روش تحقیق بررسی تأثیر میزان تحصیلات بر ملاک های ازدواج در بین دانشجویان

تعداد صفحات: 73 فرمت فایل: word کد فایل: 10002715
سال: مشخص نشده مقطع: کارشناسی ارشد دسته بندی: پایان نامه روانشناسی
قیمت قدیم:۱۳,۹۰۰ تومان
قیمت: ۱۱,۸۰۰ تومان
دانلود فایل
  • خلاصه
  • فهرست و منابع
  • خلاصه روش تحقیق بررسی تأثیر میزان تحصیلات بر ملاک های ازدواج در بین دانشجویان

    روانشناسی مشاوره

    چکیده

    از آنجایی که بررسی و شناخت ملاکهای همسرگزینی موجبات تشکیل خانواده سالم را برای جوانان در آستانه ازدواج فراهم می سازد، بسیار حائز اهمیت است.

    لذا در این پژوهش سعی شده به مهم ترین ملاکهایی که در همسرگزینی افراد تحصیل کرده نقش دارند اشاره گردیده و میزان تأثیرگذاری هر یک از این عوامل در امر ازدواج بررسی و شناخته شود. در این راستا، هدف تحقیق "بررسی میزان تأثیر پذیری ملاکهای ازدواج از میزان تحصیلات (دانشگاهی) است".

    چارچوب تئوریک این بررسی را دیدگاههای همسان همسری، مجاورت مکانی و تئوری مبادله تشکیل میدهند ، بر اساس این تئوریها فرضیاتی مطرح و به معرض آزمون گذارده شده اند. در این پژوهش بواسطه ویژگی موضوع مورد مطالعه از روش "پیمایش" بعنوان یک روش تحقیق مناسب این قبیل تحقیقات استفاده شده و ابزار گردآوری اطلاعات نیز پرسشنامه می باشد، که در بین یک نمونه (196) نفری از دانشجویان کارشناسی ترم اول و دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن (در پاییز 84) توزیع و پس از تکمیل جمع آوری گردید. تجزیه و تحلیل داده ها به روش مقایسه ای و با استفاده از آزمون "t" استیودنت صورت گرفت.

    نتایج نهایی تحقیق نشان داد که ، از بین هفت فرضیه مطرح شده، صرفاً فرضیه های همگنی سنی و همگنی تحصیلی با میزان تحصیلات در امر ازدواج رابطه معنی داری دارند. بدین معنی که جوانان تحصیل کرده (در جامعه آماری دانشجویان) گرایش بیشتری به ازدواج با کسانی را دارند که از نظر تحصیلات و سن مشابه آنان باشند. ولی ملاکهای زیبایی ظاهری، اصالت خانواده و رفاه مادی هر چند از نظر دانشجویان مورد بررسی اهمیت زیادی در امر ازدواج دارند، امّا متأثر از متغیر تحصیل نمی باشند، و ملاکهای قومیت و اعتقاد دینی نیز صرف نظر از میزان تحصیلات، در حد متوسط مورد توجه دانشجویان جامعه آماری بوده است.

     

     

    پیشگفتار

    پژوهشی که تقدیم جامعه دانش پژوهان می گردد حاصل کندوکاوی است در تأثیر میزان تحصیلات بر ملاکهای ازدواج در بین دانشجویان در دو مقطع کارشناسی ترم اول و کارشناسی ارشد.

    در این پژوهش سعی شده است تا یکی از مشکلات اساسی نسل جوان از دیدگاه متعلقین به این نسل مورد کنکاش واقع شده و میزان توافق یا مخالفتهای بین دیدگاههای آنان مورد بررسی قرار گیرد.

    محقق معتقد است که ما هنوز مسایل و مشکلات بیش از نیمی از جمعیت کشورمان، را بدرستی و دانشمندانه تجزیه و تحلیل و ریشه یابی نکرده ایم و در موارد نادری که بر وسوسه پاک کردن صورت مسئله مان فائق می آئیم در مقام تدبیر و ارائه طریق، چندان اندیشیده عمل نمی کنیم، چرا که با دنیای مخاطبان خود چندان انس و الفتی نداریم و این در حالی است که بدون گذر از مرحله شناخت، شوق هدایت و تربیت آنها را در دل خود می کاریم.

