دروازهٔ توری تأکید مینمود. تنها هنگامی میشد جهت به دست آوردن توپ از بازیکن حریف تلاش نمود که او توپ را نگه داشته باشد البته نمیتوان او را زیر آب برد. در سال ۱۸۸۸ لیگ واترپولی لندن جهت حل مشکل گوناگونی در قوانین منطقهای تأسیس شد و مجموعه قوانینی تصویب نمود تا رقابت تیمی را ممکن ساخته و پایهٔ بازی کنونی را شکل دهد. اولین دورهٔ بازیهای واترپلو با قهرمانی انگلیس در سال ۱۸۸۸ صورت پذیرفت. در سال ۱۸۹۰ اولین بازی بینالمللی واترپلو انجام شد و اسکاتلند چهار بر صفر انگلستان را شکست داد.
این بازی بین سالهای ۱۸۹۰ و ۱۹۰۰ در اروپا با رقابت تیمها در آلمان، اتریش، فرانسه، بلژیک، مجارستان و ایتالیا که از قوانین بریتانیائی استفاده میکردند، گسترش یافت. بازی متفاوتی در ایالات متحده انجام میشد که همراه با بازی خشونتآمیز نگه داشتن، زیر آبی رفتن و محکم در دست نگه داشتن یک توپ رم و نیمه باد که میشد آن را در زیر آب نگه داشت، انجام میشد. در نتیجه تیمهای اروپائی در مسابقات قهرمانی المپیک ۱۹۰۴ در ”سنلوئیس“ رقابت ننمودند. تا سال ۱۹۱۴ اکثر تیمهای آمریکائی قبول کردند از قوانین بینالمللی پیروی کنند. در سال ۱۹۲۹ یک کمیتهٔ بینالمللی واترپلو متشکل از نمایندگان بریتانای کبیر و فدراسیون بینالمللی شنای آماتور (فینا) شکل گرفت. قوانین برای بازیهای بینالمللی پیشرفت یافتند و در سال ۱۹۳۰ به اجرا گذاشته شدند. از آن پس فینا ساختار اکم بر این بازی بوده است. در گذر سالها هم تغییرات تکنیکی و هم تغییرات قانونی بر مشخصههای این بازی تأثیر گذاشت. در سال ۱۹۲۸ مربی مجار واترپلو ”بلاکمجدی“، پس هوائی یا پاس خشک را ابداع نمود.
تکنیکی که در آن بازیکن توپ را مستقیماً از راه هوا به بازیکن دیگر میفرستد، یعنی او توپ را بدون برخورد با آب دریافت میکند. پیش از آن بازیکنان میگذاشتند ابتدا توپ در آب بیافتد و سپس آن را بر میداشتند اما پاس خشک این بازی خشن را پویاتر نمود و باعث برتری مجارستان در واترپلو برای بیش از شصت سال شد. در سال ۱۹۳۶ ”جیمزآر. اسمیت“ مربی واترپلوی کالیفرنیا و نویسنهٔ کتب متعددی دربارهٔ علم مکانیک واترپلو، توپ واترپلوئی از جنس پوششی از الیاف لاستیکی روی یک محفظهٔ بادکردنی ابداع نمود که موجب بهبود در اجرای عمل شد. توپ چرمی قبلی، آب جذب میکرد و در حین بازی سنگینتر میشد. در سال ۱۹۴۹ تغییرات قوانین اجازه داد بازی بدون وقفه پس از سوت داور به دلیل یک خطای معمولی ادامه پیدا کند و سرعت بازی بالا برود. در دههٔ ۱۹۷۰ خطای اخراج، جایگزین سیستم امتیازی برای خطاهای سنگین شد. بازیکنان خاطی به یک دقیقه اخراج مجازات میشدند و تیمشان مجبور بود با بازیکنان کمتری بازی کند. حق مالکیت توپ محدود به ۴۵ ثانیه قبل از تلاش برای به ثمر رساندن گل میشد. از آن پس، زمان مجازاتها و مالکیت کاهش یافت. شوت مستقیم به سمت دروازه از خط هفت متر پس از اعلام یک پرتاپ آزاد در سال ۱۹۹۴ مجاز گردید و در سال ۲۰۰۵ به پرتاپ پنج متر تغییر یافت.
مهارت های اولیه:
برای انجام ورزش واترپلو ورزشکار باید در بعضی کارها مهارت داشته باشد. اولین فاکتور لازم برای شروع این ورزش، مهارت در شنا است. در این ورزش، بازیکنان باید بتوانند طول 30 متری استخر را بارها و بارها شنا کنند. نوع شنا کردن بازیکنان واترپلو با شنای کلاسیک متفاوت است. در این روش بازیکنان از یک استیل آزاد استفاده می کنند به طوری که هنگام شنا کردن همیشه سر آنها از آب بیرون خواهد بود تا بتوانند بر بازی مسلط باشند. مهارت دومی که بازیکنان باید به دست آورند، شیوه کنترل توپ با یک دست است. همچنین این ورزشکاران باید بتوانند توپ را با هر دو دست خود کنترل کنند.
مهارت دیگری که ورزشکاران این رشته باید داشته باشند، نوعی پا دوچرخه است که در آن حرکات پا به صورت دایره وار انجام می شود. در این حرکت که ورزشکاران از آن برای نگه داشتن خود روی سطح آب استفاده می کنند، انرژی بسیار کم مصرف می شود. ورزشکاران ورزش واترپلو باید از تمرکز و سرعت عمل بالایی برخوردار باشند تا بتوانند بر تیم حریف غلبه کنند.
قوانین ورزش واترپلو:
هر تیم از 12 بازیکن تشکیل شده است که شامل هفت بازیکن اصلی و پنج بازیکن ذخیره است. بازیکنان اصلی دارای یک دروازه بان و شش بازیکن زمین هستند. این شش بازیکن می توانند هم در نقش حمله و هم در نقش دفاعی ظاهر شوند و جای مخصوص به خود ندارند. یکی از قوانین مهم واترپلو این است که بازیکنان زمین اجازه ندارند توپ را با دو دست بگیرند و باید آن را فقط با یک دست کنترل کنند. در فاصله دو متری از دروازه بان های هر تیم نشانه هایی به نام خط دو متری وجود دارد. بازیکنان تیم مقابل اگر توپ نداشته باشند نباید وارد این محوطه شوند.
مدت زمان بازی برای آقایان در جهار ست هفت دقیقه ای و برای خانم ها چهار ست چهار تا شش دقیقه ای است.