پایان نامه بررسی رابطه بین وجوه نقد ناشی از فعالیت های تامین مالی و بازده سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

پایان‌ نامه کارشناسی ارشد رشته حسابداری (M.A)

بیان موضوع

اصولاً واحدهای تجاری وجوه نقد مورد نیاز را جهت سرمایه‌گذاری در پروژه‌های بزرگ از طریق استقراض و افزایش سرمایه تأمین می‌کنند. فعالیت های تأمین مالی مباحث هزینه سرمایه و ساختار سرمایه را به دنبال دارد که از جمله موضوعات مهم در تئوری مالی می‌باشد و همواره توجه محققان را به خود معطوف داشته است. استفاده از استقراض و انتشار سهام از نظر هزینه سرمایه، میزان بهره و یا سود تقسیمی آن، مزایا و منافع هر یک و اثرات آن بر روی بازده سهام قابل بحث است. در مورد ساختار سرمایه نیز همواره این دغدغه وجود داشته که آیا می‌توان با تغییر ترکیب ساختار سرمایه از طریق فعالیتهای تامین مالی ارزش سهام در بازار را تغییر داد یا خیر.

با توجه به توضیحات فوق این سؤال مطرح است که:

آیا بین وجوه نقد ناشی از فعالیتهای تأمین مالی و بازده سهام رابطه معنی‌داری وجود دارد؟

 اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

بازار سرمایه یکی از منابع مهم تأمین سرمایه مورد نیاز جهت انجام فعالیتهای سرمایه‌گذاری می‌باشد که لازمه آن مشارکت عمومی سرمایه‌گذاران است. سرمایه‌گذاران به دنبال منافع بیشتر و یا مخاطرات کمتر هستند پس در واقع عامل اصلی فعالیت مستمر بورس اوراق بهادار با یک روند رو به رشد همانا ایجاد اطمینان در بین سرمایه‌گذاران می‌باشد. بنابراین به منظور تداوم و افزایش مشارکت عمومی سرمایه‌گذاران در امر سرمایه‌گذاری ضرورت دارد بازده سهام شرکتها مورد بررسی قرار گیرد.

تأمین مالی از جمله مسائلی است که می‌تواند بازده سهام را تحت تأثیر قرار دهد. سهامداران می‌خواهند تصمیمات تأمین مالی به گونه‌ای سازماندهی شود که بازدهی سهام آنها بیشتر شود و این پرسش برای آنها ایجاد می‌شود که انتشار سهام و استقراض چه اثری بر بازده سهام دارد و آیا این تغییرات می‌تواند به نفع آنها باشد یا خیر.

.

 اهداف تحقیق

  تعیین ارتباط بین وجوه نقد حاصل از فعالیتهای تأمین مالی و بازده سهام با استفاده از اطلاعات حسابداری مندرج در صورتهای مالی اساسی در جهت کمک به سرمایه گذاران، مدیران، تحلیلگران سرمایه گذاری و دیگر ذینفعان در پیش بینی بازده سهام و اتخاذ تصمیمات صحیح سرمایه گذاری (خرید و فروش سهام).

 فرضیه‌های تحقیق

جریان وجوه حاصل از فعالیتهای تأمین مالی از دو دسته فعالیت ناشی می‌شود. یک دسته مربوط به سهام است که شامل صدور سهام می‌باشد و دسته دیگر مربوط به تسهیلات مالی است که شامل دریافت وام و بازپرداخت اصل آن می‌شود. لذا بررسی رابطه بین وجوه نقد ناشی از فعالیتهای تأمین مالی و بازده سهام با طرح فرضیه‌های اصلی و فرعی زیر انجام می‌گیرد:

 فرضیه اصلی

بین خالص وجه نقد ناشی از فعالیتهای تأمین مالی و بازده سهام رابطه معنی‌داری وجود دارد.

 فرضیه‌های فرعی

1- بین وجوه نقد حاصل از افزایش سرمایه و بازده سهام رابطه معنی‌داری وجود دارد.

2- بین خالص وجه نقد ناشی از دریافت وام و بازپرداخت اصل وام و بازده سهام رابطه معنی‌داری وجود دارد.

 روش تحقیق

روش تحقیق حاضر پیمایشی- اکتشافی می باشد و از نظر ماهیت و روش از نوع همبستگی است که برای کشف همبستگی بین متغیرها به روش پس رویدادی عمل خواهد شد.

