پروپوزال نقش سبک های فرزند پروری در هویت یابی و از خود بیگانگی دانش اموزان مدارس دولتی و غیر دولتی

عنوان پایان­نامه به فارسی:

نقش سبک های فرزند پروری در هویت یابی و از خود بیگانگی دانش آموزان مدارس دولتی و غیر دولتی

 عنوان پایان­نامه به انگلیسی:

The role of parenting styles in the identification and alienation of public and private school students

الف) بیان مسأله:

نوجوانی یک دوره ی انتقالی از وابستگی دوران کودکی به استقلال و مسؤلیت پذیری دوران جوانی و بزرگسالی است. در این دوره، نوجوان با دو مسأله اساسی درگیر است: بازنگری و بازسازی ارتباط با والدین، بزرگسالان و جامعه، و بازشناسی و بازسازی خود به عنوان یک فرد مستقل. در همین مرحله انسجام جنبه های مختلف بدنی، جنسی و تصور از خویش به صورت به تدریج در ذهن نوجوان « من کیستم؟ » هویت واحد شکل می گیرد و پاسخگویی به سوال اساسی تحقق می یابد (لطف آبادی، 1385).

در این مرحله علاوه بر مسأله رشد شخصیتی و اخلاقی یک نیاز اساسی دیگر، یعنی کسب دانش و مهار تهای لازم برای اشتغال یا ادامه ی تحصیل، به عنوان یک نیاز مهم در تعلیم و تربیت نوجوان مطرح می شود. رشد هماهنگ نوجوان در تمام زمینه ها و شکل گیری هویت منسجم و مستقل، ضرورتی انکارناپذیر در تعلیم و تربیت این مرحله است. موفقّیت های تحصیلی در طول سال های مدرسه و قبول شدن بعدی نوجوان در دانشگاه، معمولاً عامل مؤثری در شکل گیری هویت است. زیرا راه های زندگی آینده ی او را هموارتر می سازد و از نظر حرفه ای نیز اطمینان بیشتری برای او ایجاد می کند (رضوی، 1388).

نوجوان سعی دارد خودش را با این تغییرات وفق دهد. از این گذشته، وقتی که یکی از کارهای اساسی، رشد است، نوجوان در تلاش برای ایجاد یک هویت یا یک(تعریف منحصر به فرد از خود)است . اگر چه کار شکل گیری هویت در سراسر چرخه ی زندگی ادامه می یابد تغییرات در هویت، در طول دوره ی نوجوانی معمولاً بیشتر قابل ملاحظه است(آچر[1]،1989).

اریکسون هویت را به عنوان پیشرفت مهم شخصیت و گامی مهم به سمت تبدیل شدن به بزرگسال ثمربخش و خوشحال، تشخیص داد و تعارض روان شناختی نوجوانی را هویت در برابر سر درگمی نقش نامید. نتایج موفقیت آمیز مراحل قبلی، زمینه را برای حل مثبت این تعارض آماده می کنند(برک[2]،2001) اریکسون یک تئوری رشد در طول عمر پیشنهاد کرده که شامل هشت مرحله است، هر مرحله با یک ناسازگاری مرکزی مشخص شده و افراد نیاز به برخورد کردن با ناسازگاری دارند(اریکسون[3]،1968).

احساس هویت به عنوان مهم ترین رویداد مرحله ی نوجوانی متأثر از همانندسازی با والدین است. نحوه ی رفتار والدین با عنایت به نگرشی که در فرزندان خود به وجود می آورند، در هویت آن ها تأثیر خواهد داشت (موسوی پور، 1375).

ریچ و شاختر[4](2011) نیز بر نقش مهم مدرسه و معلم در هویت یابی دختران دبیرستانی تأکید می کنند. در دوره ی نوجوانی، افراد به رفاقت و دوستی با همسالان خود، اهمیت زیادی می دهند و از مصاحبت با آ نها، حتّی در بعضی موارد از مصاحبت با خانواده هم بیشتر لذّت می برند(حسینی،1385) مواجهه ی نوجوانان با عقاید و ارز شها، از طریق تعامل با انواع همسالان گسترش می یابد. دوستان صمیمی با حمایت کردن عاطفی از همدیگر و تأمین الگوهای نقش تشکیل هویت، در کاوش گزینه ها به یکدیگر کمک می کنند(برک،2001). از طرف دیگر تحول و پیشرفت هویت باعث کم شدن فشار همسالان در نوجوانان می شود(دوماس،الیسو ولف[5]،2012).یکی از مسائلی که در هویت یابی نوجوانان دخیل است شیوه های فرزند پروری والدین می باشد . تربیت فرزندان یکی از وظایف دشوار پدر و مادر است. روان شناسان رشد از دهه 1920 به بعد علاقمند بودند بدانند که چگونه والدین، رشد اجتماعی و شایستگی را در کودکان پرورش می دهند یکی از نیرومندترین رویکردها در این زمینه مطالعه ای تحت عنوان شیوه های فرزندپروری[6] است (دارالینگ[7]، 1999).

