پایان نامه بررسی فقهی و حقوقی بلوغ و سن مسئولیت کیفری

فهرست و منابع پایان نامه بررسی فقهی و حقوقی بلوغ و سن مسئولیت کیفری

فهرست:

چکیده 1

مقدمه 2

الف)بیان مساله 3

ب)سوالات تحقیق 4

ج)پیشینه تحقیق 5

د)فرضیه ها 7

و)اهداف تحقیق 8

ه)روش تحقیق 8

ی)ساماندهی تحقیق 8

فصل اول

کلیات و مفاهیم

گفتار اول : بلوغ 10

مبحث اول : معنای بلوغ 10

مبحث دوم : بلوغ در قرآن 11

بند اول :بلوغ حلم 11

بند دوم : بلوغ نکاح 16

بند سوم : بلوغ اشد 19

مبحث دوم : سن 20

مبحث سوم : مسئولیت 20

بند اول : مسئولیت در قرآن 21

بند دوم :  مسئولیت به معنای اثر شرعی اعمال و رفتار آدمی 21

بند سوم : اقسام مسئولیت 22

بند چهارم : تفاوت مسئولیت اخلاقی با مسئولیت مدنی و کیفری 23

بند پنجم : تفاوت مسئولیت کیفری با مسئولیت مدنی 23

مبحث چهارم : کیفر 24

بند اول : مسئولیت کیفری 25

بند دوم : سن مسئولیت کیفری 26

فصل دوم

جایگاه بلوغ در فقه و قوانین

گفتار اول : قلمرو بلوغ 28

مبحث اول : عدم اعتبار بلوغ در احکام وضعی 29

بند اول : دلیل اجماع در عدم اعتبار بلوغ در احکام وضعی 30

بند دوم : دلیل سنت در عدم اعتبار بلوغ در احکام وضعی 30

بند سوم : دلیل روایات در عدم اعتبار بلوغ در احکام وضعی 30

مبحث دوم : عدم اعتبار بلوغ در مستحبات و مکروهات 31

مبحث سوم : احتلام 32

بند اول : دیدگاه فقهای امامیه در مورد احتلام 33

بند دوم‌ : احتلام از منظر قرآن 34

بند سوم : احتلام از منظر روایات 35

مبحث چهارم : حیض و حمل 37

بند اول: علایم حیض 37

بند دوم :‌ عوامل موثر در شروع عادت ماهانه 38

بند سوم : حیض از دیدگاه فقهای امامیه 38

بند چهارم :‌حیض از دیدگاه فقهای مذاهب 41

بند پنجم : حمل 44

گفتار دوم : شرایط تحقق مسئولیت کیفری 45

مبحث اول ‌: عناصر تشکیل دهنده جرم 46

بند اول : عنصر قانونی 47

بند دوم : عنصر مادی 48

بند سوم : عنصر معنوی 49

مبحث دوم :  اهلیت جزایی 50

بند اول : بلوغ از شرایط عمومی تکلیف 52

بند دوم : عقل از شرایط عمومی تکلیف 52

بند سوم : اختیار از شرایط عمومی تکلیف 53

مبحث سوم :‌ اسباب مانع مجازات 54

بند اول :  معاذیر قانونی 54

بند دوم : علل موجهه جرم 55

بند سوم : علل رافع مسئولیت کیفری 56

فصل سوم

بررسی فقهی و حقوقی سن مسئولیت کیفری

گفتار اول : بررسی سن مسئولیت نسبی کیفری 58

مبحث اول : بررسی سن مسئولیت نسبی کیفری در فقه 60

بند اول : حدود 60

بند دوم : تعزیرات 68

عدم جواز بیش از ده ضربه 70

بند سوم : قصاص 72

بند چهارم : دیات 73

مبحث دوم : بررسی سن مسئولیت نسبی کیفری در قوانین قبل از انقلاب اسلامی 73

بند اول : قانون مجازات عمومی مصوب 1304 73

بند دوم : قانون مربوط به تشکیل دادگاه اطفال مصوب 1338 74

بند سوم : قانون مجازات عمومی اصلاحی مصوب 1352 76

مبحث سوم : سن مسئولیت نسبی کیفری در قوانین بعد از انقلاب اسلامی 77

