پایان نامه مهاجرت ،‌ حاشیه‌نشینی و امنیت اجتماعی شهرها

تعداد صفحات: 33 فرمت فایل: word کد فایل: 1000859
سال: مشخص نشده مقطع: کارشناسی ارشد دسته بندی: پایان نامه شهرسازی
قیمت قدیم:۶,۱۰۰ تومان
قیمت: ۴,۳۰۰ تومان
دانلود فایل
  • خلاصه
  • فهرست و منابع
  • خلاصه پایان نامه مهاجرت ،‌ حاشیه‌نشینی و امنیت اجتماعی شهرها

    چکیده مقاله

    مهاجرت و حاشیه‌نشینی دو پدیده به ظاهر متفاوت می‌باشند که برآیند یک عامل مشترک بوده و نتایج و تبعات مشابهی  هم بخصوص برای شهرها بدنبال دارد.

    مهاجرت که خود نتیجه ی نابرابری‌های مکانی و بی‌عدالتی‌های منطقه‌ای می‌باشد، به دلیل ویژگی‌های خاص مهاجران و علل مهاجرتشان پیامدهای منفی متعددی برای شهرها و روستاها بدنبال دارد که از جمله ی آنها ظهور و گسترش پدیده ی حاشیه‌نشینی در شهرهای بزرگ می‌باشد.

    حاشیه‌نشینان به علت فقر شدید و همه‌جانبه ( اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی و…) و اعتراض نسبت به وضع موجود و ابراز وجود در شهرها ، اقدام به فعالیت‌هایی می‌نمایند که موجب سلب آسایش  شهروندان و امنیت شهرها می‌گردد.

    این موضوع در شهر مشهد از شدت بیشتری برخوردار بوده و مشکلات زیادی را هم ایجاد نموده است. سرقت‌های متعدد ، آدم‌ربایی و آدم‌کشی، قاچاق مواد مخدر ، شرارت ، تجمعات خیابانی و… از جمله ی این معضلات هستند.

      آنچه مسلم است بدون توجه به علل مهاجرت روستاییان و سکنه ی شهرهای کوچک به شهر های بزرگی مانند مشهد، مبارزه با معلول و تلاش برای ساماندهی حاشیه نشینی نتایج ملموس و چندانی نخواهد داشت.

    مقدمه :

    مهاجرت بی‌رویه به شهرها و گسترش حاشیه‌نشینی در قرن گذشته و قرن اخیر از معضلات مهم شهرهای بزرگ جهان، بخصوص در کشورهای در حال توسعه می‌باشد، که پیامدهای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و امنیتی متعددی به دنبال داشته است.

    این دو پدیده جمعیتی و شهری اگر در راستای هم قرار گیرند و به هم پیوند بخورند، قطعاً مشکلات و پیامدهای منفی مضاعفی را برای یک جامعه بخصوص شهرهای بزرگ به دنبال خواهند داشت.

    از آنجایی که علل حاشیه‌نشینی رانمی‌توان خارج از چارچوب علل مهاجرت بخصوص مهاجرت روستا به شهر بررسی کرد، می‌بایستی آنها را به طور توأمان مطالعه نمود. چرا که از یک طرف عوامل دافعه (Pushfactors)  در روستا موجب تخلیه این واحدهای جمعیتی و مولد می‌گردد و از طرف دیگر عوامل جاذبه (Pull factors)  آنها را به سوی شهرها کشانده و سربار جامعه شهری می‌نماید.

    برای بررسی نقش این فرآیند در مسائل شهری و بخصوص امنیت اجتماعی شهرها لازم است دلایل مهاجرت، تیپ مهاجران و خصوصیات آنها و همچنین وضعیت مناطق حاشیه‌نشین شهرها و ساکنان آنها مورد توجه قرار گیرند. چرا که بخش اعظم بزهکاری ها، جرم های مشهود و نامشهود و جنایاتی که در این کانونهای جمعیتی اتفاق می‌افتد و یا ساکنان آنها در سطح جامعه مرتکب می‌شوند، ناشی از ساختار فیزیکی، فرهنگی، جمعیتی و اقتصادی این نواحی و ساکنان آنها می‌باشد.

    حاشیه‌نشینان دارای وضعیت اجتماعی و اقتصادی نامناسبی بوده و بندرت جذب ساختارهای مدرن شهری می‌شوند. برداشت‌ها و روحیات  خود آنها، نحوه برخورد و رفتار شهروندان دیگر با آنها، عدم توجه مسئولان سیاسی و خدماتی شهرها به آنها، موجبات ایجاد روحیه ی عصیان‌ورزی و حس انتقام در آنها شده که خود را به صورت رفتارهای نابهنجار و مشکل‌آفرین بروز می‌دهد.

    بررسی نظریات مربوط به پاتولوژی شهری ( آسیب‌شناسی شهری ) و اکولوژی جرایم شهری و خشونت ها و ناآرامیهای شهری و انطباق آنها بر حاشیه ی شهر مشهد مبین ارتباط مستقیم بین ویژگیهای مهاجر و حاشیه‌نشین با بزهکاری و کاهش ضریب امنیتی شهرها می‌باشد.

