تاریخچه و ارزش اقتصادی و غذایی انگور
اصل و دیرینگی انگور
انگور،یکی از مهمترین میوه هایی است از زمانهای بسیار قدیم مورد استفاده بشر قرار گرفته است. بطور کلی ،دو نظریه متفاوت در مورد دیرینگی انگور وجود دارد . عده ای از آگاهان معتقدند که انگور،حتی پیش از پیدایی غلات ،مورد استفاده بشر قرار گرفته است انگور،بطور وحشی و به مقداری فراوان در جنگلها وجود داشته و انسانهای نخستین،از برگ و میوه آن بهره می جستند. عده ای دیگر دیرینگی انگور را در حدود 6تا7 هزار سال تخمین می زنند. بر طبق روایات موجود ،حضرت نوح (ع)نخستی کسی بود که به پرورش انگور پرداخت. در نگاره های موزائیکهای مصری که به 3500سال پیش از میلاد تعلق داشته و به دوران سلطه فنیقی ها و آشوری ها بر مصر مربوط می شوند،می توان چگونگی کاشت و پرورش تاک را بطور کامل مشاهده کرد . در دوران سلطنت ها موراپی 1 پادشاه بابل ( 1728 -1686پیش از میلاد ) تاکستانها ی فراوانی در منطقه ای پهناور بین رودخانه های دجله و فرات وجود داشته است که بطور مصنوعی آبیاری می شده اند . و بر طبق نظریه ی مورخین شخصی به نام سایبولد 2، بذر انگور های کاشته شده را از منطقه ای نا معلوم ، به جنوب آرارات و شرق دجله ( تقریبا منطقه ی آذربایجان و کردستان ) آورد .
پرورش انگور در آسیای صغیر از حدود 2000 تا 2500 سال پیش از میلاد شروع شده و توسط مهاجرین از طریق دریای مدیترانه به کشورهای بالکان گسترش یافته است بر طبق نشانه های بدست آمده یونانیان در حدود هزار سال پیش از میلاد پرورش انگور را در کشور خود آغاز کردند .عدهای از آگاهان بر این عقیده اند که یونانیان شیوه ی پرورش و تولید انگور را از فنیقی ها که حدود 2 هزار سال پیش از میلاد در مصر می زیسته اند فراگرفته اند .در سال 600 پیش از میلاد پرورش انگور در فرانسه از شهر بندری مارسی 1 آغاز شده و کاشت آن به سوی شمال این کشور گسترش یافت . رومیان نیز در حدود 30 تا 50 سال پس از میلاد کشت انگور را در قسمتهای جنوبی آلمان آغاز کردند و مبدا تاریخی کاشت انگور در ایران متاسفانه بطور دقیق معلوم نیست .اما بر طبق نظر متخصصین کاشت انگور حداقل از 2 هزار سال پیش از میلاد در این کشور متداول بوده است . در مورد انگور حکایات داستانها و روایات بسیار فراوانی وجود دارد که اکثرا در زمینه ی استفاده از انگور برای تهیه ی شراب (دوران پیش از میلاد ) در منطقه ی آسیا صغیر روم و یونان قدیم بوده و بیانگر مصرف آن در بزمهای درباری لشکر کشی ها و جنگل های مختلف می باشند . این رسم در میان شاهان ایران و اطرافیانشان رواج داشته و بخشی از ادبیات منظوم منشور فارسی نیز به شراب و می گساری اختصاص یافته است که خمریات نامیده می شود . اما پس از ظهور اسلام در ایران کاشت و پرورش انگور بطور کلی برای تولید فرآورده های غیر الکلی مورد استفاده قرار گرفت.
ارزش اقتصادی انگور
انگور یکی از مهمترین میوه هایی است که از دیر باز تاکنون به مقدار زیادی و به اشکال مختلف مورد استفاده ی بشر قرار گرفته است.
بر طبق آمار سازمان بین المللی انگور در پاریس سطح زیر کشت انگور در سال 1910، برابر با 7 میلیون هکتار بود که تا سال 1987 نزدیک به 10 میلیون هکتار رسیده است .
تولید و پرورش انگور در قاره های مختلف ، به دلیل متفاوت بودن شرایط اقلیمی دارای سطوح زیر کشت گوناگونی است که به ترتیب اهمیت عبارتند از:
نام کشور میلیون هکتار درصد کل
اروپا 409/7 73
آسیا 476/1 3/14
آمریکا 516/0 15
آفریقا 458/0 6/3
از مهمترین کشورهای تولید کننده انگور ، می توان اسپانیا ( 1740000هکتار) ، ایتالیا ( 1406000هکتار ) ، فرانسه ( 1320000هکتار ) و شوروی ( 1203000هکتار ) را نام برد که جمعاً بیش از 55% از کل سطوح زیر کشت جهان را دربر می گیرند . در جدول شماره 1 سطح زیر کشت و مقدار کل تولید انگور برای مصارف تازه خوری ، کشمش و شراب سازی در کشورهای مختلف ، ارئه شده است .
در سال 1987 ، مقدار کل تولید انگور ( به استثنای کشمش ) در دنیا ، حدود 66میلیون و 990 هزار تن بوده که حدود 38 میلیون تن از این مقدار ، فقط در قاره اروپا تولید شده است . متاسفانه ، افزون بر 80% از میزان کل تولید انگور در دنیا ، در صنایع شراب سازی مورد استفاده قرار می گیرد و به همین دلیل ، در بسیاری از کشورهای تولید کننده انگور در قاره اروپا و آمریکا ، ارزش اقتصادی انگور فقط به تولید و تهیه شراب و دیگر فراورده های مشابه ، وابستگی دارد . در کشورهای مسلمان جهان ، انگور برای مصارف تازه خوری ، کشمش ، شیره و یا آب انگور ، تهیه شده و مورد استفاده قرار می گیرد .