 ابزار تحقیق

جهت گردآوری اطلاعات از سیستم‌های نرم‌افزاری اطلاعاتی موجود استفاده می‌شود. اطلاعات مربوط به فعالیتهای تأمین مالی از صورت جریان وجوه نقد و اطلاعات مرتبط با دارایی‌ها از ترازنامه استخراج می‌گردد. همچنین جهت تجزیه و تحلیل آماری، نرم‌افزارهای آماری مناسب مورد استفاده قرار می‌گیرد.

فرضیات مالی

نظرات مربوط به سهام

فرضیه ارزشیابی نادرست

این فرضیه می گوید شرکت ها اوراق بهادار جدید را زمانی منتشر می کنند که گران قیمت گذاری شود . پس هم انتشار سهام و هم انتشار اوراق قرضه پیش بینی می شود با بازده آتی سهام رابطه منفی داشته باشد.بنابراین طبق این فرضیه شرکتها رویدادهای تأمین مالی خارجی شان را زمانبندی می کنند تا از قیمت گذاری نادرست اوراق بهادارشان در بازارهای مالی سود برند. این فرضیه یک رابطه منفی را بین تغییرات تأمین مالی خارجی و بازده آتی سهام پیش بینی می کند یعنی انتشار سهام و اوراق قرضه منجر به بازده کمتر آتی سهام و بازخرید سهام و اوراق قرضه منجر به بازده بیشتر آتی سهام می شود و نیز اینکه اثر قیمت گذاری نادرست برای سهام در مقایسه با اوراق قرضه بزرگتر است

فرضیه سرمایه گذاری بیش از حد

طبق این فرضیه رویداد های تامین مالی خارجی شرکت ها به طور سیستماتیک با تصمیمات سرمایه گذاری اضافی مدیریت مرتبط است در واقع شرکت هایی که جدیدترین تامین مالی را انجام می دهند درگیر جدیدترین سرمایه گذاری ها می شوند که منجر به سرمایه گذاری بیش از حد می شود و به واسطه رابطه منفی قوی بین سرمایه گذاری های جدیدتر و بازده آتی سهام شرکت ها، این فرضیه یک رابطه منفی قوی بین تامین مالی خارجی جدید و بازده آتی سهام پیش بینی می کند

فرضیه مزیت مالیاتی قرضه (بدهی)                                                                     

  از دیدگاه این فرضیه ،انتشار سهام عادی جدید باعث کاهش دراهرم مالی می شود . به دلیل از دست رفتن مزیت مالیاتی در اثر تامین مالی با سهام ، کاهش اهرم مالی باعث کاهش قیمت سهام شده و مقدار یا درصد کاهش قیمت با اندازه انتشار رابطه مستقیمی دارد . انتشار سهام به منظور بازخرید قرضه موجود، اثرات منفی بیشتری را نسبت به انتشار سهام به قصد تامین مالی مخارج سرمایه گذاری جدید دارد. زیرا تاثیر بیشتری را روی اهرم مالی خواهد داشت. انتشار قرضه جدید ،بدهی های مالیاتی آتی را کاهش داده و در نتیجه تاثیر مثبتی را روی قیمت سهام خواهد داشت .

فرضیه انتقال ثروت

 این فرضیه می گوید آن دسته از رویدادهای تأمین مالی که اهرم مالی را کاهش می دهند، احتمال وضعیت نامطلوب مالی را کاهش می دهند ،بنابراین ثروت را از سهامداران به قرضه داران منتقل می کنند و آنهایی که اهرم مالی را افزایش می دهند ،احتمال وضعیت نامطلوب مالی را کاهش داده و در نتیجه ثروت را از قرضه داران به سهامداران منتقل می کنند. پس رویدادهایی که اهرم مالی را افزایش می دهند با بازده آتی سهام رابطه مثبت و آنهاییکه اهرم مالی را کاهش می دهند رابطه منفی با بازده  آتی سهام دارند بنابراین طبق پیش بینی فرضیه انتقال ثروت تغییرات نهایی در بدهی با بازده سهام رابطه مثبت وتغییرات نهایی در سهام با بازده سهام رابطه منفی دارد.

نظرات مربوط به وام

وامهای بانکی و عدم تقارن اطلاعاتی

از یک دیدگاه وام می‌تواند به خصوص با نقش خود در ایجاد اطلاعات جدید وی‍ژه  راجع به فرصتهای سرمایه‌گذاری، افزایش جریانات نقدی شرکت و کاهش احتمال ناتوانی پرداخت، عدم تقارن اطلاعاتی موجود در بین فعالان مختلف بازار را کاهش داده و واکنش  متفاوت بازار را به دنبال داشته باشد و این در حالی است که بنا به عقیده دیگر، وام حاوی هیچگونه اطلاعات جدیدی نبوده و عدم تقارن اطلاعاتی بازار را کاهش نمی دهد.