بند اول : قانون مجازات اسلامی مصوب 1370 77

بند دوم : لایحه جدید قانون مجازات اسلامی 79

گفتار دوم : بررسی سن مسئولیت تام کیفری 82

مبحث دوم : سن مسئولیت تام کیفری در قوانین قبل از انقلاب اسلامی 84

مبحث سوم : سن مسئولیت تام کیفری در قوانین بعد از انقلاب اسلامی 85

بند اول : قانون مجازات اسلامی مصوب 1370 85

بند دوم : لایحه جدید قانون مجازات اسلامی 88

مبحث چهارم : سن مسئولیت کیفری در قرآن 89

مبحث پنجم : سن مسئولیت کیفری در سُنّت 90

نتیجه گیری 93

پیشنهادها و راهکارها 97

منابع 98

 

 

.

منبع:

پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد «M.A»

فقه و مبانی حقوق اسلامی

قرآن کریم، ترجمه ناصر مکارم شیرازی.

ابن ادریس، محمد بن احمد، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، تحقیق: لجنه التحقیق، قم، جامعه المدرسین، 1410 ق.

ابن البراج، عبدالعزیز، المهذب، تحقیق: شیخ سبحانی، قم، جامعه المدرسین، 1406 ق.

ابن بابویه، محمد بن علی، من لایحضره الفقیه، تحقیق: علی اکبر غفاری، قم، جامعه المدرسین فی الحوزه العلمیه، 1404 ق.

.........................................، المقنع و الهدایه، تحقیق، لجنه التحقیق التابعه لموسسه الامام الهادی (ع)، قم، موسسه الامام الهادی (ع)، 1415 ق.

......................................، علل الشرایع، نجف، مکتبه الحیدریه، 1386 ق.

ابن حمزه، محمد بن علی، الوسیله الی نیل الفضیله، تحقیق: محمد الحسون، قم، مکتبه السید المرعشی، 1408 ق.

ابن زهره، حمزه بن علی، غنیه النزوع الی علمی الاصول و الفروع، تحقیق: ابراهیم بهادری، شیخ سبحانی، قم، موسسه الامام الصادق (ع)، 1417 ق.

ابن فهد، حلی، احمد بن محمد، المهذب البارع فی شرح المختصر النافع، تحقیق: مجتبی عراقی، قم، موسسه النشر الاسلامی التابعه لجماعه المدرسین، 1407ق.

ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، قم، نشر ادب الحوزه، 1405ق.

ابوالصلاح حلبی، تقی بن نجم، الکافی فی الفقه، تحقیق: رضا استادی، اصفهان، مکتبه امیر المومنین (ع)، 1403ق.

اردبیلی، محمدعلی، حقوق جزای عمومی، تهران، انتشارات میزان، 1386ش.

باهری، محمد، حقوق جزای عمومی (تقریرات)، تنظیم: عباس فرید، تهران، انتشارات دانشکده حقوق و علوم سیاسی و اقتصادی، 1340-1339ق.

............................، نگرشی بر حقوق جزای عمومی، خان داور، علی اکبر، مقارنه و تطبیق: رضا شکری، تهران، انتشارات مجد، 1380ش.

بحرانی، یوسف بن احمد، الحدائق الناضره فی الاحکام العتره الطاهره، تحقیق: محمد تقی ایروانی، قم، موسسه النشر الاسلامی لجماعه المدرسین، بی تا.

جعفری لنگرودی، محمدجعفر، ترمینولوژی حقوق، تهران، انتشارات کتابخانه گنج دانش، 1368ش.

جهانگیر، منصور ، قانون اساسی جمهوری اسلامی، تهران، نشر دوران، 1383 ش.