    امید و انتظار می رود که این تلاش اندک و ناچیز علاوه بر ارضای حس کنجکاوی محقق، موجب تحریک و ترغیب سایر پژوهشگران به انجام مطالعات اجتماعی دقیق تر، درخصوص مسایل و مشکلات نسل جوان گردد.

     

    مطالب این نوشتار در پنج فصل تنظیم شده است که عبارتند از :

    در فصل اول، به بیان مسئله ، اهمیت و هدف پژوهش پرداخته شد و اینکه به چه دلایلی تحصیل بعنوان عاملی که مؤثر بر ملاکهای ازدواج است مورد بررسی قرار گرفته است.

    فصل دوم، در سه قسمت مطرح شده که عبارتند از : مبحث ازدواج که شامل تعریف ازدواج، انواع ازدواج و تحول ازدواج در ایران است، قسمت دوم به پیشینه تحقیق در داخل و خارج از کشور و نتایجی که از این تحقیقات بدست آمده پرداخته است و در قسمت سوم این فصل به چارچوب نظری پرداخته شده که به بحث درباره تئوریهای همسان همسری، مجاورت مکانی و تئوری مبادله می پردازد.

    فصل سوم، مبحث روش تحقیق است که اشاره دارد به روش تحقیق و روش جمع آوری اطلاعات، نحوه تجزیه و تحلیل داده ها با ابزار (SPSS) و جامعه آماری و مکان و زمان اجرا تحقیق.

    فصل چهارم، به تجزیه و تحلیل  داده ها پرداخته شده و فرضیه های تحقیق را با توجه به آزمون (t) بین دو مقطع تحصیلی کارشناسی ترم اول و کارشناسی ارشد مورد مقایسه و تحلیل قرار داده است.

    فصل پنجم، نتیجه گیری، محدودیت ها و پیشنهادات مربوط به پژوهش را بیان می کند.

    در پایان، منابع و پیوستها.

     

    فصل اوّل

    "طرح تحقیق"

     

    مقدمه

    نهاد خانواده با قدمتی دیرینه و تاریخی دیر پا از چنان اعتبار و اهمیتی برخوردار است که هیچ نهادی در طول اعصار به مانند آن نقش تعیین کننده ای را در اجتماع بشری نداشته است . تشکیل خانواده در تمام ادوار به شکل های متفاوت و با ویژگی های خاص تا به امروز وجود داشته ، ضمن اینکه با تغییر و تطور بسیار نیز مواجه بوده و موجودیت خود را حفظ کرده است و به عنوان اقدامی حیاتی مهم و تعیین کننده در زندگی آتی محسوب می شود.

    " خانواده بعنوان نهاد اصلی بدلایل مختلف همواره در مرکز بحث های جامعه شناسی قرار داشته و دارد از جمله :

    -

    -

    در مباحث جامعه شناسی خانواده، علیرغم تمامی تفاوتها و اختلاف نظرهائیکه در مورد خانواده وجود دارد، دو وجه مشترک نیز دیده می شود :

    "الف : خانواده گروه کوچکی است که ویژگی اساسی و غیر قابل تفکیک آن « صمیمیت » است.

     

    ب : اجتماعی کردن نسل آینده جزء بدیهی ترین ، اساسی ترین و اصلی ترین وظایف آن می باشد.
    "( باوم ، 1367،147) وظایف ،‌کارکرد و اهمیت خانواده چیزی نیست که بتوان در آن تردید نمود هر چند نباید از خاطر برد که عوامل متفاوت ، بسیاری از کارکردهای خانواده را نسبت به گذشته کاهش داده اما اینها به معنای تضعیف قطعی خانواده و یا امحای آن نیست بسیاری از اندیشمندان جهان امروز علیرغم این نظریات بدبینانه ، از دگرگونی خانواده ، نوسازی آن و پیدایی پایگاههای جدید سخن می رانند
     "( ساروخانی،1370، 7 ) ازدواج (Marriage) و همسرگزینی (mate selection) بعنوان نقطه آغازین تشکیل نهاد اجتماعی خانواده از اهمیت بسزا و پر ارزشی برخوردار است که نه صرفاً از جنبه زیست شناختی آن ، بلکه در یک سلسه روابط اجتماعی در هر جامعه با ویژگیهای خاص آن جامعه مورد بررسی قرار می گیرد.