مطالعات داخلی

نتایج مطالعات داخلی درباره تاثیر انتشار سهام و دریافت وام بر ارزش شرکتهای بورس

علی باغانی(1384) : بین تأمین مالی کوتاه مدت و بلند مدت و بازده سهام رابطه معنی داری وجود ندارد.

جابر زحمتکش(1384) : بین روشهای تأمین مالی ساختار مالی شرکتهای فعال در صنعت سیمان و بازده سهام آنها رابطه معنی داری وجود ندارد و بازده سهام تحت تأثیر میزان بدهی در ساختار مالی شرکتها قرار نمی گیرد.

مهرداد ولی پور (1384) : بین ساختار سرمایه و بازده سهام رابطه معنی داری وجود ندارد و بازده سهام تحت تأثیر بدهی های بلند مدت قرار نمی گیرد.

حمید دهقانی فیروز آبادی(1383) : انتشار سهام باعث افزایش قیمت سهام شرکتها می شود و دریافت وام اثری بر قیمت سهام ندارد

میر کریم عبادی دولت آبادی (1381): تأثیر انتشار سهام نسبت به وام بلند مدت بر قیمت سهام بیشتر است. همچنین افزایش سرمایه در مقایسه با استقراض بانکی اثر بیشتری روی بازده سهام دارد.

نحوه انجام تحقیق

 جهت آزمون فرضیه‌های تحقیق ابتدا فرضیه‌های فرعی از طریق رگرسیون دو متغیره مورد آزمون قرار می‌گیرند. سپس متغیرهای مستقل فرعی (متغیرهای مستقل فرضیه‌های فرعی) به طور همزمان همراه با متغیر وابسته از طریق رگرسیون چند متغیره به کار گرفته می‌شوند و در نهایت از طریق رگرسیون دو متغیره آزمون فرضیه اصلی انجام خواهد شد.

 متغیرهای تحقیق و نحوه اندازه‌گیری آنها

خالص وجه نقد ناشی از فعالیتهای تأمین مالی

میانگین دارایی‌ها

 متغیرهای مستقل

خالص وجه نقد ناشی از دریافت وام و بازپرداخت اصل وام

میانگین دارایی‌ها

خالص وجه نقد ناشی از فعالیتهای تأمین مالی که شامل فعالیتهای نقدی مربوط به سهام و وام است به عنوان یک رقم مجزا در صورت جریان وجه نقد در طبقه فعالیتهای تأمین مالی گزارش می‌گردد.

وجوه نقد حاصل از افزایش سرمایه

میانگین دارایی‌ها

 خالص وجه نقد ناشی از دریافت وام و بازپرداخت اصل وام از طریق جمع جبری دریافت وام با بازپرداخت اصل وام که هر دو در طبقه فعالیتهای تأمین مالی صورت جریان وجه نقد به طور مجزا گزارش می شوند، محاسبه می گردد.

 وجوه نقد حاصل از افزایش سرمایه از افزایش سرمایه در طبقه فعالیتهای تأمین مالی صورت جریان وجه نقد به طور مجزا گزارش می شود.

* میانگین دارایی‌ها برابر است با میانگین جمع دارایی‌های سال جاری و سال گذشته. همان طور که ملاحظه می‌شود از میانگین دارایی‌ها جهت تعدیل متغیرها برای حذف آثار اندازه شرکتها استفاده شده است

 متغیر وابسته

بازده سهام = بازده سال آتی که از ابتدای ماه پنجم سال آتی برای یک سال محاسبه می‌شود.

محاسبه بازده از ابتدای ماه پنجم سال آتی بدان علت است که صورتهای مالی شرکت حداکثر تا پایان ماه چهارم بعد از سال مالی جاری منتشر شده و در دسترس استفاده‌کنندگان قرار می‌گیرد.

 فرمول محاسبه بازده سهام: از فرمول بازده سهام با احتساب آورده استفاده می‌شود چون در همه شرکتهای مورد بررسی افزایش سرمایه نقدی داریم.

نرخ بازده سهام در سال tام

قیمت سهام در پایان دوره t

قیمت سهام در ابتدای دوره t

DPS = سود نقدی پرداختی

=R مزیت حق تقدم خرید سهم

=S مزیت سهام جایزه

=c مبلغ اسمی پرداخت شده توسط سرمایه‌گذار بابت افزایش سرمایه از محل آورده نقدی

درصد افزایش سرمایه از محل آورده نقدی