...........................، قانون آیین دادگاه های عمومی و انقلاب در امور کیفری ، تهران، نشر دیدار، 1384ش.

........................، قانون مجازات اسلامی، تهران، نشر دیدار، 1384ش.

........................، قانون مدنی، تهران، نشر دیدار، 1384ش.

حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه فی تحصیل احکام الشرعیه، تحقیق: موسسه آل البیت (ع) لاحیاء تراث، 1414ق.

حسینی روحانی، محمد، منهاج الصالحین، کویت، مکتبه اللفین، 1414ق.

....................................، المسائل المنتخبه، بیروت، مکتبه الایمان، 1417ق.

حسینی روحانی، سید محمد صادق، فقه الصادق فی شرح التبصره لعلامه الحلی، قم، موسسه دارالکتاب، 1412ق.

حسینی سیستانی، علی، منهاج الصالحین، قم، مکتبه آیت الله العظمی علی حسینی سیستانی، 1416ق.

حلی، یحیی بن سعید، الجامع للشرائع، تحقیق: لجنه التحقیق باشراف الشیخ السبحانی تبریزی، قم، موسسه سید الشهداء (ع)، 1405ق.

خوئی، ابوالقاسم، تکمله المنهاج الصالحین فی احکام القضاء و الشهادت و الحدود و القصاص و الدیات، قم، مدینه العلم، 1410ق.

دانش، تاج زمان، دادرسی اطفال بزهکار در حقوق تطبیقی، تهران، نشر میزان و دادگستر، 1387 ش.

دلفانی، علی اشرف، مبانی مسئولیت کیفری در حقوق اسلام و فرانسه، تهیه و تحقیق مرکز مطالعات اسلامی پژوهشکده فقه و حقوق، قم، انتشارات موسسه بوستان کتاب قم، 1382 ش.

دهخدا، علی اکبر،لغت نامه، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1352 ش.

راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، نشر الکتاب، 1404 ق.

ساکی، محمدرضا، حقوق جزای عمومی (با لحاظ لایحه جدید قانون مجازات اسلامی)، تهران، انتشارات جنگل ، جاودانه، 1387 ش.

شامبیاتی، هوشنگ، بزهکاری اطفال و نوجوانان، تهران، انتشارات ژوبین، 1379ش.

............................، حقوق جزای عمومی، تهران، انتشارات ژوبین، 1376 ش.

شهید اول، محمد بن مکی، اللمعه الدمشقیه، تحقیق، علی الکورانی، قم، دار الفکر، 1411ق.

شهید ثانی، زین الدین بن علی، مسالک الافهام الی تنقیح شرایع الاسلام، تحقیق: موسسه المعارف الاسلامیه، قم ، 1413ق.

...................................................، الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه، قم، انتشارات داوری، 1410ق.

صفایی، حسین، حقوق مدنی اشخاص و محجورین، قاسم زاده، مرتضی، تهران، انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1382 ش.

صلاحی، جاوید، بزهکاری اطفال و نوجوانان، تهران، نشر میزان 1384 ش.

طباطبایی، محمد حسین،المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، لبنان، موسسه الاعلمی المطبوعات، 1427ق.

طباطبایی حکیم، محمد سعید، منهاج الصالحین، بیروت، دار الصفوه، 1415 ق.

طبرسی، حسن بن فضل، مجمع البیان فی التفسیر قرآن، تحقیق: لجنه من اطفاء و المحققین و الاخصائیین، بیروت، موسسه الاغمی للمطبوعات، 1415 ق.

طریحی، فخرالدین بن محمد، مجمع البحرین، تحقیق: سید احمد حسینی، مکتب نشر الثقافه الاسلامیه، 1407 ق.

طوسی، محمد بن حسن، النهایه فی مجرد الفقه و الفتاوی، قم، انتشارات قدس، محمدی، بی تا.