     مهاجرت:

     

     

    « مهاجرت جابجایی بین دو واحد جغرافیایی یا به عبارت دیگر ترک یک سرزمین و اسکان در سرزمین دیگر است.»(1)

    حرکات مکانی جمعیت یا مهاجرت یعنی « تغییر محل اقامت معمولی از یک نقطه جغرافیایی به نقطه دیگر» (2) که می‌توان آن را از نقطه نظرات مختلف تقسیم‌بندی نمود مانند: فاصله مبدأ تا مقصد، طول مدت اقامت در محل جدید، عبور از مرزها و …

    از نظر عبور از مرزها مهاجرت ها یا « بین‌المللی » و یا « داخلی » هستند، که هرکدام به نوعی می‌تواند زمینه‌ساز مشکلاتی در مقصد باشد. در این بین هجوم آوارگان کشورهای مجاور مانند آوارگان افغانی و مهاجرت روستا به شهر در داخل یک کشور مشکلات و تبعات بیشتری دارند.

    مهاجرت به عنوان یک پدیده اجتماعی می‌تواند نشانه ی پویایی و تحول جامعه باشد و موجب ترقی و پیشرفت شود، همانطور که پیرمن عقیده دارد که: « هجرت روستایی نه تنها انحطاط‌آور نیست بلکه مترقی نیز هست».(3)اما مهاجرت های بی‌رویه و بدون برنامه که نتیجه ی اجرای سیساست های غلط دولت ها و نابرابری‌های شدید مکانی می‌باشد، اثرات مخربی بر پیکر روستاها و شهرها وارد آورده و فضاهای جغرافیایی را از حرکت و پویایی باز می‌دارد.(4)

    علل مهاجرت روستا به شهر:

    برای هر حرکت که منجر به مهاجرت و در نهایت سبب حاشیه‌نشینی می‌شود می‌توان عوامل مختلفی را ذکر نمود که در بین آنها دو عامل اساسی « دفع‌کننده» و « جذب‌کننده» اهمیت بیشتری دارند.      (لوئیس‌‌1982)

    مایکل تودارو تصمیم به مهاجرت از روستا به شهر را تابع دو متغیر اصلی «جذب و دفع» می‌داند:

    1- تفاوت فاحش درآمد شهر و روستا(دافعه)

     2- احتمال دستیابی به نوعی اشتغال در شهر(جاذبه)

    به نظر تودارو یک روستایی در برابر امکان بیکاری در شهر و یا روستا، بیکاری در شهر را برمی‌گزیند چرا که چشم‌انداز آینده شهر روشن‌تر از روستا می‌باشد.(5)

    صاحب‌نظران رشته‌های مختلف، علت های زیادی را برای این فرایند شوم برشمرده‌اند که همه ی آنها به نوعی مکمل همدیگر بوده و تنها زوایای ناخوشایند از بین‌رفتن تدریجی روستاها را به تصویر می‌کشد. انگیزه‌های اقتصادی، فرهنگی، روانی و عاطفی، طبیعی، اداری، سیاسی و حکومتی، جهانی و غیره که به برخی اشاره خواهد شد.

    نظریات اقتصادی مهاجرت بیشتر بر تفاوت شاخص های اقتصادی مانند سطح درآمد، اشتغال، تفاوتهای مکانی و… تأکید دارند.

    از دیدگاه اکولوژیکی و در تحلیل اکولوژیکی جغرافیایی مهاجرت، عوامل اکولوژیکی روستا (آب و خاک و…) و موضع جغرافیایی روستا  مؤثر می‌باشند که حتی بر عوامل اقتصادی هم تأثیر زیادی دارند.(6)   

     

     

    نظریه وابستگی، مهاجرت را امری اجباری می‌داند که بر اساس عدم توسعه یک محیط نسبت به محیط دیگر و وابستگی‌ بخش غیر سرمایه‌داری به سرمایه‌داری بوجود می‌آید. مهاجرت از یک طرف معلول توسعه ی نابرابر و از طرف دیگر عامل گسترش و تعمیق آن می‌باشد. این نظریه مهاجرت روستا به شهر را نتیجه ی نابرابری های ساختی و مکانی بین بخشهای جامعه می‌دانند.(7)

    متأسفانه رشد وابسته و ناموزون اقتصاد کشور ایران در دهه‌های گذشته، در قالب نظام « مرکز پیرامون » و سیاستهای نادرست اقتصادی، اجتماعی و حتی سیاسی که متأسفانه تا به امروز هم با تفاوتهایی ادامه دارد، موجب رشد قطبهای شهری به قیمت افول مناطق روستایی شده است. این روند نامعقول منجر به عدم تعادل بین مناطق کشور بخصوص شهرها و روستاها شده است. بروز جنگ و نابسامانی های اوایل پیروزی انقلاب این نابرابری ها را تشدید نموده و موجب جابجایی و انتقال منابع اقتصادی و نیروی انسانی از نواحی محروم به نواحی برخوردار، بصورت مهاجرت های فصلی، کوتاه‌مدت و دائم شده است.(8)

