کلمه آسم (Asthma) اصطلاحی است که برای توصیف بیماری‌ای به کار می‌رود که مشخصه آن، حملاتی از تنگی نفس است که به علت باریک شدن متناوب مجاری هوایی یا لوله‌های برونش (در ریه‌ها) ایجاد میشود. عوامل و فاکتورهای مختلفی در ایجاد آسم دخالت دارند. همچنین این عوامل از فردی به فرد دیگر متفاوت میباشد.
بهترین تعریفی که برای آسم می‌توان بیان نمود، آن است که آسم، وضعیتی است که مجاری هوایی ریه‌ها ملتهب شده و بنابراین به عوامل خاصی بسیار حساس میشوند (عوامل شروع کننده حملات آسم). این عوامل باعث میشوند که مجاری هوایی تنگ شده و عبور جریان هوا از داخل آن کاهش پیدا نماید و سبب تنگی نفس یا خس خس سینه شود.
بنابراین آسم فقط یک بیماری مشخص نیست بلکه دارای چندین الگوی مختلف میباشد. آسم دارای شدتهای مختلف، عوامل شروع کننده متفاوت و نتایج درمانی گوناگونی در افراد مختلف میباشد. به همین دلیل، درمانی که ممکن است برای یک بیمار دچار آسم خوب باشد ممکن است برای بیمار دیگر، نامناسب باشد.اکثر افرادی از بیماری آسم به عنوان حملاتی از تنگی نفس همراه خس خس که در کودکان و بزرگسالان رخ می‌أهد یاد می‌کنند. این حملات می‌تواند در هنگام فعالیت و یا در هنگام استراحت ایجاد شود و ممکن است خفیف یا شدید باشد. همچنین بعضی از افراد از عوامل شروع کننده حملات آسم مثل گرده گیاهان، دود و گردوغبار و حیوانات، اطلاعاتی دارند.
بعضی از مردم ممکن است فکر کنند که آسم یک بیماری فقط مخصوص کودکان میباشد. همچنین عده‌ای دیگر ممکن است آسم را یک بیماری دوره‌ای بدانند که فقط گاهی اوقات نیاز به درمان دارد.
کلمه آسم (Asthma) اصطلاحی است که برای توصیف بیماری‌ای به کار می‌رود که مشخصه آن، حملاتی از تنگی نفس است که به علت باریک شدن متناوب مجاری هوایی یا لوله‌های برونش (در ریه‌ها) ایجاد میشود. عوامل و فاکتورهای مختلفی در ایجاد آسم دخالت دارند. همچنین این عوامل از فردی به فرد دیگر متفاوت میباشد.
بهترین تعریفی که برای آسم می‌توان بیان نمود، آن است که آسم، وضعیتی است که مجاری هوایی ریه‌ها ملتهب شده و بنابراین به عوامل خاصی بسیار حساس میشوند (عوامل شروع کننده حملات آسم). این عوامل باعث میشوند که مجاری هوایی تنگ شده و عبور جریان هوا از داخل آن کاهش پیدا نماید و سبب تنگی نفس یا خس خس سینه شود.
بنابراین آسم فقط یک بیماری مشخص نیست بلکه دارای چندین الگوی مختلف میباشد. آسم دارای شدتهای مختلف، عوامل شروع کننده متفاوت و نتایج درمانی گوناگونی در افراد مختلف میباشد. به همین دلیل، درمانی که ممکن است برای یک بیمار دچار آسم خوب باشد ممکن است برای بیمار دیگر، نامناسب باشد.
اگر یک آلرژی بعنوان یکی از عوامل در مورد بیماری آسم شما مطرح میباشد، لازم است که برای تائید این مسئله و شناسایی ماده حساسیت‌زا (آلرژن) آزمایشهایی را به عمل بیاورید. این آزمایشها ساده بوده و برای انجام آن حدود نیم ساعت وقت لازم است. یک سری از قطره‌هایی که از مواد مختلف حساسیت‌زا تشکیل شده‌اند مثل مایتهای گردوغبار خانه‌ها، گرده علفها، گرده درختها، پوسته‌هایی از حیواناتی مثل گربه و غیره را بر روی ساعد دست قرار می‌دهند. با استفاده از نوک یک سوزن کوچک، پوست زیر هر قطره را به آرامی سوراخ می‌کنند تا اجازه دهند که ماده حساسیت‌زا به زیر پوست نفوذ کند. بعد از حدود 15 دقیقه، کی واکنش موضعی در این محل می‌تواند رخ بدهد که همانند گزش یک حشره است و قرمز بوده و معمولاً هم دارای خارش میباشد. خود فرو کردن سوزن به داخل پوست، دردناک نمی‌باشد و فقط به صورت یک خراش است اما خارش آن می‌تواند خیلی شدید بوده و حدود نیم یا یک ساعت طول بکشد.
