مقدمه
همانطور که می دانیم حرکت اساس زندگی را تشکیل می دهد اما همین حرکت ممکن است باعث ایجاد آسیب بشود 0بهرحال عوامل کلی که آسیب در ورزش ها را وجود می آورد شامل عوامل شخصی ( سن ، تجربه ، سطح آمادگی ،بعضی از بیماری ها و 000 )و وسایل و تجهیزات (زمین و لباس و000 ) و اختصاصات ورزشی ( وضعیت خطرآفرین در هر ورزش ) می باشد شناگران نیزبخاطراجرای حرکات تکراری ، آمادگی خاصی برای آسیب دیدگی در قسمت شانه دارند 0 اگرچه ممکن است که این آسیب شامل عضلات پایین تنه و پشت هم بشود 0 هدف اصلی شناگران مانند همه رشته ها ی ورزشی ، مؤفقیت در رده بالا است و این موضوع باید توسط همه آنهایی که در مراقبت از ورزشکاران و پیشرفت و سازماندهی برنامه تمرین درگیر هستند مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد 0 اکثر ورزشکاران ورز شی بعد از وقوع آسیب سعی در درمان آن دارند ، در حالی که هدف و تلاش مربیان و پزشکان تیم باید ارائه یک برنامه تمرینی مؤفق ،برای پیشگیری از آسیب ها واجراهای مخاطره آمیز باشد در این مقاله ابتدا نگاهی به آناتومی شانه (کمربند شانه ای ) و تکنیک دست شناگران شده است تا درک بهتری از فیزیولوژی آسیب فراهم آید و سپس شنا و آسیب های شانه در شناگران مورد بررسی و در نهایت راه حل ها ی پیشگیرانه ارائه می گردد .
بخش اول : کمربند شانه ای
مفاصل کمربند شانه ای : الف : مفصل جناغی – ترقوه ای ب : مفصل آخرومی – ترقوه ای
ج : مفصل غرابی – ترقوه ای د : مفصل دوری – بازویی
لیگامنت
الف) لیگامنت ها ی مفصل جناغی – ترقوه ای :
1و2 - لیگامنت خلفی و قدامی جناغی – ترقوه ای : این دو لیگامنت از تغییر مکان در جهت فوقانی مفصل ممانعت می کند .
3- لیگامنت بین ترقوه ای : این لیگامنت از تغییر مکان ترقوه به سمت جانب خارجی (طرفین)جلوگیری میکند .
ب ) لیگامنت ها ی مفصل آخرومی – ترقوه ای :1-لیگامنت فوقانی و تحتانی آخرومی- ترقوه ای
2- لیگامنت غرابی – ترقوه ای
ج ) لیگامنت مفصل غرابی – ترقوه ای :لیگامنت غرابی – ترقوه ای :1- قسمت کانوید (conoid)
2- قسمت ذوزنقه ای (trapezoid )
د )لیگامنت های مفصل دوری – بازویی :
1،2،3 –لیگامنت ها ی فوقانی ، میانی و تحتانی دوری – بازویی 4-لیگامنت غرابی-بازویی
مفصل دوری-بازویی (کتف و بازو ) یک مفصل متحرک و از نوع کروی می باشد . در این مفصل سر گرد استخوان بازو در حفره دوری استخوان کتف قرار می گیرد . در دهانه حفره دوری بافت فیبروکاتیلاژ باعث عمیق تر شدن این حفره می شود . این مفصل توسط یک کپسول مفصلی احاطه شده است و توسط لیگامنت ها یی که نامبرده شد مستحکم می گردد .
لیگامنت عرضی – بازویی :
این لیگامنت سر بلند عضله دو سر را در شیار عضله دو سری نگاه می دارد .
یک سر لیگامنت بر روی برجستگی بزرگ و سر دیگر آن بر روی برجستگی کوچک استخوان باز و می نشیند و به این ترتیب شیار عضله دو سر بازویی بصورت یک کانال در می آید .
کیسه ها ی زلالی
چندین کیسه زلالی در اطراف مفصل شانه قرار دارد ،اما کیسه زلالی زیر زائده آخرومی مهمترین آنها در مفصل شانه می باشد . این کیسه زلالی بین قوس زائده آخرومی و کپسول مفصلی قرار دارد و تاندون عضله فوق خاری باعث تقویت بیشتر آن می شود . در هنگام انقباض عضله دالی این کیسه زلالی به آسانی آسیب پذیر است . انقباض عضله دالی ممکن است این کیسه زلالی را از بین خود و زائده آخرومی پرس کرده و باعث واردآمدن آسیب به آن شود .
عضلات
عضلاتی که بروی مفصل شانه و استخوان بازو اثر می گذارد :
قدامی : سینه ای بزرگ –غرابی بازویی – تحت کتفی – دو سر بازویی
خلفی : تحت خاری – گرد کوچک
فوقانی : دلتوئید – فوق خاری
تحتانی : پشتی بزرگ – گرد بزرگ – سه سر بازویی (سر دراز )
این مفصل بخاطر فاصله ای که بین دو استخوان کتف و بازو در محل مفصلی وجود دارد و در خارج از بدن قرار گرفتن پر تحرکترین مفصل بدن می باشد . و حول هر سه محور حرکت دارد (فرونتال – ساجیتال – هوریزونتال ). حرکت ها ی ساده دست از مفصل شانه و عضلات درگیر:
1-بالا آوردن دست از پهلو (abduction ):عضلات دلتو ئید و فوق خاری و دو سر بازویی (سر دراز )
2- پائین آوردن دست از پهلو (adduction ):عضلات پشتی بزرگ و سینه ای بزرگ وگرد بزرگ و سه -سر بازویی و تحت کتفی و غرابی بازویی
3- بالا آوردن دست از جلو (flection and hyperflection ): عضلات دلتوئید (بخش قدامی )وسینه ای بزرگ (بخش ترقوه ای )و دو سر بازویی (سر کوتاه )و غرابی بازوئی
4-پائین آوردن دست از جلو (extention and hyperextention ) عضلات پشتی بزرگ و گرد بزرگ و سینه ای بزرگ (بخش جناغی ) و دلتو ئید (خلفی ) و تحت خاری و گرد کوچک و سه سر بازوئی (سر دراز ).
5- چرخش خارجی و داخلی دست : عضلات درگیر در چرخش خارجی ( تحت خاری و گرد کوچک و دلتوئید خلفی )و عضلات درگیر در چرخش داخلی (گرد بزرگ و سینه ای بزرگ و پشتی بزرگ و دلتوئید قدامی و سر کوتاه دو سربازوئی و تحت کتفی .
6-حرکت دست از حالت افقی در کنار بدن به حالت افق (horizontal flection)عضلات سینه ای بزرگ و بخش قدامی دلتوئید و غرابی بازویی و سر کوتاه دو سر بازویی .
7- مخالف حرکت شماره 6 ( horizontal extention ) : عضلات تحت خاری و بخش خلفی دلتوئید و گرد کوچک و سر دراز سه سر بازویی .
= اطلاعاتی در مورد عضلات چرخش دهنده بازو که سر استخوان بازو را احاطه کرده اند :
عضله فوق خاری:
در بالاترین قسمت از برجستگی بزرگ استخوان بازو متصل است در طول آبداکشن بازو فعال می باشد مرکزی یا محوری برای دلتوئید در طول آبداکشن