.......................................، الاستبصار فی ما اختلف من الاخبار، تحقیق: سید حسن خرسان، تصحیح: محمد آخوندی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1390 ق.

.....................................، المبسوط فی فقه الامامیه، تحقیق محمد تقی کشفی ، تهران، المکتبه المرتضویه، 1387ق.

.....................................، الخلاف ، تحقیق: سید علی خراسانی ، سید جواد شهرستانی،شیخ محمد مهدی نجف، قم،موسسه النشر الاسلامی، 1417 ق.

....................................، تهذیب الاحکام فی شرح المقنعه الشیخ المفید، تحقیق: سید حسن خرسان، تصحیح: محمد آخوندی، تهران، دارالکتبالاسلامیه ، 1365ش

....................................، التبیان فی تفسیر القرآن ، تحقیق: احمد حبیب قصیر العاملی، مکتب الاعلام الاسلامی، 1409ق.

عبادی، شیرین، حقوق کودک (نگاهی به مسایل حقوقی کودکان در ایران) تهران، انتشارات روشنگران و مطالعات زنان، 1387ش.

علامه حلی، حسن بن یوسف، مختلف الشیعه فی احکام الشرعیه، تحقیق: موسسه النشر الاسلامی ، قم ، موسسه النشر الاسلامی التابعه لجماعه المدرسین، 1412ق.

...............................................، تذکره الفقها، تحقیق: موسسه آل البیت (ع) لاحیاءالتراث ، قم، موسسه آل البیت(ع) لاحیاء التراث، 1414ق.

...............................................، تحریر الاحکام الشرعیه علی مذهب الامامیه،مشهد، موسسه آلالبیت (ع) ، بی تا.

...............................................، ارشاد الاذهان الی احکام الایمان،تحقیق: شیخ فارس الحسون، قم، جامعه المدرسین، 1410ق.

.................................................، تبصره المتعلمین فی احکام الدین ، تحقیق: سید احمد حسینی، هادی یوسفی، تهران، انتشارات فقیه، 1368 ش.

عوده، عبدرالقادر ، حقوق جزای اسلامی ، مترجمان: ناصر قربان نیا، سید مهدی منصوری، نعمت الله الفت، تحقیق و تطبیق: عباس شیری، تهران ، انتشارات میزان 1373ش.

فاضل آبی، حسن بن ابی طالب، کشف الرموز فی شرح المختصر النافع ، تحقیق:اشتهاردی و یزدی ، قم ، موسسه النشر الاسلامی التابعه لجماعه المدرسین،1408 ق.

فاضل هندی، محمد بن حسن، کشف اللثام من قواعد الاحکام، مکتبه آیت الله العظمی مرعشی النجفی، 1405ق.

فخر المحققین، محمد بن حسن، ایضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد، تحقیق: سید حسین موسوی کرمانی، علی پناه اشتهاردی و عبدالرحیم بروجردی، قم طبع بامر آیت الله السید محمد شاهرودی علی نفقه الحاج محمد کوشانپور، 1387ق.

فیض، علیرضا، مقارنه و تطبیق در حقوق جزای عمومی اسلام، تهران، انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1376 ش.

قبله ای خویی، خلیل، آیات الاحکام (حقوق مدنی و جزایی)، تهران، انتشارات سازمان مطالعه و تدوین علوم انسانی دانشگاه ها، 1386 ش.

قرشی، سید علی اکبر، قاموس قرآن، تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1371ش.

قمی سبزواری، علی بن محمد، جامع الخلاف و الوفاق بین الامامیه و بین ائمه الحجاز و العراق، تحقیق: حسین حسنی بیرجندی، قم، انشارات زمینه سازان ظهور امام عصر (عج)، 1379ق.

قیاسی، جلال الدین، مطالعه تطبیقی حقوق جزای عمومی (اسلام و حقوق موضوعه)، دهقان، حمید، خسروشاهی، قدرت الله، قم انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه قم، 1385ش.