اندازه واکنش (یعنی اندازه قرمزی دور محل تزریق قطره) را می‌توان برای هر ماده حساسیت‌زایی اندازه‌گیری نمود که این کار می‌تواند نه فقط حساس بودن شما به آن ماده را نشان دهد بلکه می‌تواند بگوید که چقدر شما به فلان ماده خاص حساسیت دارید. گاهی اوقات از این اطلاعات می‌توان در درمان بیمار نیز استفاده نمود زیرا با این اطلاعت می‌فهمیم که از چه موادی باید دوری و پرهیز نماییم و چه موادی برای ما مشکلی ایجاد نمی:نند.
اشکال کار اینجا است که واکنشهای کوچک ممکن است خیلی هم مهم نباشند و بیماران نباید در مواجهه با چنین موادی واهمه داشته باشند. من بیماران بسیاری را دیده‌ام که فقط خاطر یک آزمایش خفیف مثبت پوستی به رژیم‌های غذایی خیلی سخت و غیرلازمی پناه برده‌اند که هیچ کمکی هم به درمان آسم آنها نمی‌کند.
آسم شبانه
آسمهایی که در هنگام شب اتفاق می‌افتد را به صورت نوع خاصی از آسم در نظر می‌گیرند. در حقیقت بیدار شدن از خواب در نیمه‌های شب به خاطر آسم، نشان‌دهنده کنترل بد آسم در چنین افرادی میباشد و ممکن است در هر فردی با هر نوع آسمی ایجاد شود. در اکثر موارد، با درمان مناسب می‌توان بر این مشکل غلبه کرد اما در بعضی از بیماران،این کار به سختی انجام میشود.
در چنین بیمارانی، برگشت اسید معده به سمت مری (ترش کردن) در هنگام خوابیدن و شب ممکن است باعث تحریک سینه و بروز حملات آسم شود و لازم است که این مشکل معده آنها نیز درمان شود. بعضی از داروها مثل تئوفیلین‌ها و اسپری‌های گشادکننده برونش‌ها، اغلب در کنترل ودرمان علایم آسم شبانه مفید خواهند بود.
آسم شکننده (Brittle)
آسم شکننده نوع نادری از آسم میباشد. بیماران مبتلا به آسم شکننده، دچار حملات شدید و ناگهانی آسم، حتی در مواقعی که به نظر می‌رسد آسم آنها بخوبی کنترل شده است می‌گردند. بعضی از این بیماران قبلاً دچار سابقه آسم بوده‌اند و اکنون دوباره حملات آسم آنها شروع شده است و پزشک نیز به سختی می‌تواند آن را کنترل نماید. چنین بیمارانی را در بیمارستان بستری می‌نمایند، زیرا خطر مرگ بر اثر آسم در این افراد زیاد میباشد.
به نظر می‌رسد که آلرژی یا حساسیت در این بیماران بسیار شایع میباشد و گاهی اوقات حملات آسم آنها به علت استنشاق یا خوردن چیزی که به آن حساسیت دارند ایجاد میشود.
آسم چگونه شروع میشود
اکثر افراد می‌دانند که بیماری آسم در بعضی از خانواده‌ها بیشتر دیده میشود یعنی یک علت ارثی و ژنتیکی در
این بیماری وجود دارد. بدون شک، در آسم آلرژیک (آسم اکسترینسیک یا خارجی) عامل وراثت و ژنتیک از اهمیت زیادی برخوردار است در حالیکه در آسمی که آلرژیک نباشد (آسم اینترینسیک یا داخلی) این عامل وراثیت، زیاد مطرح نمی‌باشد.
عامل ژنتیک و وراثت در بروز بیماری آسم به آن صورتی نیست که مثلاً رنگ چشم یا نوع گروه خونی کودکان از والدینشان به ارث می‌رسد. یک بیمار مبتلا به آسم خیلی شدید، می‌تواند دارای کودکانی باشد که هیچگاه دچار حملات آسم نمی‌شوند.