    در بین ملل مختلف دنیا ازدواج بعنوان یک امر مسلم و ضروری در حیات اجتماعی مطرح می شود این ضرورت و نیاز بدلیل ایجاد پیوندهای پایدار در جهت حفظ و تداوم کارکردهای خانواده و خویشاوندی حائز اهمیت است .

     

    ازدواج در میان ملت های گوناگون دنیا از ساخت خانواده و نظام خویشاوندی و فرهنگ جامعه متأثر
    است و به این لحاظ کارکردهای مترتب بر آن با توجه به این اصل شکل گرفته و در جهت حفظ و تقویت ساختار کلی نظام اجتماعی عمل می نماید.

    ازدواج در وهله اول ممکن است امری شخصی و خصوصی تلقی شود اما واقعیت آن است که کمتر حوزه ای از حیات انسانی یافت می شود که روابط بین فرد و جامعه در آن چنین تحت انتظام هنجاری قرار گرفته باشد.

     

    تحولات زیستی ازدواج در همه جوامع یکسان و مشابه است اما از نظر شیوه های مجاز و مشروع رفتار جنسی و خانوادگی تفاوتهای چشمیگیری بین آنها وجود دارد. جامعه همواره کوشیده است با اعمال ممنوعیت ها و محدودیتهایی چند از ازدواج آزاد فرزندانش جلوگیری نماید. گرچه ممکن است افراد بهنگام انتخاب شریک زندگی خود احساس کنند که آزادانه دست به انتخاب می زنند اما آنها در واقع بطور ناخودآگاه از الگوها و قواعد بسیار دقیق و پیچیده پیروی می کنند . این قواعد و الگوها در طی تاریخ شیوه های متعدد و متنوعی را در امر همسر گزینی بیاد می آورد. اسارت و یغمابری زن ، خریداری یا مبادله او زناشویی های داد و ستدی، مبادله دو نامزد، مبادله خواهران با همدیگر، اهدای دختر به یک طایفه یا قبیله در برابر وقوع قتلی تحت عنوان " خون بس" نامزد کردن در کودکی ، لویرات (leviral)
    ( اجبار مرد به ازدواج با بیوه برادر خود ) و سررات (Sororat) ( اجبار زن به ازدواج با شوهر خواهر خود بهنگام مرگ خواهر)" (شهابی،1371،52) ویژگی غالب شیوه های همسر گزینی یاد شده عدم توجه به احساسات شخصی و بی اعتنایی به آزادیهای طرفین ازدواج است. برخی از این شیوه ها گرچه ممکن است در بعضی از جوامع همچنان رواج داشته باشد، اما شیوه مسلط و غالب همسر گزینی محسوب نمی شود.

    حال این سوال مطرح است که :

    در عصری که خواست و اراده طرفین ازدواج اهمیت بیشتری یافته و وصلت های تجویزی جای خود را به وصلت های ترجیحی داده اند هنجارهای اصلی گزینش همسر کدامند؟

     