کلینی، محمد بن یعقوب، الاصول من الکافی، تحقیق: علی اکبر غفاری، تهران، دارالکتب الاسلامیه- آخوندی، 1388ق.

گلدوزیان، ایرج، بایسته های حقوق جزای عمومی، تهران، نشر میزان و دادگستر، 1387ش.

.........................، حقوق جزای عمومی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1385ش.

.........................، محشای قانون مجازات اسلامی، تهران، مجد، 1383ش.

محسنی، مرتضی، دوره حقوق جزای عمومی، تهران، انتشارات کتابخانه گنج دانش، 1376ش.

محقق سبزواری، محمدباقر بن محمد مومن، کفایه الاحکام، اصفهان، مدرسه صدر مهدوی، بی تا.

محقق حلی، جعفر بن حسن، شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، تحقیق: سید صادق شیرازی، تهران، انتشارات استقلال، 1409ق.

........................................، المختصر النافع، تحقیق: شیخ قمی، تهران، موسسهالبعثه،بی تا.

محقق کرکی، علی بن حسین، جامع المقاصد فی شرح الفواعد: تحقیق: موسسه آل البیت (ع) قم، موسسه آل البیت (ع)، 1408ق.

مرتضی زبیدی، محمد بن محمد، تاج العروس من جواهر القاموس، بیروت-لبنان، المکتبه الحیاء، بی تا.

مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1360ش.

مظفر، محمدرضا، اصول الفقه، قم، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، 1370 ش.

معلوف، لویس، المنجد فی اللغه، بیروت-لبنان، دارالمشرق، 1986م.

معین، محمد، فرهنگ فارسی، تهران، انتشارات ساحل، 1382 ش.

مفید، محمد بن محمد، المقنعه، تحقیق: موسسه النشر الاسلامی، قم، موسسه النشر الاسلامی التابعه لجامعه المدرسین، 1410ق.

مقدس اردبیلی، احمد بن محمد، مجمع الفائده و البرهان فی شرح ارشاد الاذهان، تحقیق: مجتبی عراقی، علی پناه اشتهاردی، حسن یزدی اصفهانی، قم، جامعه المدرسین فی حوزه العمیع، 1403 ق.

..................................................، زبده البیان فی احکام القرآن، تحقیق: محمد باقر بهبودی، تهران ، مکتبه المرتضویه لاحیاء الآثار الجعفریه، بی تا.

مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1374ش موسوی خوانساری، احمد، جامع المدارک فی شرح المختصر النافع، تحقیق: علی اکبر غفاری، تهران، مکتبه الصدوق، 1355ق.

موسوی خمینی، روح الله، تحریر الوسیله، قم، دارالکتب العلمیه، اسماعیلیان، 1390ق.

موسوی گلپایگانی، محمدرضا، تقریرات الحدود و التعزیرات، بی جا، بی تا.

مهیار، رضا، فرهنگ ابجدی، عربی-فارسی، ترجمه المنجد الابجدی، تهران، انتشارات اسلامی، 1370ش.

میرسعیدی، منصور، مسئولیت کیفری (قلمرو و ارکان)، تهران، نشر میزان، 1383ش.

مؤمنی، عابدین، حقوق جزای اختصاصی اسلام، تهران، نشر خط سوم، 1382ش.

نجفی ابرند آبادی، علی حسین، دانشنامه جرم شناسی، هاشم بیگی، حمید، تهران، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی-کتابخانه کنج دانش، 1377ش.

نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، تحقیق: عباس قوچانی، تهران، دارالکتب السلامیه، 1367ش.

نوربها، رضا، زمینه حقوق جزای عمومی، تهران، انتشارات کتابخانه گنج دانش و نشر دادآفرین، 1387ش.

نوری، حسین بن محمد تقی، مستدرک الوسایل و مستنبط المسائل، تحقیق: موسسه آل البیت (ع) الاحیاء التراث، بیروت، 1408ق.