شیوه های فرزند پروری به عنوان مجموعه یا منظومه ای از رفتارها تعریف شده است که تعاملات والد کودک را در طول دامنه گسترده ای از موقعیت ها توصیف می‌کند و فرض بر این است که یک جو تعاملی تأثیرگذار را بوجود می­آورد (علیزاده و آندرایس[8]، نقل از محرابی، 1383).

اکثر محققانی که فرزند پروری را توصیف کرده اند به مفهوم "سبک های فرزند پروری دایانا بامریند" تکیه کرده اند. بامریند بر اساس تحقیقات خود سبک های تربیتی والدین را به سه دسته تقسیم کرده است: 1- مستبدانه :صمیمیت اندک همراه با کنترل و انضباط سخت گیرانه.2-  اقتدار – منطقی :صمیمیت و محبت در عین اعمال کنترل. 3- سهل گیرانه :رابطه گرم و صمیمی بدون کنترل و نظارت بر رفتار کودکان مطالعات و پژوهش های متعدد حاکی از نقش تعیین کننده و تأثیرات زودرس و دیررس سبک های فرزند پروری بر ابعاد مختلف سلامت روانی – رفتاری و اضطراب  فرزندان در تمام طول زندگی شان می باشد(اسلیکر[9]،2005).

شیوه های فرزندپروری عاملی تعیین کننده و تأثیرگذار است که نقش مهمی را در آسیب شناسی روانی و رشد کودکان ایفا می‌کند. بحث در مورد هریک از مشکلات فرزندان بدون در نظر گرفتن نگرش ها، رفتارها و شیوه های فرزندپروری والدین تقریباً غیرممکن است (علیزاده و آندرایس، 2002). طبق تحقیقات انجام شده شیوه های فرزند پروری مستبدانه، سهل گیرانه و بی اعتنا با اضطراب، ترس و رفتار ضداجتماعی در دوران نوجوانی و بزرگسالی رابطه دارد (هنری ماسن[10]، مترجم، یاسایی، 1380). فرزندان والدین مستبد معمولاً واپس زده و تهاجمی هستند و فرزندان والدین سهل گیر خیلی ناپخته اند و معمولاً پرجنب و جوش و عبوس و تهاجمی هستند (راتوس[11]، مترجم گنجی، 1388).یکی دیگر از متغیر های مرتبط با در هویت یابی نوجوانان از خود بیگانگی است . در مطالعات اندیشمندان مسلمان نیز همواره مفهوم «از خود بیگانگی» چه به صورت مفهوم منفی یا مثبت مد نظر بوده است اگر چه این مطالعات بیشتر در مورد جامعه و کمتر در مورد سازمان انجام گرفته است اما به راحتی و با استفاده از تفاسیر قرآن و سنت می توان آراء اندیشمندان و جایگاه آن را در وحی پیدا کرد.واژه «آلنوس» که در زبان فارسی غالباً به «از خودبیگانگی» ترجمه شده است، در فلسفه غرب سابقه طولانی دارد. ریشه این اصطلاح کلمه لاتین «آلیوس» به معنای «دیگر» است. بنابراین، «آلن» به معنای منسوب به دیگری است. از صفت «آلن» فعل «آلنته» ساخته شده است، به معنای «از آنِ شخص دیگر کردن» یا به عبارت واضح تر، «انتقال به غیر». سپس از این کلمه، اسم فعل «آلنتین» به معنای «انتقال به غیر» (الیناسیون) ساخته شده است. مورد استعمال اصلی آن مناسبات حقوقی است به معنای سلب حقی از یک شخص و انتقال آن به شخصی دیگر. اما با گذشت زمان، این مفهوم آن قدر توسعه پیدا کرده، که در جامعه شناسی، روان شناسی و روان پزشکی، الیناسیون عبارت است از حالت ناشی از اختلال روانی یا به اصطلاح، «روانی» بودن(قبادیانی،1379). البته این معنا نیز با مفهوم حقوقی کلمه ارتباط دارد؛ زیرا از یک سو بیمار روانی، شخصی است که سلامت عقل خود را از دست داده است (عقل از او سلب شده است)، و از سوی دیگر قانون پاره ای از حقوق چنین شخصی را سلب می کند و به ولی یا وارث او انتقال می دهد. این همان مفهوم قضایی «حجر» است. بنابراین، «فرد الینه» از جهت قضایی معادل «محجور» خواهد بود. مفهوم از خودبیگانگی یعنی حالتی که در آن آدمی خود را در کارش شکوفا نمی سازد، بلکه خود را نفی می کند و به جای آنکه احساس خوشبختی کند و توان های فکری و جسمی خود را آزادانه گسترش نمی دهد، بلکه از نظر بدنی تحلیل می رود و به لحاظ فکری سرگردان می شود(مطهری،1368).بنابراین با توجه به آنچه گفته شد ،هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه سبک های فرزند پروری با هویت یابی و از خود بیگانگی در دانش آموزان دبیرستانی می باشد .

پایان نامه این پروپوزال در سایت موجود است.