    دورکیم جامعه شناس فرانسوی ازدواج را نهادی اجتماعی می داند که بواسطه عوامل اجتماعی پدید
    می آید و با تغییر عوامل و ساختار اجتماعی ساخت آن دگرگون می شود( نوذرپور ، 1371 ، 60) از نظر لوی اشتراوس نیز« هیچگونه نهاد یا شکل زندگی اجتماعی که به غریزه زیستی محدود باشد یافت
    نمی شود. خصوصیات بشر این است که به فرضیات و معلومات نظم و سامان می بخشد نه آن که از فرضیات و گرایشهای باصطلاح غریزی تبعیت کند.» همچنین اشترواس معتقد است: " بشر ابتدایی روی غریزه جنسی خویش اولین سازمان اجتماعی را بنا کرد و با تقسیم اقوام خود به دو دسته آنهایی که
    می توانند همسر او باشند و دسته ای که نمی توانند با آنها ازدواج کند بر اساس چنین تقسیم بندی اولین مبادله اجتماعی افراد بشر بر مبنای مبادله پایاپای پدید آمد". ( میشل ، 1354 ،42) 
  • فهرست و منابع روش تحقیق بررسی تأثیر میزان تحصیلات بر ملاک های ازدواج در بین دانشجویان

    فهرست:

    - چکیده

    2

    - پیشگفتار

    3

    فصل اول : " طرح تحقیق"

     

    - مقدمه

    6

    1-1- بیان مسئله

    11

    2-1- سئوال تحقیق

    15

    3-1- اهداف تحقیق

    16

    4-1- ضرورت و اهمیت تحقیق

    18

    فصل دوم: " ادبیات تحقیق"

     

    الف- ازدواج

     

    1-1-2- تعریف ازدواج

    22

    2-1-2- ازدواج بعنوان یک پدیده اجتماعی و تحول آن

    25

    3-1-2- انواع ازدواج و معیارهای آن

    31

    4-1-2- تاریخ تحولات خانواده و ازدواج در ایران

    37

    ب- پیشینه تحقیق

     

    1-2-2- تحقیقات داخلی

    47

    2-2-2- تحقیقات خارجی

    51

    ج- چارچوب نظری

     

    1-3-2- نظریه همسان همسری

    59

    2-3-2- نظریه نیازهای شخصیتی مکمل

    69

    3-3-2- نظریه مجاورت مکانی (همجواری)

    74

    4-3-2- نظریه تأثیر تصور از والدین در انتخاب همسر

    76

    5-3-2- تئوری تصور از همسر مطلوب

    79

    - بسوی یک نظریه ترکیبی

    79

    6-3-2- نظریه مبادله

    82

    - بیان فرضیه ها

    85

    - مدل تحلیلی

    86

    فصل سوم: " چارچوب روش تحقیق"

     

    1-3- روش تحقیق

    88

    2-3- تکنیک جمع آوری اطلاعات

    89

    3-3- اعتبار و روائی

    89

    4-3- نمونه تحقیق

    90

    5-3- روش نمونه گیری و تعیین حجم نمونه

    90

    6-3- روشهای آماری تجزیه و تحلیل اطلاعات

    92

    7-3- زمان و مکان تحقیق

    93

    8-3- کاربرد علمی و عملی پژوهش

    93

    9-3- متغیرهای تحقیق

    94

    10-3- تعاریف عملیاتی متغیرهای تحقیق

    94

    فصل چهارم :

     

    توصیف داده ها

    98

     

     

    فصل پنجم:

     

    - نتیجه گیری

    149

    - محدودیت ها

    151

    - پیشنهادات

    152

    - منابع و مأخذ

    153

    - پیوستها

     

     

    منبع:

    الف: کتابها

    ادیبی، حسین و عبدلمعبود انصاری، (1369) ، نظریه های جامعه شناسی، تهران، انتشارات جامعه.

    اعزازی، شهلا، (1376) ، جامعه شناسی خانواده با تأکید بر نقش ، ساختار و کارکرد خانواده در دوران معاصر، تهران، روشنگران و مطالعات زنان.

    انصاری، عبدالمعبود، (1369) ، ایرانیان مهاجر در ایالات متحده، پژوهشی در حاشیه نشینی دوگانه ، ترجمه ابوالقاسم سری، تهران، انتشارات اگه.

    اوپنهایم، ا.ان (1369)، طرح پرسشنامه و سنجش نگرشها، ترجمه مرضیه کریم‌نیا، مشهد، انتشارات آستان قدس.

    باوم، هایدی روزن، (1367)، خانواده به منزله ساختاری در مقابل جامعه (نقد مبانی نظری جامعه شناسی خانواده در آلمان)، ترجمه محمد صادق مهدوی، تهران، مرکز انتشارات دانشگاهی.