ولیدی، محمدصالح، بایسته های حقوق جزای عمومی، تهران، انتشارات خورشید، 1382ش.

.............................، حقوق جزا (مسئولیت کیفری) تهران امیر کبیر، 1371ش.

مقالات

آیت اللهی، زهرا، «سن ازدواج دختران»، مجله کاوشی نو در فقه اسلامی، شماره 17 و 18، پاییز و زمستان 1377ش.

احمری ، حسین، » علائم بلوغ و رشد در فقه اسلامی » فصلنامه فقه و تاریخ تمدن، شماره 7و 8 ، بهار و تابستان 1385ش.

اختری، محمدعلی، «تاریخ حقوق ایران در زمان ساسانیان (قسمت چهارم)»، ماهنامه کانون، شماره 56، اردیبهشت و خرداد 1384ش.

ارسطا، محمد جواد، «مقاله بازنگری در سن بلوغ و آثار فقهی قبل از بلوغ»، مجله طلوع، شماره 3 و 4، پاییز و زمستان 1381ش.

اصغری، محمد، «بناء عقلا»، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی (دانشگاه تهران)، شماره 70، زمستان 1384ش.

جناتی، محمدابراهیم، «جایگاه قیاس در منابع اجتهاد»، مجله کیهان اندیشه، شماره 26، مهر و آبان 1368ش.

رعیتی، علی، «مفهوم مسئولیت کیفری و عوامل رافع آن هم سو با قانون مجازات عمومی سوریه»، مجله رهنمون، شماره 2، بهار 1382ش.

رهامی، محسن، «رشد جزایی»، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، شماره 58، زمستان 1381ش.

عباسی داکانی، خسرو، «اهلیت و حجر و سن رشد در قانون مدنی ایران پس از اصلاحات سال»، 1361، مجله کانون، شماره 46، آبان و آذر 1382ش.

فتحی، حجت الله، «مسئولیت کیفری اطفال با رویکرد به لایحه قانون مجازات اسلامی»، فصلنامه حقوق اسلامی، شماره 21، تابستان 1388ش.

قاسم زاده، سید مرتضی، «تجزیه و تحلیل عتصر روانی جرم»، مجله دیدگاه های حقوق، شماره 10 و 11، تابستان و پاییز 1377ش.

مرعشی، سید محمدحسن، «تحقیقی درباره سن بلوغ»، مجله حقوقی و قضایی دادگستری، شماره 4، تابستان 1371ش.

...............................، » بلوغ» مجله متین، شماره 2، بهار 1387ش.

مهریزی، مهدی، «بلوغ دختران»، مجله کاوشی نو در فقه اسلامی، پیش شماره 1، بهمن 1372ش.

مهدوی کنی، صدیقه، «اطفال و مجازات های جایگزین»، مجله ندای صادق، شماره 31، پاییز 1382ش.

میرعظیم، قوام، «تحلیلی بر سن مسئولیت کیفری تام در قانون مجازات اسلامی»، فصلنامه دانش انتظامی، شماره 24، بهار 1384ش.

نجفی توانا، علی، «سن مسئولیت کیفری اطفال در مقررات داخلی و بین المللی»، فصلنامه مدرس علوم انسانی، شماره 41، 1384ش.

.........................، «مسئولیت کیفری اطفال در ایران در تطبیق با مصوبات هفدهمین کنگره بین المللی حقوق جزا»، مجله کانون وکلا، شماره 186 و 187، پاییز و زمستان 1383ش.

نورمفیدی، مجتبی، «بلوغ دختران»، مجله متین، شماره 20، پاییز 1382ش.

هاشمی، حسین، «دختران سن رشد و مسئولیت کیفری»، کتاب زنان، شماره 23، بهار 1383ش.

حجتی، مهدی، «سن مسئولیت کیفری اطفال در حقوق ایران و جمهوری آذربایجان و تطبیق با اسناد بین المللی».

.