     

     

    خروج نیروهای جوان و فعال در گروههای سنی 2920 سال از روستاها در نتیجه ی این روند نابرابر، موجب تشدید عقب‌ماندگی مناطق مهاجرفرست شده است. (9)   

    مهمترین علل مهاجرت را به طور اختصار می‌توان اینگونه بیان نمود :

    علل اقتصادی :

    درآمد کم، اختلاف درآمد بین شهر و روستا، عدم تضمین و ثبات درآمدها، نوسان قیمت محصولات کشاورزی، کمبود زمین، بیکاری و نبود فرصت های شغلی، وجود فرصت های اشتغال بیشتر در شهرها، علاقه به صیانت نفس، سیاست های نادرست اشتغال، مسکن و قیمت‌گذاری مواد غذایی و….

     

     

    علاقه به  صیانت نفس و حفظ بقاء در سرشت هر موجود زنده‌ای از جمله انسان نهفته است. اگر انسان در شرایطی قرار گرفت که از مایحتاج اولیه محروم ماند، طبیعی است که برای نجات از آن کوشش به خرج می‌دهد.(10)   

  • فهرست و منابع پایان نامه مهاجرت ،‌ حاشیه‌نشینی و امنیت اجتماعی شهرها

    فهرست:

    ندارد.
     

    منبع:

    مهدوی مسعود اصول و مبانی جغرافیای جمعیت نشر توس تهران 1373

     لهاسایی زاده عبدالعلی نظریات مهاجرت انتشارات نوید 1368

     زمانی پور اسدا… مقاله ی مهاجرت روستائیان به شهرها و اثرات آن بر توسعه ی کشاورزی 1366

     رحیمی حسین مقاله ی بررسی مهاجرتهای دانش‌آموزی بردسکن رشد آموزش جغرافیا شماره ی 47 تابستان 77

    حسین‌زاده دلیر کریم مقاله حاشیه‌نشینی، در جستجوی معنی و مفهوم اطلاعات سیاسی اقتصادی شماره ی 46 45

     شکویی حسین ، جغرافیای اجتماعی شهرها و اکولوژی اجتماعی شهر انتشارات جهاد دانشگاهی 1369

    منبع شماره ی 2

     خورشیدی محمدتقی پایان‌نامه بررسی علل تخریب روستاهای بیرجند (1370 1345)- 1375

     منبع شماره ی 6

    طاهری تقی، گزارش مهاجرت روستا یک مسئله است ، برنامه و بودجه و مدیریت کشاورزی 1363

    منبع شماره ی 8

    منبع شماره ی 8

    منبع شماره ی 6

    مساواتی مجید ، مقاله « خانواده‌های مهاجر روستایی و زمینه‌های طلاق » فصلنامه ی پژوهشی جمعیت ثبت و احوال کشور سال پنجم شماره ی 16 و 15

    مرکز ساماندهی حاشیه ی شهر مشهد جزوه ی حاشیه‌نشینی یک مسئله صد مشکل

    منبع قبلی

    زاهد زاهدانی سید سعید ، حاشیه‌نشینان شهر کرمان 1355

    منبع قبل

    آقاجانیان اکبر ، پایدار مجید ، پژوهشی در مشکل اجتماعی حاشیه‌نشینی سلسله مقالات جامعه‌شناسی و برنامه‌ریزی ­ شماره 26 دانشگاه شیراز 1363

    مرکز ساماندهی حاشیه ی شهر مشهد جزوه ی رشد و توسعه شهر مشهد

    هادیزاده بزاز- مریم ، حاشیه نشینی و راهکار های ساماندهی آن در جهان ، شهرداری مشهد – 1382 منبع شماره ی 6

    منبع قبلی

    منبع شماره ی 6

    احمدی پور زهرا، مقاله حاشیه‌نشینی در بخش مرکزی کرج ، دانشگاه تربیت مدرس رشد آموزش جغرافیا شماره 38 پاییز 74

    مرکز ساماندهی حاشیه ی شهر مشهد

    اطلاعات مکتوب و غیرمکتوب مرکز ساماندهی حاشیه ی شهر مشهد

     مصاحبه ی مدیر ساماندهی حاشیه ی شهر مشهد با روزنامه ی خراسان چهارشنبه 21/8/82

     گزارش آسیب‌شناسی جرایم ، در بلوار دوم طبرسی ، قربانی مقدم ، مرکز ساماندهی حاشیه ی شهر مشهد، آبان 81

     فیلم اینجا مشهد است- شهرداری مشهد

    منبع قبلی

    آلبوم عکس حاشیه ی شهر مشهد- روابط عمومی شهرداری مشهد – سال 1379

    .

ثبت سفارش
عنوان محصول
قیمت