    بروس کوئن، (1370) ، در آمدی بر جامعه شناسی، ترجمه مشفق همدانی، انتشارات امیر کبیر.

    بهنام ، جمشید، (1353)، ساختهای خانواده و خویشاوندی در ایران، تهران، خوارزمی.

    بهنام، جمشید شاپور راسخ، (1348)، مقدمه ای بر جامعه شناسی ایران، تهران، خوارزمی.

    بیرو، آلن (1366) فرهنگ سه زبانه علوم اجتماعی، ترجمه باقر ساروخانی، تهران انتشارات کیهان.

    حجازی، بنفشه(1370) ، زن در ظن تاریخ، جایگاه زن در ایران باستان، تهران، شهر آشوب.

    دلاور، علی (1376) روشهای تحقیق در روان شناسی و علوم تربیتی، انتشارات دانشگاه پیام نور.

    دفتر پژوهشهای فرهنگی وابسته به مرکز سینمایی فرهنگی (1369) ، حیات اجتماعی زن در تاریخ ایران ، تهران ، امیر کبیر.

    راوندی، مرتضی (1359) ، نظام حقوق زن در اسلام ، قم ، انتشارات صدرا.

    رفیع پور، فرامرز (1367)، کندوکاوها و پنداشته ها، مقدمه ای بر روشهای شناخت جامعه و تحقیقات اجتماعی، تهران، شرکت سهامی انتشار.

    ریتزر، جورج (1374)، نظریه های جامعه شناسی، ترجمه محمد صادق مهدوی. دانشگاه شهید بهشتی.

    زنجانی، حبیب ا... (1381) ، تحلیل جمعیت شناختی، تهران، انتشارات سمت.

    ژاوو، کلود (1373)، پژوهش به شیوه پرسشنامه ای، ترجمه دکتر جهانگیر جهانگیری، شیراز، انتشارات راهبرد.

    ساروخانی، باقر (1371)، مقدمه ای بر جامعه شناسی خانواده ، تهران، انتشارات سروش.

    ساروخانی، باقر (1372)، طلاق، پژوهش در شناخت واقعیت و عوامل آن، تهران، مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.

    ساروخانی، باقر (1370)، روش تحقیق در علوم اجتماعی، تهران، انتشارات سروش.

    سگالین، مارتین (1370)، جامعه شناسی تاریخی خانواده، ترجمه حمید الیاسی، تهران، نشرمرکز.

    سیف، سوسن(1368) ، تئوری رشد خانواده ، تهران، انتشارات دانشگاه الزهرا (س).

    سیف الدینی ، فرانک (1372)، رهیافتهایی به روش تحقیق اجتماعی:کلیات روش تحقیق، شیراز، اداره کل اموراجتماعی.

    صالح صدق پور، بهرام (1373)، بررسی عواملی که منجر به اختلاف خانوادگی و طلاق می شود، ارائه شده به سمینار جوانان ازدواج و خانواده، کتاب اول، استانداری فارس.

    عضدانلو، حمید (1384) ، آشنایی با مفاهیم اساسی جامعه شناسی ، نشرنی.

    فرهنگ دانشگاه انگلیسی- فارسی، آریانپور.

    قائمی، علی (1364) ، تشکیل خانواده در اسلام ، تهران، نشر امیری.

    کنیک، ساموئل(1346) ، درآمدی بر جامعه شناسی، ترجمه مشفق همدانی، انتشارات امیر کبیر.

    گود، ویلیام (1352) ، خانواده و جامعه، ترجمه ویدا ناصحی، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب.

    لنسکی، گرهاردوجین (1369)، سیر جوامع بشری، ترجمه ناصر موفقیان، تهران، سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی.

    مطهری، مرتضی (1359)، نظام حقوق زن در اسلام ، قم ، انتشارات صدرا.

    مندارس، هانری و گورویچ (1349)، مبانی جامعه شناسی، ترجمه باقر پرهام، تهران، انتشارات امیر کبیر.

