روستای فتح آباد کوار در 45 کیلومتری جنوب شرقی شیراز قرار دارد. این روستا با دارا بودن بیش از 8000راس گاو و گوساله پرواری از مهمترین مراکز پرواربندی استان فارس می باشد. با توجه به ورود گوساله های پرواری بصورت قاچاق از نقاط مرزی کشور به این روستا در سالهای 67 و 73 شاهدبروز بیماری طاعون گاوی بوده ایم.لذا بروز هر گونه بیماری مخاطی در این روستا با دقت نظر خاص ، بررسی می گردد.
در تاریخ 21/6/82 متعاقب گزارش یک مورد بیماری در یک باب گاوداری پرواری واقع دراین روستا واحد بررسیهای شبکه دامپزشکی شهرستان شیراز به محل عزیمت کرده و نسبت به بازدید و بررسی گاوداری اقدام لازم را بعمل آورد و نهایتاً مشکوک به بیماری مخاطی گردید.
تعداد 83 راس گوساله پرواری 100 روز قبل از شهرستان کازرون خریداری و به این محل منتقل شده بود. علائم بیماری از مورخه 15/6/82 در گاوداری ظاهر گردید و دامها به درمانهای علامتی پاسخ نداده بودند.
در تاریخ 21/6/82 دو راس گوساله بعلت شدت بیماری ذبح شدند و در همان تاریخ 4 راس از دامها علائم مشابه ای را نشان می دادند که مهمترین آنها عبارت بودند از :
تب بالا ( 42 درجه سانتی گراد )
ترشحات سروزی چشم و بینی
پرخونی شدید مخاطات چشم
پرخونی لثه ها
کراتیت قرنیه
خمودگی
قطع اشتها
دو مورد اسهال
تنفس شدید
بزرگی غده لنفاوی پیش کتفی
در کالبدگشایی مهمترین یافته ها شامل موارد زیر بودند :
پرخونی در روده باریک
بزرگ بودن غدد لنفاوی مزانتریک و رتروفارنجیال
با تهیه گسترش خونی تیلریوز مثبت گزارش گردید وسپس از کلیه دامها جهت تهیه سرم ، خونگیری بعمل آمده
و همچنین از غدد لنفاوی دامهای ذبح شده نمونه لازم جهت ارسال به سازمان دامپزشکی اخذ گردید.
بتدریج بیماری با همان علائم کلینیکی در گله توسعه پیدا کرد و با توجه به اهمیت موضوع و مشکوک بودن به بیماری طاعون گاوی وعدم پاسخ به درمان های علامتی ، دستور قرنطینه صادر گردید. ضمناً با استقرار 2 اکیپ فعال بیماریاب در روستا دستورات بهداشتی و قرنطینه ای به دامداران ارائه و با هماهنگی بخشداری ، جهاد کشاورزی و سایر ارگانهای ذیربط ، با استقرار یک اکیپ ویژه در ورودی روستا قرنطینه دامی اعمال گردید.
همچنین بعلت اهمیت موضوع در تمامی بخشهای شهرستان اکیپهای بررسی بصورت فعال نسبت به نظارت ، بیماریابی و ارائه دستورات بهداشتی به دامداران اقدام نمودند.
در تاریخ 26/6/82 کارشناس بررسیهای سازمان دامپزشکی کشور از منطقه بازدید بعمل آورده وبا توجه به ماهیت بیماری دستور کشتار صادر گردید.
نهایتاً براساس دستور سازمان دامپزشکی کشور از 83 راس گوساله موجود در واحد تعداد 24 راس گوساله که علائم بیماری را نشان می دادند ، در محل دامداری کشتار گردید و تعداد 20 راس گوساله دیگر نیز به کشتارگاه کوار که نزدیکترین کشتارگاه به دامداری می باشد. جهت ذبح انتقال داده شد و از مورخه 30/6/82 علائم بیماری در گاوداری مذکور و سایر دامهای روستا مشاهده نگردید و نهایتاً تشخیص قطعی بیماری توسط سازمان دامپزشکی کشور BVD-MD اعلام گردید.
اسهال ویروسی گاو ( بیماری مخاطی )
اسهال ویروسی گاو یکی از بیماریهای عفونی گاو است که بوسیله Pestivirus از خانواده توگا ویریده ایجاد می شود. این بیماری برای اولین بار در سال 1946 در نیویورک مشاهده گردید.
بیماری عموماً بصورت تحت کلینیکی یا ملایم با درصد ابتلای بالا و تلفات کم مشاهده می شود . اما در موارد حاد بیماری تلفات بالا نیز مشاهده می شود.
این بیماری از نظر درمانگاهی با علائم گاسترو اینتریت ، همراه با اسهال شدید ، زخم و تورم و سائیدگی مخاط دهان و بینی ، تب ، لوکوپنی ، کاهش ترشح شیر و سقط مشخص می گردد .
در سال 1953 در ایالت آیووای آمریکا بیماری مشابه ای همراه با عوارض مخاطی مشاهده گردید که بیماری مخاطی نامیده شد اما اکنون مشخص گردید که عامل هر دو بیماری یکی می باشد. یکی از جنبه های مهم این بیماری شباهت آن با طاعون گاوی و MCF است که با سائیدگی بافت پوششی مخاط دهان و مجاری گوارشی همراه می باشد .