    مهدوی، محمدصادق (1377)، بررسی تطبیقی تغییرات ازدواج، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.

    میشل، آندره (1354)، جامعه شناسی خانواده و ازدواج، ترجمه فرنگیس اردلان، دانشگاه تهران.

    نادری، عزت الله و مریم سیف نراقی(1378) ، روشهای تحقیق و چگونگی ارزشیابی آن در علوم انسانی، انتشارات بدر.

    ویل دروانت (1369)، لذات فلسفه، مترجم عباس زریاب، سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی.

    ب: رساله

    آشتیانی مقدم، معصومه(1357) ، معیار همسر گزینی در بین دانشجویان، پایان نامه تحصیلی، تهران ، دانشکده علوم اجتماعی تهران.

    سفیری، خدیجه (1376) ، سیر تحول خانواده در سی سال اخیر، رساله کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده علوم انسانی.

    شهابی، محمود (1371)، آرمانهای زوجیت و همسر گزینی در شهر تهران، رساله کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.

    لطیفی، مهدی(1353)، همسرگزینی در ایران امروز، پایان نامه تحصیلی، دانشگاه تهران.

    مختاری، پروانه (1376)، بررسی برخی موانع فرهنگی تأخیر ازدواج و شناخت پیامدهای آن، رساله کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن.

    ج- مجلات

    ریاحی، سیمین (1353)، ازدواج در میان ترکمن ها، مجله رشد علوم اجتماعی، شماره 8.

    نوذر پور، علی (1371)، ازدواج در جامعه سنتی اعراب خوزستان، مجله رشد علوم اجتماعی
    شماره های 13 و 14.

    ب : منابع لاتین          

    1-   Allgeier, ER and Wiederman M.W. (1992): " Gender Defference in Mate Slection Criteria Sociobiological or Socioeconomic Explanation". Ethnology and Sociobiology, Vol..13 No.2 PP.115-124.

    2-   athinson, Maxine. P and Glass, Becky L. (1985) " marital Age Heterogamy and Homogamy,  1900 to 1980" journal of Marriage and the Family. Vol.47.No.3, PP.685-690

    3-   Berado, D.H and Berardo, F.M and Vera, H (1985) " Age Heterogamy in Marriage". Journal of Marriage and the journal of Marriage and the Family Family. Vol .47 No.3, PP.553-566.

    4-   Bhargava, Gura (1983) " Intra-Professional Marriage: Mate Choices of Medical Students in India". Social Science and Medicine. Vol.17 No.1 PP.413-417.

    5-   Boaon, Michel (1992) " Marriage and Social Mobility in France.

    6-   Sociological Abstracts, Vol.40, No. 3. PP.1395.

    7-   Daris, K.E and kerckhoff, A.C ( 1962) " Value Concensus and Need Complementarity in Mate Selection". American Sociological Review, Vol. 27.No. 3 PP.295-303.

    8-   Glick. P. C and Spanier, G.B (1980)" Mate Selection Differentials Between Whites and Blacks in the United. States" , Social Forces. Vol. 58.No. 3, kPP 707-725.

    9-   Hanassab, Shideh (1993) " Premarital Attiudes of Young Iranians Regarding Mate Selection " . Dessertation Abbstracts Interanitional. Vol, 54, No. 1,P.2924.

    10-              Hayes. Bernadette (1991) " Religious Identification and Marriage Patterns in Australia" . journal For the Scientific Study of Religion. Vol.30.No.4.PP.469-478

    11-              Hoyt.L.L. and Hudson. J.W (1981) " Personal Characteristics Important in Mate Preference among College Student" . social Behavior and Personality. Vol.9.No.1,PP.93-96.

    12-              Leslie, Grald (1973). The Famliy in Social Context. London: Oxford university Press.

    13-       Prather, Jane. E (1990) " Students, Accounts of Parental Massages about Marital Partners" . Mid American Review of Sociology. Vol.14, No. Winter, P.151-162.

ثبت سفارش
عنوان محصول
قیمت